Gdańsk - atrakcje turystyczne

Już w VII wieku n.e. znajdowała się tutaj osada rzemieślnicza, jednak dopiero w przededniu powstania państwa polskiego stworzono tu gród o charakterze protomiejskim oraz dwa mniejsze gródki strażnicze. Już w drugiej połowie X wieku Mieszko I przyłączył Pomorze Gdańskie do swojego państwa, a z początku XI wieku pochodzi pierwszy zapis nazwy „Gdańsk”, znajduje się w Żywocie św. Wojciecha, który nawracał mieszkańców grodu.

Przez całe średniowiecze toczyły się wojny między Polską a Zakonem Krzyżackim, między innymi właśnie o Gdańsk. Przez długi czas stanowił on swoistą autonomię w granicach Rzeczypospolitej, zwłaszcza jako miasto członkowskie Hanzy. W XVIII wieku, w wyniku rozbiorów Polski, Gdańsk znalazł się w obrębie Prus, ale już w 1807 roku, mocą traktatu w Tylży, Napoleon ustanowił tutaj pierwsze Wolne Miasto Gdańsk, zajęte dekadę później ponownie przez Prusy. Drugie Wolne Miasto Gdańsk powstało po I wojnie światowej w związku z traktatem wersalskim.

Na terenie dzisiejszego Gdańska leży półwysep Westerplatte, na który spadły pierwsze pociski II wojny światowej 1 września 1939 roku. Dopiero w 1945 roku miasto powróciło w granice Polski. To właśnie w Gdańsku miały miejsce najważniejsze wydarzenia, które doprowadziły do upadku komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej: tragiczny Grudzień 1970, powstanie „Solidarności” i podpisanie porozumień sierpniowych.

Według stanu badań z roku 2014, Gdańsk zamieszkiwało ponad 450 tys. osób. Jest to 61,5% populacji Trójmiasta. 52,7% tej liczby stanowiły kobiety.

Obecnie w Gdańsku mieszkają w znacznej większości Polacy, choć przed wojną stanowili najwyżej 15% społeczności, ustępując ludności niemieckojęzycznej. Prócz tego zamieszkiwało tu ok. 10 tys. osób wyznania mojżeszowego. Po II wojnie światowej do wyzwolonego i zniszczonego Gdańska zaczęli przybywać nowi mieszkańcy z różnych stron Polski, a razem z nimi przedstawiciele mniejszości narodowych. Pojawili się w Gdańsku ocaleni Żydzi, Tatarzy, Białorusini, Litwini, Ormianie. Pozostała też grupa Niemców. Znaleźli tu swój dom również Ukraińcy przesiedleni z ziem południowo-wschodniej Polski. W porównaniu do okresu międzywojennego, ich odsetek nie jest już tak znaczący.

Gdańsk stanowi również nieformalną stolicę dla narodowości kaszubskiej, wywodzącej się od średniowiecznego plemienia Pomorzan. Najbliższe okolice Gdańska to teren najgęściej przez nich zasiedlony.

Gdańsk to jeden z największych ośrodków kulturalnych w Polsce. Działa tu kilka teatrów i kin, Opera i Filharmonia oraz liczne muzea i galerie.

Odbywają się tu rozmaite festiwale, koncerty i jarmarki. Największą popularnością cieszą się Festiwal Szekspirowski oraz All About Freedom Festival. Do najsłynniejszych cyklicznych imprez odbywających się w Gdańsku należy niewątpliwie Jarmark Dominikański rozpoczynający się na przełomie lipca i sierpnia.

W Gdańsku działa również Instytut Kaszubski integrujący zamieszkujących na Pomorzu Kaszubów. Jest to grupa etniczna wyróżniająca się na tle sąsiadów oryginalną kulturą materialną, językiem i zwyczajami. Polskie prawo przyznało językowi kaszubskiemu, jako jedynemu w Polsce, status języka regionalnego. Młodzież, zdająca nową maturę, może ją zdawać, posługując się językiem kaszubskim. Więcej na temat Kaszubów dowiedzieć się można w Oddziale Etnograficznym Muzeum Narodowego w Spichlerzu Opackim.

Gdańsk leży w strefie klimatu umiarkowanego, przejściowego między morskim a kontynentalnym. Morze Bałtyckie sprawia, że w zależności od pory roku temperatura powietrza może być tu wyższa bądź niższa.

Pogoda jest tu stanowczo bardziej kapryśna niż w innych rejonach kraju. W okresie wiosennym odczuwalna jest tu cyrkulacja bryzowa. Wiatr wieje z kierunku zachodniego bądź południowo-zachodniego. Wykazuje on dużą zmienność siły i prędkości.

Średnie temperatury w miesiącach zimowych zwykle wahają się około 0°C i są wyższe niż w pozostałych częściach kraju. Latem średnie temperatury nie przekraczają 20°C, choć różnice mogą być dosyć znaczne.

Pomimo ogromnych powojennych zniszczeń gdańskie Stare Miasto to obecnie jeden z najcenniejszych zespołów zabytkowych na terenie Polski, odbudowywany ogromnym wysiłkiem. Prócz takich zabytków architektury, jak Ratusz Głównego Miasta, Dwór Artusa czy Dom Uphagena na uwagę zasługuje założenie pałacowe w Oliwie, Twierdza Wisłoujście oraz Wyspa Spichrzów, a także słynny socrealistyczny Falowiec na Przymorzu.

Gdańsk znajduje się na Europejskim Szlaku Ceglanego Gotyku ze względu na ogromną liczbę obiektów wybudowanych w tym stylu, z Bazyliką Mariacką na czele. Charakterystycznym stylem zabytków architektury jest, prócz gotyku, manieryzm niderlandzki, widoczny zwłaszcza na elewacji Wielkiej Zbrojowni czy Bramy Złotej.

Gdańsk zawsze był miastem portowym, utrzymującym się z handlu. W czasach Hanzy był miastem przodującym, prowadził handel z niemieckimi miastami hanzeatyckimi: Hamburgiem, Lüneburgiem, Wismarem, Rostockiem, jak również z miastami duńskimi i szwedzkimi.

Po II wojnie światowej przemysł ponownie się rozwinął. Miasto zaczęło inwestować w kolejne gałęzie gospodarki: przemysł precyzyjny i elektroniczny oraz informatykę, a zwłaszcza w stocznie, gdzie zatrudniano większą część populacji Gdańska.

Obecnie Gdańsk jest ważnym węzłem komunikacyjnym o międzynarodowym znaczeniu, z najgłębszym i jednym z największych na Bałtyku portem, międzynarodowym portem lotniczym, siecią połączeń kolejowych i drogowych. Od lat 90. przeżywa dynamiczny wzrost gospodarczy. Obecnie ważną gałąź gospodarki stanowi turystyka, na co znacząco wpływa możliwość pozyskiwania środków unijnych.

Gdańsk został podzielony na 34 jednostki pomocnicze zwane, w zależności od liczby mieszkańców, dzielnicami bądź osiedlami. I tak - jedne pełnią funkcję jedynie mieszkalną, drugie zaliczane są do typowo śródmiejskich dzielnic.

Przykładem dzielnicy mieszkalnej są Aniołki, jednak spory jej obszar zajmują budynki gdańskiej Akademii Medycznej. Inne dzielnice mogą się pochwalić pięknymi walorami widokowymi, na przykład Biskupia Górka czy Brzeźno, gdzie nie brakuje parków, łąk, ścieżek rowerowych. Na obrzeżu Wysoczyzny leży Chełm, z którego roztacza się panorama Żuław Gdańskich i przepięknych wzniesień morenowych. Jeśli natomiast mamy ochotę na wypoczynek na plaży, to powinniśmy kierować się do Brzeźna, Jelitkowa, Sobieszewa, Stogów lub Orla.

Typowo śródmiejską dzielnicą są Długie Ogrody, gdzie w architekturze przeważają nowe apartamentowce oraz hotele. Kolejnymi dzielnicami w Śródmieściu są Dolne Miasto oraz oczywiście Gdańsk Śródmieście z ulicą Długą oraz Długim Pobrzeżem, gdzie skupiona jest większość zabytkowych kamienic oraz innych słynnych atrakcji.