Spawanie – trwałe połączenia elementów metalowych
Prace spawalnicze to czynności wymagające dokładności, wiedzy i umiejętności oraz odpowiednich narzędzi i urządzeń. W wielu przypadkach łączone w ten sposób konstrukcje stanowią elementy, od których zależy na przykład stabilność budynku lub szczelność i prawidłowe funkcjonowanie rurociągu. Dlatego tak ważne jest, aby wszelkie tego typu działania wykonywane były w zgodzie z obowiązującymi normami i przy użyciu odpowiedniej technologii.
O czym warto pamiętać
Spawanie to, zgodnie z definicją, łączenie różnego rodzaju materiałów, najczęściej metali i ich stopów, poprzez stopienie brzegów łączonych elementów, bez wywierania nacisku, z dodatkiem lub bez spoiwa, przy użyciu odpowiedniej temperatury, wytwarzanej przez tzw. spawarki. Warto przy tym pamiętać, że w przypadku braku odpowiedniej wiedzy, lepiej zrezygnować z samodzielnego wykonywania tego typu prac i zlecić je specjalistom, takim jak zatrudnieni w firmie Sebastiana Zaradzkiego Energo-Tech z Konina, świadczącym usługi spawalnicze. Przed rozpoczęciem procesu spawania powinniśmy przede wszystkim przygotować materiał, na którym będziemy działać. Ważne jest aby był on całkowicie pozbawiony rdzy oraz oczyszczony z farby, brudu lub tłuszczu, które mogą przeszkadzać w wykonaniu dobrej jakości spawu. Występujące zabrudzenia negatywnie wpływają na wytrzymałość oraz mogą powodować zmiany kierunkowe spawania. Podczas tego typu działań należy również pamiętać o właściwym i stabilnym ułożeniu palnika oraz o odpowiedniej prędkości wykonywania prac. Zbyt wolne działanie może prowadzić do przepalenia materiału, zaś w przypadku działania zbyt szybkiego spoina nie przetapia się przez materiał, tworząc nietrwały spaw. Prace spawalnicze wymagają także przestrzegania odpowiednich przepisów BHP, dotyczących między innymi organizacji miejsca pracy, a przede wszystkim zabezpieczenia pracownika przed utratą zdrowia. Niezbędne w takim przypadku jest użycie odpowiednich okularów i masek chroniących oczy, a także drogi oddechowe oraz odpowiedniego stroju, w tym rękawic i obuwia roboczego, najlepiej z materiałów trudnopalnych.
Metody spawalnicze
Najpopularniejszy podział metod spawalniczych wyróżnia spawanie gazowe i elektryczne. Metoda gazowa polega na stopieniu brzegów materiału za pomocą płomienia o odpowiedniej temperaturze, pochodzącego ze spalania się gazu palnego (najczęściej acetylenu) w atmosferze dostarczanego tlenu. Stosuje się ją zazwyczaj w przypadku blach o cienkiej grubości. Spawanie elektryczne łukowe polega z kolei na wytworzeniu pomiędzy elektrodą a materiałem spawanym łuku elektrycznego wydzielającego ciepło. Metodę elektryczną można podzielić na ręczną oraz automatyczną, mogą one wykorzystywać prąd stały lub zmienny. Najpopularniejsze z nich to tzw. metody TIG i MAG/MIG oraz MMA. W pierwszym przypadku spawanie polega na wytwarzaniu łuku elektrycznego za pomocą nietopliwej elektrody wolframowej w osłonie gazu obojętnego – najczęściej argonu lub helu. W takim przypadku nie ma potrzeby stosowania materiału ułatwiającego spajanie, gdyż pomiędzy elektrodą a materiałem spawanym powstaje łuk spawalniczy topiący materiał. Podobnie wygląda spawanie metodą MAG (MIG), jednakże w tym przypadku wykorzystywana jest elektroda topliwa pokryta otuliną topnika. W wyniku działania wysokiej temperatury następuje rozpad otuliny, czemu towarzyszy wydzielanie gazu (MIG – gaz obojętny, MAG-gaz aktywny), który pełni funkcję osłonową chroniącą roztopiony metal. Metoda MMA różni się od innych metod spawania przede wszystkim faktem, że w tym przypadku elektroda ulega skróceniu. W metodzie TIG oraz MIG/MAG długość elektrody pozostaje przez cały czas niezmieniona, a odległość pomiędzy uchwytem a elementem spawanym jest przez cały czas stała.
Współczesne techniki spawalnicze pozwalają na pracę z wieloma materiałami różnego rodzaju. Należy jednak pamiętać, że ze względu na miejsca i rodzaj zastosowania elementów spawanych, prace tego typu powinny być wykonywane ze szczególną dbałością i precyzją.
