Ile lat mamy na złożenie roszczenia o zachowek?
Po śmierci bliskiej osoby mamy prawo do otrzymania sumy pieniężnej, która jest równowartością części spadku zmarłego. Tzw. zachowek przysługuje nam, jeśli zostaliśmy pominięci w testamencie. Podpowiadamy, ile wynosi zachowek i kto jest do niego uprawniony. Chcesz wiedzieć, ile lat masz na złożenie roszczenia o Twoją część spadku? Przeczytaj nasz artykuł i dowiedz się, co się dzieje w przypadku przedawnienia roszczenia i od kogo możesz żądać zapłaty zachowku.
Czym jest zachowek?
Zachowek jest to suma pieniężna, która odpowiada połowie lub 2/3 wartości udziału w spadku, jaki przypadłby uprawnionemu w przypadku dziedziczenia ustawowego. Świadczenie to ma na celu ochronę zstępnych spadkodawcy w przypadku, gdy zostaną oni pominięci w testamencie. Osoba uprawniona do zachowku ma prawo żądać od spadkobierców rekompensaty ekonomicznej, nie ma jednak prawa do żądania wydania przedmiotów mających wartość majątkową.
Kto jest uprawniony do zachowku? Do świadczenia ma prawo małżonek zmarłego, jego dzieci, rodzice oraz wnuki pod warunkiem, że:
- nie zostali oni wydziedziczeni
- nie zrzekli się prawa do zachowku
- nie zostali uznani za niegodnych dziedziczenia
nie odrzucili spadku
W przypadku małżonka prawo do zachowku nie liczy się również wtedy, gdy pozostawał on ze spadkobiercą w separacji lub gdy przed śmiercią spadkodawca złożył wniosek o rozwód z winy małżonka.
Należy również podkreślić, że wyżej wymienione osoby mają prawo do zachowku jedynie wówczas, gdy byłyby one w danym wypadku powołane do spadku z ustawy. Przykładowo – rodzice spadkodawcy mogą liczyć na zachowek jedynie wtedy, gdy nie pozostawił on innych zstępnych.
Ile wynosi zachowek?
Zachowek wynosi 1/2 lub 2/3wartości udziału w spadku, który przypadłby osobie uprawnionej w przypadku dziedziczenia ustawowego. Kiedy możemy liczyć na wyższe świadczenie? Do wyższego zachowku mają prawo osoby niepełnoletnie oraz trwale niezdolne do pracy.
Dokładna wartość świadczenia zależy m.in. od ilości osób, które ubiegają się o zachowek, wartości dokonanych przez spadkobiercę za jego życia darowizn, treści testamentu oraz sytuacji osobistej osób uprawnionych do świadczenia. Ustalając wysokość zachowku, bierze się pod uwagę udział przysługujący uprawnionemu w spadku w przypadku dziedziczenia ustawowego, wartość substratu zachowku oraz fakt, czy dana osoba jest w grupie uprzywilejowanej, mającej prawo do zachowku w wysokości 2/3 procenta.
Zachowek – ile lat mamy na złożenie roszczenia?
Na złożenie roszczenia o zachowek mamy 5 lat od śmierci spadkodawcy. Ten termin dotyczy również roszczeń o uzupełnienie zachowku z tytułu darowizny. W niektórych przypadkach, takich jak zawieszenie i przerwanie biegu przedawnienia, ten czas może się jednak wydłużyć. Gdy osoba ubiegająca się o świadczenie złoży roszczenie tuż przed upływem 5 lat, przedawnienie zostaje przerwane i należy zacząć liczyć je od nowa. W poprawnym złożeniu pozwu pomoże nam zaufany adwokat.
Trzeba również pamiętać, że okres przedawnienia roszczenia o zachowek inaczej liczy się w przypadku dziedziczenia testamentowego, a inaczej przy dziedziczeniu ustawowym. Może się bowiem zdarzyć, że ogłoszenie testamentu nastąpi 10 lat po śmierci spadkodawcy. Wówczas dopiero od tego momentu liczy się okres 5 lat, w czasie którego możemy złożyć roszczenie.
Zachowku możemy również żądać od tzw. zapisobierców windykacyjnych. W tym przypadku termin przedawnienia również wynosi 5 lat i jest liczony od momentu otwarcia spadku, a więc śmierci spadkodawcy.
W przypadku żądania zapłaty od spadkobiercy ustawowego prawo spadkowe w wyraźny sposób nie przewiduje terminu przedawnienia. Przyjmuje się jednak, że takie roszczenie również przedawnia się z upływem 5 lat od otwarcia spadku. Ma tutaj zastosowanie art. 1007 § 2 Kodeksu cywilnego stosowany z uwagi na brak odpowiedniej regulacji ustawowej.
Przedawnienie roszczenia
Co dzieje się w przypadku, gdy roszczenie o zachowek ulega przedawnieniu? Wówczas dłużnik może uchylić się od jego spełnienia. W tym celu musi on podnieść przed sądem zarzut przedawnienia w piśmie procesowym lub ustnie. Jeśli wierzyciel będzie dochodził roszczenia przedawnionego, a dłużnik nie podniesie zarzutu przedawnienia, przegra on sprawę.
