Czym są operaty szacunkowe?

Operat szacunkowy to pisemna opinia na temat wartości nieruchomości. Może dotyczyć gruntów, budynków i lokali o różnych przeznaczeniach. Czym więc operat szacunkowy różni się od zwykłej wyceny? Różnice są ogromne! O tym, jak w świetle prawa wygląda operat szacunkowy, kto może go wydawać i w jakich okolicznościach jest to konieczne, przeczytacie poniżej.

Kto wydaje operaty szacunkowe?

Operat szacunkowy to przewidziana ustawą forma wyceny nieruchomości. Od zwykłej opinii odróżnia go waga prawna – operat to oficjalny dokument. W związku z tym jego kształt oraz tryb wystawiania, a także uprawnienia, jakie powinna mieć osoba wydająca operaty, określa prawo. Kto może wystawiać operaty szacunkowe dla nieruchomości?

Uprawienia takie ma rzeczoznawca majątkowy – dowiedzieliśmy się w biurze J.P. Praxis. – Jest to osoba, która ma nadany indywidualny numer i pod nim figuruje w Centralnym Rejestrze Rzeczoznawców Majątkowych. Kompetencje rzeczoznawcy są poparte wykształceniem kierunkowym, praktyką i zdanym egzaminem. Ponadto rzeczoznawca nie może być osobą karaną. Operaty szacunkowe z jego pieczęcią są respektowane przez prawo i uwzględniane w postępowaniach sądowych dotyczących majątku.

Co zawiera operat szacunkowy?

Jak wspomniano, operat szacunkowy jest formą regulowaną prawnie. Oznacza to, że niezależnie od tego, kto i gdzie sporządzi dla nas operat, będzie on wyglądał zawsze tak samo i zawierał te same informacje. To odróżnia go m.in. od ekspertyzy, która nie jest unormowana.

Celem operatu szacunkowego jest podanie wartości nieruchomości, jednak rezultatem pracy rzeczoznawcy nie jest wyłącznie kwota. Musi on dokumentować każdy krok swojego postępowania i wykazywać wszelkie wyliczenia, słowem: pokazać, w jaki sposób doszedł do wyniku. Operat zawiera m.in.:

• określenie stanu nieruchomości,
• przeznaczenie nieruchomości,
• daty istotne dla wyceny, np. czas wzniesienia budynku czy rewitalizacji,
• źródła informacji, z których korzysta rzeczoznawca,
• podstawę formalną wyceny,
• wskazanie celu sporządzania operatu

i inne informacje ważne dla wyceny w konkretnym przypadku (np. charakterystykę rynku).

Kiedy warto zlecić wykonanie operatu szacunkowego?

Z usług rzeczoznawcy korzysta się zazwyczaj wtedy, gdy chcemy poznać dokładną wartość nieruchomości, a także elementy składające się na daną kwotę. Na operat szacunkowy (a nie np. opinię czy ekspertyzę) warto zdecydować się wtedy, gdy chcemy, aby wycena nie była łatwa do podważenia i nie stała się przedmiotem niekończonych się sporów.

Ponieważ operat jest oficjalnym dokumentem, często korzysta się z niego podczas podziału majątku przy np. rozwodzie albo przy dzieleniu spadku. Operat jest też podstawą do egzekucji nieruchomości. Może być też potrzebny podczas wnioskowania o przyznanie kredytu hipotecznego.