Jakie buty do biegania kupić?

Osoby rozpoczynające przygodę z bieganiem czują się często zagubione w gąszczu informacji na temat odpowiedniego obuwia biegowego. Dobór butów do biegania zależy od kilku czynników m.in po jakim terenie biegasz, jaki masz rodzaj stopy czy rozmiar buta. Teoretycznie biegać można w każdych butach, ale jeśli zależy Ci na zdrowiu i zamierzasz biegać regularnie to odpowiednie buty będą niezbędne.

Obuwie biegowe chroni Twój układ ruchu

Buty do biegania łączą biegacza z podłożem i przenoszą siły mechaniczne, które występują podczas biegu i wywierają wpływ na statykę i dynamikę ciała biegacza. Obuwie musi więc między innymi chronić układ ruchu przed niekorzystnymi siłami, które działają podczas biegu, redukując negatywne oddziaływanie twardego podłoża.  Funkcja ta jest realizowana dzięki systemowi amortyzacji, który może być tylko w określonej części buta np. pod piętą, śródstopiem lub w niektórych modelach wzdłuż całej stopy.

Podczas każdego kroku przeciążenie układu ruchu osiąga 3-krotną wartość ciężaru ciała biegacza, dlatego tak istotnym elementem jest system amortyzacji obuwia, który odciąży stawy, ścięgna i kręgosłup. O tym powinny pamiętać zwłaszcza osoby z nadwagą rozpoczynające swoją przygodę z bieganiem. Otyłe osoby potrzebują butów z systemem amortyzacji na całej długości podeszwy, bo czym większa waga ciała, tym większe obciążenie dla układu ruchu.

Buty biegowe korygują wady Twoich stóp

Aby stwierdzić, jakich butów wymagają Twoje stopy, niezbędne jest określenie, czy masz zdrowe stopy, jesteś biegaczem pronującym czy może supinującym. Najprostszym choć mało profesjonalnym sposobem określenia, czy Twoja stopa wymaga wspomagania, jest zrobienie jej odcisku po wyjściu z wanny lub prysznica i obejrzenie śladu, jaki zostawia na podłodze. Zdecydowanie lepszą metodą jest udanie się do profesjonalnego sklepu z obuwiem sportowym, gdzie na miejscu sprzedawca dokona pomiaru stopy oraz analizy komputerowej kroku biegowego i dobierze buty najlepsze dla Ciebie. Obecnie każdy profesjonalny sklep z obuwiem biegowym oferuje taką usługę. Innym wyjściem jest udanie się do podologa, który oceni stan Twoich stóp i pomoże określić rodzaj stopy.

Jeśli odcisk Twojej stopy wygląda jak na rysunku 1, to oznacza, że masz zdrowe stopy i Twoje buty do biegania mogą być elastyczne, a co za tym idzie poddające się ruchom stopy.

Jeśli masz odcisk jak na rysunku 2, to należysz do biegaczy pronujących, czyli biegasz na wewnętrznych częściach stopy. Pronacja jest wadą najczęściej występującą u biegaczy. Niewielka pronacja jest uznawana przez ortopedów za normalne zjawisko.  Podczas biegu, po wylądowaniu na pięcie, stopa przetaczana jest na palce po wewnętrznej stronie w kierunku palucha skąd następuje odbicie. W takim przypadku sprawdzą się buty ze wzmocnieniem wewnętrznej strony.

Biegacz, który biega na zewnętrznych częściach stopy, ma wadę zwaną supinacją (patrz rysunek 3). Stopa w takim przypadku styka się z podłożem zewnętrzną stroną. Takich biegaczy jest stosunkowo niewielu. W ich przypadku najlepsze będą buty ze wzmocnieniem zewnętrznej części stopy.

Buty do biegania muszą idealnie pasować

Podczas wyboru butów trzeba pamiętać, że obuwie do biegania powinno być o 1 cm większe, po to aby stopa podczas biegania miała trochę luzu. W fazie odbicia palce przesuwają się trochę do przodu. Jeśli kupisz buty bez dodatkowego luzu, możesz mieć problemy ze schodzącymi paznokciami, a w najgorszym wypadku z koślawieniem palców.

Warto przymierzać buty do biegania w skarpetkach, w których biegasz lub zamierzasz biegać, aby lepiej ocenić odpowiedni rozmiar buta. Do przymierzania wybierz lewy but. Najczęściej lewa stopa jest minimalnie większa od prawej. Pamiętaj oczywiście, że przed podjęciem ostatecznej decyzji musisz mieć na nogach zarówno prawy, jak i lewy but. Jeśli zastanawiasz się, czy pora zakupu buta ma znaczenie, to wiedz, że najlepszą porą do zakupu jest popołudnie, kiedy zmęczona stopa jest lekko spuchnięta.

Nie mniej ważna niż długość buta jest jego szerokość i wysokość. But w najszerszym miejscu stopy nie może mieć zbyt dużego luzu ani też nie może zbytnio uciskać. Pięta nie może pływać w bucie, musi być w nim pewnie osadzona. Cholewka buta nie może być wyższa niż 3 mm poniżej kostki. W przeciwnym wypadku obuwie biegowe może uciskać kostkę.

Typ obuwia biegowego musi być dopasowany do jego roli

Buty do biegania ze względu na rolę, jaką mają pełnić, dzielimy na typy:

• Treningowe
• Treningowo-startowe
• Startowe
• Krosowe

Buty treningowe są najważniejsze, bo to w nich najczęściej będziesz biegać. Takie obuwie najlepiej zabezpiecza układ ruchu, jest też najmocniejsze i najtrwalsze, bo wytrzymuje trening w różnych warunkach zarówno terenowych, jak i pogodowych.

Obuwie treningowo-startowe polecane jest dla szybszych biegaczy. Takie buty mają węższą podeszwę i są lżejsze, ale też zapewniają mniejszą stabilizację stopy.

Buty startowe zalecane są dla wyczynowych zawodników, takich którzy nie mają problemów ze stopami, mają niską wagę i biegają prawidłowo technicznie. Buty startowe są jeszcze lżejsze od treningowo-startowych, gwarantują najwyższą dynamikę biegu, ale nie mają amortyzacji i nadają się głównie na asfaltowe podłoże.

Obuwie krosowe, inaczej trailowe, przeznaczone jest do biegania w urozmaiconym terenie jak łąki, leśne ścieżki, bezdroża itp. Takie buty mają silnie profilowaną podeszwę z dużą ilością zębów, co powoduje, że mają lepszą przyczepność i zabezpieczają przed poślizgiem. Materiał butów jest odporny na wilgoć z mocniejszą częścią chroniącą palce.

Jeśli jesteś początkującym biegaczem, to zdecydowanie powinieneś postawić na obuwie treningowe, które najlepiej zabezpieczy Twoje stopy. 

Obuwie biegowe trzeba wymieniać co kilka sezonów

Specjaliści są zdania, że warto jest biegać w różnych butach, ponieważ urozmaicone obuwie zmniejsza ryzyko kontuzji. W każdych butach stopa pracuje inaczej, co oznacza, że różnie rozkładają się obciążenia. Niemniej warto pamiętać, że buty do biegania powinno się wymieniać co około 1000 do 1500 km, ponieważ amortyzacja po przebyciu takich kilometrów spada o około 70%. Jeśli masz buty bez amortyzacji, to powinieneś je wymieniać po około 600 do 800 km.

Oczywiście są to wartości przybliżone, a dodatkowym czynnikiem, który warto wziąć pod uwagę, jest waga biegacza, liczba kilometrów przebiegniętych po twardym podłożu oraz liczba szybkich treningów, które intensywniej zużywają system amortyzacji.

Jeśli po ustawieniu butów obok siebie, okazuje się, że zamiast trzymać się prosto „lecą na siebie”, to znak, że czas najwyższy kupić nową parę. Przed zakupem sprawdź sklep dla biegaczy w Twojej okolicy, gdzie będziesz mógł liczyć na pomoc profesjonalnych sprzedawców.

Źródło: "Biegiem przez życie", Jerzy Skarżyński