Konflikt serologiczny – zagrożenia i leczenie
Konflikt serologiczny od lat jest tematem niepokojącym wszystkie przyszłe matki. Na szczęście medycyna zna skuteczne metody radzenia sobie z tym problemem. Konflikt serologiczny powstaje, gdy matka dziecka ma krew o czynniku Rh-, a ojciec Rh+.
Co to jest konflikt serologiczny?
Często nazywa się go konfliktem matczyno-płodowym. Występuje, gdy przyszli rodzice mają odmienną grupę krwi, ale tylko w przypadku, gdy matka ma grupę krwi z odczynnikiem Rh-, a dziecko dziedziczy po ojcu grupę Rh+. W takim przypadku może zdarzyć się, że organizm kobiety w ciąży będzie postrzegał płód jako ciało obce i będzie atakować je przeciwciałami. Dzisiejsza medycyna pozwala jednak, aby kobiety, pomimo wystąpienia konfliktu, mogły rodzić zdrowe dzieci. Konflikt serologiczny to dość powszechny problem, szacuje się, że obecnie co czwarta para ma tzw. niezgodność antygenów. W co dziesiątej ciąży, która ma ustawienie konfliktowe, dojdzie do jego rozwoju, dlatego tak ważne jest, aby kobiety w ciąży wykonywały badanie oznaczające grupę krwi.
Jarosław Groszko, neonatolog pediatra, prowadzący własną praktykę lekarską w Bytomiu, ostrzega: – Konflikt serologiczny może wystąpić także u kobiet z odczynnikiem dodatnim. Konflikty w innych antygenach bywają równie groźne. Bardzo istotną sprawą jest więc, aby ciężarne były badane pod kątem obecności przeciwciał odpornościowych (tzw. badanie odczynu Coombsa).
Jakie są zagrożenia, gdy wystąpi konflikt serologiczny?
Może się zdarzyć, że w czasie ciąży przeciwciała matki przenikną do płodu. Jest to dość niebezpieczna sytuacja, ale współczesna medycyna zna skuteczne sposoby radzenia sobie z problemem. Pewne jest także, że jeśli wystąpił konflikt serologiczny, noworodek już w pierwszej dobie życia będzie miał żółtaczkę. Ważne jest, aby w pierwszych dniach życia kontrolować poziom bilirubiny w organizmie dziecka, bowiem jego nadmiar może powodować uszkodzenia mózgu.
Sposoby radzenia sobie z konfliktem serologicznym
Naukowcy badający zjawisko konfliktu serologicznego zauważyli, że najskuteczniejszą metodą zapobiegania jego wystąpieniu jest podanie w 28 tygodniu ciąży i po porodzie immonuglobuliny anty-D. Pozwala to na całkowite wyeliminowanie problemu, a sama szczepionka jest w 100% bezpieczna dla płodu.
Podstawą jest wykonanie badania oznaczającego grupę krwi na samym początku ciąży i stałe monitorowanie sytuacji, jeżeli istnieje możliwość wystąpienia konfliktu. Poza tym powinno się kontrolować poziom przeciwciał. Ciężarna powinna być poddawana regularnym badaniom USG, które pozwolą na wczesne zaobserwowanie pojawiającej się choroby hemolitycznej u dziecka i ewentualne wdrożenie leczenia.
Kiedy przeciwciała matki zaatakują płód, wtedy, aby uniknąć zagrożenia, pobiera się krew pępowinową i przetacza się dziecku znajdującemu się w łonie matki odpowiednio dobraną krew Rh-. Na skutek tego zabiegu płód nadal może się prawidłowo rozwijać, ponieważ nowe krwinki nie będą już narażone na przeciwciała matki. Jeśli jednak nie ma zagrożenia przedostania się przeciwciał matki do organizmu dziecka, leczenie wdraża się dopiero po porodzie, podając dziecku środki przeciw anemii.
