Organizacje pożytku publicznego i ich obowiązki sprawozdawcze

Organizacja pożytku publicznego to określenie, które słyszymy wyjątkowo często
w kontekście jednego procenta podatku, w czasie gdy zbliża się termin składania deklaracji podatkowych. Warto jednak pamiętać, że aby wszyscy zainteresowani mogli uzyskać informacje, na co wydane zostały pieniądze przekazywane przez darczyńców i w jaki sposób organizacje pożytku publicznego realizowały swoje zadania, nakłada się na nie określone obowiązki sprawozdawcze.

Organizacja pożytku publicznego czyli…

Pierwsze organizacje pożytku publicznego pojawiły się 1 stycznia 2004r, zaś ich podstawowym zadaniem jest prowadzenie działalności społecznie użytecznej na rzecz ogółu społeczności, służące dobru jednostki lub dobru publicznemu. Organizacje pozarządowe, które posiadają status organizacji pożytku publicznego mogą występować
w różnorodnych formach, choć najczęściej mówi się tu o różnego rodzaju fundacjach lub stowarzyszeniach, które prowadzą swoją działalność, korzystając bardzo często z ogromnych sum pieniędzy pochodzących od indywidualnych lub instytucjonalnych darczyńców. Status organizacji pożytku publicznego przyznaje Sąd Rejestrowy poprzez wpis do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), przy czym aby go uzyskać organizacja musi spełniać określone wymagania:

• prowadzenie działalność pożytku publicznego na rzecz ogółu społeczności lub określonej grupy podmiotów,
• przeznaczanie nadwyżki przychodów nad kosztami na działalność pożytku publicznego,
• posiadanie statutu oraz statutowego organu kontroli lub nadzoru, który jest odrębny i niepodlegający organowi zarządzającemu,
• sporządzanie sprawozdań finansowych i merytorycznych ze swojej działalności,
• podawanie sprawozdań do publicznej wiadomości.

Nie należy przy tym zapominać, że OPP może prowadzić działalność gospodarczą, ale wyłącznie jako dodatkową w stosunku do działalności pożytku publicznego.        

Sprawozdawczość to podstawa działalności OPP

Funkcjonowanie Organizacji pożytku publicznego wymaga aby wyróżniały się one transparentnością zarówno w momencie rejestracji, jak i w całym okresie działania. Dlatego też tak ważną rolę w działalności OPP odgrywają rzetelne i przejrzyste coroczne sprawozdania z działalności, przy czym do obowiązkowych sprawozdań Organizacji pożytku publicznego zaliczyć należy:

• sprawozdania finansowe – sporządzane w oparciu o wzorce określone w ustawie
  o rachunkowości. Obejmują one przede wszystkim bilans z rachunku zysków i strat oraz informacje dodatkowe. Są w nich również zawarte dane o działaniach organizacji opisane od strony finansów,
• sprawozdania merytoryczne - ukazujące działania podejmowane przez OPP
  w określonym czasie. Należy pamiętać, że podejmowane działania powinny być zgodne z celami statutowymi organizacji i muszą mieścić się we wskazanych
  w statucie sposobach realizacji tych celów.

Sprawozdania, których przygotowaniem powinni zajmować się specjaliści świadczący usługi księgowo-rachunkowe, tacy jak Notax sp.j Prowadzenie ksiąg rachunkowych, doradztwo podatkowe, muszą być zaakceptowane i podpisane przez władze statutowe. Następnie zatwierdzone sprawozdania OPP należy opublikować w internetowej bazie sprawozdań, prowadzonej przez Dyrektora Narodowego Instytutu Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Publikacji tej należy dokonać z zachowaniem określonych terminów, tj.

• do 15 lipca – dotyczy to OPP, których rok obrotowy jest taki sam jak rok kalendarzowy
• do 30 listopada – dotyczy to OPP, których rok obrotowy różni się od roku kalendarzowego.