Zespół policystycznych jajników — coraz powszechniejszy problem młodych kobiet
Na zespół policystycznych jajników lub ich wielotorbielowatość cierpi około 10–12 proc. populacji kobiet w wieku rozrodczym. Nie do końca znane jest podłoże choroby. Część środowiska medycznego skłania się ku teorii, że może mieć ono charakter genetyczny. Obok endometriozy czy nieprawidłowości anatomicznych zespół PCOS jest jedną z przyczyn niepłodności u kobiet w wieku rozrodczym.
U niemal 90% pacjentek dotkniętych PCOS podstawowymi objawami są nieregularne miesiączki oraz nadmierne owłosienie typu męskiego. U 50% kobiet stwierdza się niepłodność, a także otyłość. Powyższym objawom towarzyszyć mogą problemy dermatologiczne takie jak trądzik czy tłusta cera (źródło: medme.pl ).
Co ważne, powyższe objawy te nie muszą występować jednocześnie. U ich podłoża leżą przede wszystkim zaburzenia hormonalne – zbyt wysoki poziom LH i androgenów oraz zbyt niski poziom FSH. W skrajnych przypadkach, przy wyjątkowo wysokim poziomie hormonów męskich, może pojawić się łysienie typu męskiego, obniżenie głosu oraz przerost warg sromowych i łechtaczki. Następstwem zaburzeń hormonalnych mogą być również powikłania ze strony układu krążenia, takie jak choroba niedokrwienna, zawał oraz nadciśnienie tętnicze.
Nieleczony zespół policystycznych jajników może stać się przyczyną zmian nowotworowych, w tym raka błony śluzowej macicy. Dlatego wystąpienie powyższych objawów powinno skłonić każdą kobietę do odwiedzenia ginekologa lub ginekologa endokrynologa.
W leczeniu stosuje się zarówno metody farmakologiczne, jak i chirurgiczne. W pierwszym przypadku zastosowanie mają przede wszystkim leki zmniejszające produkcję androgenów oraz pobudzające owulację. W leczeniu operacyjnym natomiast wykonuje się laparoskopię, podczas której wypalane są torbiele. W przypadku nadwagi obok leczenia farmakologicznego konieczne jest wprowadzenie zmian w dotychczasowym trybie życia: zmiana diety na niskokaloryczną oraz zwiększenie aktywności fizycznej.
Wszelkie niepokojące objawy, które mogą wskazywać na wystąpienie PCOS, powinny skłonić pacjentkę do kompleksowych badań oraz podjęcia leczenia. Dzięki temu nie tylko zwiększy się jej komfort życia, ale przede wszystkim będzie mogła zajść w ciążę i uniknie poważniejszych powikłań z chorobami układu krążenia i nowotworowymi włącznie.
Objawy zespołu policystycznego
Zespół PCOS (z ang. Polycystic Ovary Syndrom) charakteryzuje się przede wszystkim zatrzymaniem dojrzewania pęcherzyka Graffa, który nie pęka i nie uwalnia komórki jajowej. Zamiast powstania ciałka żółtego pojawiają się w jego miejsce liczne torbiele.U niemal 90% pacjentek dotkniętych PCOS podstawowymi objawami są nieregularne miesiączki oraz nadmierne owłosienie typu męskiego. U 50% kobiet stwierdza się niepłodność, a także otyłość. Powyższym objawom towarzyszyć mogą problemy dermatologiczne takie jak trądzik czy tłusta cera (źródło: medme.pl ).
Co ważne, powyższe objawy te nie muszą występować jednocześnie. U ich podłoża leżą przede wszystkim zaburzenia hormonalne – zbyt wysoki poziom LH i androgenów oraz zbyt niski poziom FSH. W skrajnych przypadkach, przy wyjątkowo wysokim poziomie hormonów męskich, może pojawić się łysienie typu męskiego, obniżenie głosu oraz przerost warg sromowych i łechtaczki. Następstwem zaburzeń hormonalnych mogą być również powikłania ze strony układu krążenia, takie jak choroba niedokrwienna, zawał oraz nadciśnienie tętnicze.
Nieleczony zespół policystycznych jajników może stać się przyczyną zmian nowotworowych, w tym raka błony śluzowej macicy. Dlatego wystąpienie powyższych objawów powinno skłonić każdą kobietę do odwiedzenia ginekologa lub ginekologa endokrynologa.
PCOS — diagnostyka
W związku z tym, że objawy PCOS często nie pojawiają się jednocześnie, bez szczegółowych badań nie można postawić jednoznacznej diagnozy. Dlatego też oprócz standardowych badań ginekologicznych przeprowadza się szczegółową analizę ciała pacjentki, jej budowy anatomicznej, w tym prawidłowość budowy piersi. Dodatkowo konieczne jest wykonanie USG poprzez wprowadzenie sondy przez pochwę lub odbyt. Pozwala ono na ocenę prawidłowości budowy narządów wewnętrznych z głównym uwzględnieniem jajników. Z kolei na podstawie badania biochemicznego krwi określa się poziom androgenów, LH i FSH oraz poziom cukru.Leczenie zespołu policystycznych jajników
Proces leczenia dostosowywany jest zawsze indywidualnie do pacjentki. Jego celem może być przywrócenie prawidłowego cyklu miesiączkowego, płodności oraz usunięcie skutków nadmiernego działania hormonów męskich.W leczeniu stosuje się zarówno metody farmakologiczne, jak i chirurgiczne. W pierwszym przypadku zastosowanie mają przede wszystkim leki zmniejszające produkcję androgenów oraz pobudzające owulację. W leczeniu operacyjnym natomiast wykonuje się laparoskopię, podczas której wypalane są torbiele. W przypadku nadwagi obok leczenia farmakologicznego konieczne jest wprowadzenie zmian w dotychczasowym trybie życia: zmiana diety na niskokaloryczną oraz zwiększenie aktywności fizycznej.
Wszelkie niepokojące objawy, które mogą wskazywać na wystąpienie PCOS, powinny skłonić pacjentkę do kompleksowych badań oraz podjęcia leczenia. Dzięki temu nie tylko zwiększy się jej komfort życia, ale przede wszystkim będzie mogła zajść w ciążę i uniknie poważniejszych powikłań z chorobami układu krążenia i nowotworowymi włącznie.
Zespół policystycznych jajników, a dieta
Dużą rolę w leczeniu PCOS odgrywa odpowiednia dieta. Wspomaga ona regulację gospodarki hormonalnej, która w przebiegu PCOS jest zaburzona.Do diety warto wprowadzić:
- żywność o wysokiej zawartości błonnika, m.in. warzywa kapustne, paprykę, fasolę, bataty, soczewicę, orzechy i produkty pełnoziarniste,
- owoce – najlepiej te z niską zawartością cukru, np. maliny, jeżyny, borówki, jagody,
- zboża bezglutenowe – amarantus, komosę ryżową, ryż, proso,
- zdrowe tłuszcze – oliwę z oliwek, olej kokosowy, olej lniany, awokado, siemię lniane,
- mięso oraz ryby i owoce morza z pewnego źródła,
- mleko kokosowe, mleko owsiane, mleko ryżowe – koniecznie bez dodatków chemicznych oraz cukru,
- jaja.
Kobiety chorujące na zespół policystycznych jajników powinny unikać:
- glutenu,
- wysoko przetworzonych węglowodanów i cukru,
- nabiału – podnosi on testosteron, działa prozapalnie i insulinogennie,
- żywności przetworzonej – gotowych dań, dań typu fast food, batoników i cukierków, wyrobów mięsnych niskiej jakości np. parówek,
- tłuszczów omega-6, które mogą działać prozapalnie – oleju słonecznikowego, oleju sezamowego, oleju arachidowego, pestek dyni, słonecznika,
- chemicznych dodatków do żywności.
Ważne jest również, aby nie stosować żadnych restrykcyjnych diet odchudzających i głodówek. Mogą one bowiem skutkować skokami cukru we krwi.
