Rodzaje środków smarnych dla przemysłu spożywczego i farmacji
Nowoczesne środki smarne używane w przemyśle spożywczym i farmaceutycznym muszą posiadać nie tylko doskonałe właściwości smarne oraz eksploatacyjne. Równie istotne znaczenie przypisuje się normom określającym, jakie warunki sanitarne muszą spełnić, aby były bezpieczne do stosowania w kontakcie z żywnością oraz środkami farmaceutycznymi. Szczególnie, że środki smarne przeważnie pracują w trudnych warunkach - jakie są ich rodzaje?
Skład środków smarnych
Zanim przyjrzymy się rodzajom środków smarnych, poznajmy skład tych substancji. Zapozna nas z nim ekspert z firmy OIL-TRANS:
Trzy główne składniki środków smarnych to oleje bazowe, dodatki uszlachetniające oraz zagęszczacze i wypełniacze. Dopuszczalne oleje bazowe to oleje mineralne, głęboko rafinowane kwasowo, oleje białe i syntetyczne oleje bazowe, naturalne ciekłe tłuszcze zwierzęce, a także oleje roślinne. Dodatki uszlachetniające mają zapewnić wymagane właściwości eksploatacyjne (np. emulgatory i środki antyadehazyjne), z kolei zagęszczacze i wypełniacze to np. proste mydła wapniowe czy sulfoniany wapnia. Należy podkreślić, że w składzie środków smarnych nie mogą znaleźć się dodatki, które zawierają metale ciężkie.
Środki smarne - klasyfikacja USDA
Środki smarne muszą spełnić warunki bezpieczeństwa i czystości, a jednocześnie zapewniać odpowiednie tempo produkcji. Klasyfikacja USDA została stworzona specjalnie na potrzeby przemysłu spożywczego i farmaceutycznego, aby ocenić klasę środków smarnych oraz rejestrować nowe produkty w jednej z utworzonych klas. To, w której klasie znajdzie się dany środek smarny, zależy od składników, które zostały wykorzystane do jego produkcji.
Wyróżnia się trzy klasy USDA:
- H1 - smary stosowane w miejscach, gdzie jest niewielka szansa kontaktu z produktami. Składniki tego smaru zawierają jeden albo kilka dopuszczonych olejów bazowych, dodatków oraz zagęszczaczy,
- H2 - smary stosowane w urządzeniach oraz częściach maszyn, gdzie nie ma możliwości, aby doszło do kontaktu smaru z produktem spożywczym lub farmaceutycznym. W tym przypadku nie ma zdefiniowanej listy dopuszczalnych składników, ale nie mogą znajdować się w nim metale ciężkie. Zaliczają się do nich m.in. antymon, arsen, ołów, rtęć, kadm czy selen. W smarach nie mogą znajdować się także substancje rakotwórcze,
- H3 - smary rozpuszczalne lub jadalne, używane do czyszczenia oraz zabezpieczenia maszyn i urządzeń przed korozją. Te środki smarne mają bezpośredni kontakt z produktami.
Wymogi stawiane środkom smarnym
Środki smarne stosowane w przemyśle spożywczym i farmacji muszą spełniać określone wymogi.
Wymagania względem środków smarnych:
- odpowiedni skład środków smarnych. Jego składniki muszą znajdować się na liście substancji dozwolonych, które nie stawiają żadnego zagrożenia dla produktów spożywczych i farmaceutycznych,
- właściwe warunki użytkowania. Środki smarne należy stosować w ilości zapewniającej efekt, a jednocześnie nie przekraczając ustalonych granic w kontakcie z produktami,
- obojętność zapachowa i fizjologiczna,
- odporność na środki dezynfekujące oraz czyszczące,
- obojętność dla produktów spożywczych i farmaceutycznych,
- odporność na niskie i wysokie temperatury,
- odporność na obciążenia, w tym duże drgania oraz obciążenia udarowe,
- odporność na wymywanie przez wodę.
