Wieczornica historyczna i pokaz filatelistyczny w Koszalinie
W dniu 23.01.2020 r. odbyła się w Koszalinie wieczornica historyczna „Front Północny Powstania Wielkopolskiego 1918 – 1919”. Jej organizatorem był Wydział Humanistyczny Politechniki Koszalińskiej. Wieczornicy towarzyszył pokaz filatelistyczny pod tym samym tytułem (będzie udostępniony do oglądania do 28 stycznia). Wieczornicę otworzył dziekan wydziału dr hab. Michał Polak, prof. PK. W pierwszych słowach powitał wszystkich gości, a w szczególności rektora Politechniki, przedstawicieli poczty Polskiej oraz filatelistów koszalińskiego okręgu. Wprowadzenia w kolejne prelekcje dokonał rektor prof. dr hab. inż. Tadeusz Bohdal.
Jaki program zaprezentowano gościom?
Program wieczornicy obejmował następujące wystąpienia:
1. Organizacja i działania bojowe na froncie północnym powstania wielkopolskiego – referujący prof. dr hab. Bogusław Polak;
2. Gen. Kazimierz Grudzielski – dowódca frontu północnego – referujący prof. PK Michał Polak;
3. Kpt. Paweł Cyms – dowódca 5. Pułku Strzelców Wielkopolskich – referujący mgr Wawrzyniec Wierzejewski;
4. Powstanie wielkopolskie i jego dowódcy w dokumentacji pocztowo – filatelistycznej – referujący mgr Andrzej Sajewski.
Ważne jest, że wszyscy referujący to członkowie koła PZF przy Politechnice Koszalińskiej. Wystąpienia rozwijały i uzupełniały wiadomości przedstawiane na poszczególnych planszach pokazu. Wśród zapowiadanych w zaproszeniu referentów, ze względu na chorobę, zabrakło Kol. Andrzeja Sajewskiego, ale zastąpił go Kol. Leszek Bednarek, przedstawiając uprzednio dostarczoną prezentację. Przedstawił również mini prezentację Kol. Mirosława Miętusa (koło internetowe PZF) dotyczącą znaków cenzury na przesyłkach pocztowych z okres Powstania Wielkopolskiego, stosowanych w Czarnkowie. Są to bardzo rzadkie przesyłki, znane autorowi eksponatu jedynie w siedmiu egzemplarzach.
Na ekspozycji pokazu chcieliśmy filatelistycznie przybliżyć temat wieczornicy. Choć do prezentacji przygotowaliśmy jedynie kilkanaście ekranów, to można było na nich zobaczyć kilka bardzo interesujących walorów.
Jakie eksponaty można było podziwiać?
Część ekspozycji została opracowana w konwencji eksponatu klasy filatelistyki otwartej – OPEN. Możemy tutaj zobaczyć przesyłkę poczty obozowej Oflagu VII A Murnau. Jeńcem tego obozu był gen. Stanisław Taczak, pierwszy dowódca powstania. Zaprezentowaliśmy oryginalną przesyłkę datowaną na 24 grudnia 1942 r. Są to życzenia świąteczne dla generała. Przesyłek ze wszystkich obozów jenieckich jest na pewno dużo, biorąc pod uwagę liczbę obozów i czas trwania wojny, ale imiennych przesyłek do pierwszego dowódcy powstania wielkopolskiego może być co najwyżej kilka. W tym rozumieniu jest to na pewno walor bardzo rzadki.
Kolejnym ważnym elementem jest oryginalna legitymacja odznaki pamiątkowej Wojska Wielkopolskiego z 20 stycznia 1922 r. Jest to materiał niefilatelistyczny, oryginalny, rzadki i idealnie pasujący do całości pokazu i wieczornicy.
Na koniec z tej części ekspozycji warto zwrócić uwagę na przesyłkę pocztową datowaną na 14 lipca 1919 r., z pieczęcią formacyjną Obwodowej Komendy Uzupełnień Inowrocław. Na rewersie widnieje natomiast rozkaz stawienia się na badania lekarskie. Można powiedzieć, że jest to walor 50/50 – awers/rewers, filatelistyczny/niefilatelistyczny.
Przedstawiliśmy również eksponat „Korespondencja z pruskiej sieci posterunków opadowych na obszarze Wielkopolski w latach 1919 – 1920”. Ten eksponat pokazuje proces tworzenia się poczty polskiej, od typowo niemieckich ostemplowań, przez „unarodowienie” stempli i nazw miejscowości, do przesyłek z całkowicie polskimi elementami pocztowymi. To jest obraz zwycięstwa powstania. Tą część pokazu uzupełniała wspomniana wcześniej mini prezentacja. Wielka szkoda, że autor eksponatu nie mógł sam przedstawić swojej pracy, niestety zatrzymała go w miejscu zamieszkania awaria samochodu.
Mogliśmy również przeczytać artykuł o Wincentym Wierzejewskim, powstańcu, którego życiorys może być scenariuszem super produkcji filmowej. Artykuł ten był zamieszczony w katalogu Krajowej Wystawy Filatelistycznej „100. rocznica zwycięstwa powstania wielkopolskiego” Koszalin 2019.
Pokazowi towarzyszyło stoisko pocztowe, zaopatrzone w wiele intersujących walorów o tematyce historycznej oraz stosujące datownik okolicznościowy. Nasza impreza była wcześniej zapowiadana w miejscowej prasie, a w dniu otwarcia pokazu w gmachu Politechniki gościliśmy reporterów koszalińskiej telewizji kablowej MAX oraz Radia Koszalin, przekazujących materiał z wieczornicy i pokazu.
Po raz kolejny wspólnymi siłami Wydziału Humanistycznego oraz filatelistów (nie tylko koła PZF przy Politechnice Koszalińskiej) udanie promowaliśmy naszą historię oraz filatelistykę w różnych obliczach. Pokaz był chętnie oglądany przez młodzież studencką (il. nr 11). Do zobaczenia na kolejnych naszych imprezach.
