Co to jest uziemienie i dlaczego warto je wykonać?
Uziemienie to obecnie standardowy element każdej instalacji elektrycznej. Jego istnienie w domach prywatnych rzadko jest kontrolowane podczas przeglądów. A jednak wykonanie go może przyczynić się do uratowania życia, jeśli dojdzie do przepięcia lub prąd przewodzi źle wykonana lodówka. Czym zatem jest uziemienie i jak należy je wykonać, aby spełniało swoje zadania? Dlaczego jest tak ważne w każdej instalacji?
Uziemienie, czyli zerowe napięcie w przewodzie
Uziemienie to jeden z najistotniejszych elementów instalacji elektrycznej w budynku. Jego istnienie jest zalecane wszędzie tam, gdzie każdego dnia korzysta się z różnych urządzeń zasilanych prądem, jak telewizor, pralka, lodówka czy oświetlenie. Teoretycznie każde z nich w dowolnym momencie może ulec uszkodzeniu, a wówczas odpowiednio zabezpieczona instalacja okazuje się ratunkiem. Czym w rzeczywistości jest uziemienie? To dodatkowy, trzeci przewód - obok przewodu fazowego i neutralnego – w którym panuje zerowe napięcie. Oznacza to, że nie płynie w nim prąd. Wszystkie przewody uziemiające w budynku wyprowadzone z poszczególnych gniazdek, lamp sufitowych czy innych przyłączy są ze sobą połączone w jeden system. Jego końcówkę stanowi tzw. uziom, czyli metalowy pręt zakopany w gruncie.
Zadaniem uziomu jest odprowadzenie do ziemi wszystkich zbędnych ładunków elektrycznych. Aby uziemienie działało poprawnie, konieczne jest zachowanie jego odpowiednich parametrów. Ich pomiary wykonują specjalistyczne firmy, do których zalicza się też firma Salpomiar. Prawidłowo funkcjonujący system powinien wyróżniać się jak najmniejszym oporem elektrycznym. Dzięki temu prąd z uszkodzonego urządzenia nie popłynie np. przez użytkownika, lecz przez przewód uziemiający.
Uziemienie w urządzeniach AGD
Aby wyjaśnić zasadę działania uziemienia, posłużyć można się przykładem pralki automatycznej, w której przetarty przewód dotyka do obudowy. Takie urządzenie po włączeniu do gniazdka elektrycznego, będzie pod napięciem 230V. Dotknięcie obudowy wywoła więc taki samym efekt jak włożenie metalowego pręta do gniazdka. Porażenie prądem o takim napięciu jest niebezpieczne dla życia człowieka, dlatego standardowo w każdym sprzęcie montowany jest dodatkowy przewód uziemiający. Jest on poprowadzony od metalowej obudowy do wtyczki. Po włączeniu urządzenia do sieci, jeśli w gniazdku również zamontowano uziemienie, ewentualny potencjał elektryczny na obudowie zostanie sprowadzony do zera. Warto pamiętać, że każda pralka, lodówka czy odkurzacz są uziemione. Skuteczność tego zabezpieczenia zależy jednak od istnienia podobnego zabezpieczenia w domowej instalacji.
Po co wykonuje się uziemienie?
Odpowiedź na to pytanie jest prosta – przyczyną jest troska o bezpieczeństwo użytkownika oraz zapewnienie poprawnego funkcjonowania odbiorników prądu. Przyjmuje się, że Ziemia posiada potencjał elektryczny na poziomie 0 V. Oznacza to, że na jej powierzchni nie gromadzą się nośniki ładunków elektrycznych (najczęściej elektrony). Uszkodzona pralka z obudową pod napięciem na swojej powierzchni gromadzi znaczne ilości takich nośników. W wyniku uziemienia instalacji i zgodnie z tendencją do wyrównywania potencjałów, cząsteczki te są odprowadzane do gruntu. Masa Ziemi jest tak duża, że ładunki z pralki czy lodówki rozpływają się w niej, a zerowy potencjał zostaje zachowany na obu końcach instalacji. W tej sytuacji dotknięcie któregokolwiek z nich nie stanowi zagrożenia, nawet jeśli wewnątrz znajduje się uszkodzony przewód.
Standardowo przewody uziemienia mają kolor żółto-zielony i są oznaczane literami PE. W praktyce niekiedy wykorzystuje się w charakterze ochronnym także przewód neutralny. Wówczas ma on kolor niebieski i jest oznaczany literami PEN. Takie rozwiązanie stosuje się w starych budynkach, w których pierwotnej instalacji nie wyposażono w trzeci przewód.
