Zasady dokumentowania transakcji restrukturyzacyjnych na potrzeby podatkowe
Czym jest restrukturyzacja firmy?
Restrukturyzacja przedsiębiorstwa jest sumą złożonych procesów i działań mających na celu wzmocnienie pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa, poprawę uzyskiwanych przez nie wyników ekonomicznych oraz wzrost wartości przedsiębiorstwa. Do działań restrukturyzacyjnych można zaliczyć takie transakcje jak aporty, fuzje i przejęcia, wyodrębnienie centrów odpowiedzialności, przenoszenie części działalności do innej jednostki (krajowej lub zagranicznej), a także renegocjowanie warunków istniejących porozumień. Są to na tyle złożone działania, że jeszcze przed ich rozpoczęciem wiele firm decyduje się na pomoc doradców podatkowych. Jedną ze spółek, zajmujących się opracowywaniem przepisów wewnętrznych odnośnie cen transferowych oraz sporządzaniem dokumentacji na ich temat dla celów podatkowych, jest KWS Tax.
Dokumentowanie transakcji restrukturyzacyjnych
Zagadnienie dotyczące restrukturyzacji działalności gospodarczej na gruncie cen transferowych jest pojęciem nowym w polskim systemie podatkowym, a brak ugruntowanego stanowiska organów skarbowych oraz sądów administracyjnych w zakresie interpretowania regulacji dotyczących procesów restrukturyzacyjnych generuje różnorodne wątpliwości oraz ryzyka podatkowe dla grup powiązanych przedsiębiorstw. Restrukturyzacja działalności gospodarczej przedsiębiorstw jest nierozerwalnie złączona z cenami transferowymi.
Zgodnie z literalnym brzmieniem art. 9a UPDOP obowiązkiem przygotowywania dokumentacji objęte są wyłącznie transakcje, czyli zgodnie ze słownikową definicją tego pojęcia „operacje handlowe dotycząca kupna lub sprzedaży towarów i usług”. Restrukturyzacja – czyli operacja polegająca na transferze aktywów, funkcji bądź/i ryzyk – z pewnością nie jest kupnem bądź sprzedażą, a zatem nie spełnia powyższej definicji transakcji. Z kolei zgodnie z art. 11 UDPOP przesłanką uprawniającą organy do szacowania dochodu jest zaistnienie nierynkowych warunków, determinowanych istniejącymi powiązaniami pomiędzy podatnikami, które prowadzą do zaniżenia dochodu przez jednego z tych podatników. Organy podatkowe mogą uznać, iż art. 11 UPDOP odnosi się zatem do znacznie szerszego kręgu zjawisk i może objąć zjawiska nie będące transakcjami, w tym również restrukturyzacje. Kwestia ta jest tym bardziej istotna zważywszy na ostatnie zapowiedzi Ministerstwa Finansów zmierzające do podjęcia dodatkowych działań kontrolnych w stosunku do podmiotów powiązanych i realizowanych przez nie operacji gospodarczych.
Zasygnalizować również należy najnowsze zmiany na gruncie UPDOP, które nakładają obowiązki w zakresie dokumentowania cen transferowych obejmując każdego podatnika, którego poziom przychodów bądź koszt wynikający z ksiąg rachunkowych będzie przekraczał 2 miliony euro. Podatnik będzie miał także obowiązek opracowania dokumentacji cen transferowych za rok następujący po roku, w którym poziom osiąganych przychodów wskaże ponad 2 miliony euro. Same informacje, które trzeba będzie przedstawić w dokumentacjach na temat cen transferowych ulegną znacznemu poszerzeniu. Oprócz dotychczasowych, podatnik będzie musiał zawrzeć w dokumentach między innymi strukturę organizacyjną spółki, charakterystyki firm konkurencyjnych i opisy wszystkich operacji, które były wykonywane w dokumentowanym roku podatkowym i w latach poprzednich, które także obejmowały transfer. Jedna z istotniejszych zmian to obowiązek prezentacji wyników analiz rynkowych, jeśli podatnicy operują sumami większymi niż 10 milionów euro. Ci natomiast, którzy posiadają koszty lub przychody większe od 20 milionów euro, będą zobowiązani do załączenia do krajowej dokumentacji cen transferowych tak zwanej dokumentacji globalnej. Sam zakres takiej dokumentacji miałby obejmować chociażby prezentację wyników finansowych czy podział funkcjonalny obowiązujący w spółce i zakres wartości niematerialnych oraz prawnych, wykorzystywanych przez poszczególnie grupy w spółce. Jeśli chodzi o terminy sporządzania takich dokumentacji, na jej dostarczenie spółka będzie miała 7 dni od daty otrzymania żądania od organów podatkowych. Prawo, w szczególności to podatkowe, jest niezwykle skomplikowane. Dlatego spółki powinny odpowiednio wcześniej dokonać pogłębionej analizy swojej sytuacji prawno-podatkowej w korespondencji ze zmianami przepisów celem ich implementacji w swojej praktyce gospodarczej. Bieżące odtworzenie tego typu dokumentacji w świetle skomplikowania regulacji może okazać się bardzo utrudnione rzutując na poważne konsekwencje podatkowe dla przedsiębiorcy. Dlatego w tym zakresie warto skorzystać z usług spółek doradztwa podatkowego, takich jak KWS Tax.
