Metody badania czystości wód

Woda jest substancją, bez której niemożliwe byłoby życie na naszej planecie. Zapotrzebowanie na nią jest ogromne – wykorzystuje się ją zarówno do celów konsumpcyjnych, jak i w przemyśle, rolnictwie i wielu innych dziedzinach. Czystość wody ma ogromne znaczenie zarówno dla ludzi, jak i dla środowiska, dlatego konieczne jest jej systematyczne badanie.

Dlaczego monitoring czystości wód jest konieczny?

Monitorowanie wody to jeden z aspektów badania czystości i jakości środowiska naturalnego, jakie nas otacza. W ogólnym ujęciu woda ma tu największe znaczenie, ponieważ jej stan wpływa zarówno na bogactwo organizmów żywych, jak i na jakość tych organizmów, a także okolicznej gleby. W naturze sieć cieków wodnych przypomina nieco układ krążenia, który transportuje do poszczególnych komórek substancje odżywcze i tlen. Czysta woda sprawia, że natura bujnie rozkwita, dostarczając ludziom tlenu, pożywienia i miejsc do relaksu. Zanieczyszczenia miejskie, przemysłowe czy rolnicze przyczyniają się do degradacji przydatnej roślinności, rozwoju agresywnych gatunków i obniżania jakości oraz przydatności gleb. Monitoring wody pozwala odpowiednio szybko reagować na problemy i podejmować działania naprawcze.

Metody monitorowania wód

Badania wody przeprowadzane są na wiele sposobów, zarówno w terenie, jak i w laboratoriach. Nie byłyby one możliwe bez specjalistycznego sprzętu do pomiarów i analiz, jaki dostarcza np. firma Geomor-Technik Sp. z o.o. Pomiary wykonuje się zarówno z powierzchni gruntu, jak i z jednostek pływających, wykorzystując do tego celu sondy i mierniki. Testom poddaje się także wody podziemne. Narzędziem, które umożliwia takie badania, jest piezometr. To wąski otwór o średnicy poniżej 10 cm, który umożliwia pobieranie próbek wód podziemnych oraz obserwację ich poziomu.

Inną powszechnie wykorzystywaną metodą jest teledetekcja. To metoda uniwersalna, która znajduje zastosowanie w wielu obszarach geologii, także do badania powierzchni gruntów w celu konstruowania trójwymiarowych modeli ukształtowania powierzchni. Dzięki teledetekcji można uzyskiwać konkretne wyniki bez kontaktu z przedmiotem badań.

W nowoczesnych laboratoriach badawczych często do badań jakości wód wykorzystuje się żywe organizmy. Metoda ta określana jest jako biomonitoring. Polega ona na przepuszczaniu strumienia wody przez zbiornik ze specjalnym gatunkiem małży, ryb lub owadów wodnych, które w odpowiedni sposób reagują na zanieczyszczenia.

Jakie pomiary obejmuje monitoring „in situ”?

Pojęcie „in situ” oznacza tyle co „w miejscu”, czyli bezpośrednio u źródła. Tego typu badania przeprowadzane są w obszarze cieków i jezior, których wody ulegają szybkim przemianom. Polegają one na pobraniu próbki wody i dodaniu do niej odpowiedniego odczynnika. Stosowane urządzenia pomiarowe rejestrują zawartość różnych substancji czy czynników biologicznych, które stanowią podstawę do późniejszych analiz. Do standardowych parametrów pomiarowych zaliczają się:

• temperatura,
• zasolenie,
• przeźroczystość,
• odczyn wody,
• ilość rozpuszczonego tlenu,
• prędkość przepływu,
• zawartość wolnego chloru, cyjanków, amoniaku, azotynów i innych.

Inną formą badań z tej grupy jest czasowe monitorowanie, które można przeprowadzać, korzystając ze specjalistycznych sond i rejestratorów elektronicznych. Umieszczone w odpowiednim miejscu zbiornika przekazują informacje o zmieniającym się poziomie wody oraz jej parametrach.