O czym informują badania hormonów tarczycy i kiedy je wykonać?

Często odczuwasz senność i zmęczenie lub nieuzasadnioną nerwowość? Pomimo racjonalnej diety ważysz za dużo albo o wiele za mało? A może dopadają Cię zmienne nastroje lub stale jest Ci zimno? Być może przyczyną twoich dolegliwości jest nieprawidłowa praca tarczycy. Dowiedz się, jakie wykonać badanie, jak je zinterpretować i o czym mogą Cię poinformować wyniki.

Czym jest tarczyca i jakie są jej funkcje?

Tarczyca jest jednym z wielu gruczołów dokrewnych w ludzkim organizmie i podobnie jak pozostałe gruczoły odpowiada za produkcję hormonów. Jest narządem nieparzystym, ulokowanym na wysokości szyi i tworzy nierozerwalny związek z przysadką mózgową. Hormony, które produkuje ten niewielki organ w kształcie kokardki, odpowiadają za bardzo wiele funkcji naszego organizmu. Decydują między innymi o kondycji skóry i włosów, są niezbędne do prawidłowej pracy serca i układu pokarmowego, a także regulują pracę układu nerwowego. Hormony gruczołu tarczowego uczestniczą też w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej, dlatego mają duże znaczenie dla kondycji układu kostno-stawowego. Tak wiele funkcji, które pełni tarczyca, oznacza też, że jakiekolwiek zaburzenia
w jej funkcjonowaniu mogą wywoływać wiele dolegliwości. Chociaż powszechnie znane są tylko nadczynność i niedoczynność tarczycy, lista powodowanych przez nie dysfunkcji jest bardzo długa.

Hormony tarczycy i przysadki

O gruczole tarczowym i przysadce mówi się, że stanowią nierozerwalną parę. Jest to efektem wydzielania przez przysadkę hormonu tyreotropiny (TSH – thyroid stimulating hormone), którego zadaniem jest pobudzanie komórek tarczycy do syntezowania i wydzielania jej hormonów. Dzięki jej stymulacji jest produkowany najważniejszy hormon gruczołu tarczowego – tyroksyna (T4). Stanowi ona około 85% całej produkcji hormonów. Z niej
z kolei powstaje trójjodotyronina (T3). Gruczoł produkuje również trzeci hormon – kalcytoninę. Badanie stężenia hormonów tarczycy - tzw. wolnych, które nie są związane białkami, pozwala stwierdzić wystąpienie nadczynności i niedoczynności tarczycy oraz takich schorzeń jak choroba Hashimoto czy Gravesa-Basedowa.

Normy hormonów przysadki i tarczycy, które podczas badania wykazują prawidłowość ich funkcjonowania:

• TSH - 0,4 - 4,0 mili jednostek na mililitr (µIU/ml),
• T4 – od 10 do 25 pikomoli na litr (pmol/l),
• T3 – od 2,25 do 6 pmol/l.

Kiedy wykonać badania?

Badania poziomu hormonów tarczycy wykonuje każde laboratorium bez skierowania przez lekarza. Warto jednak z korzystać z pomocy takiej placówki jak Wieja Ośrodek medycyny prewencyjnej i opieki kompleksowej, w której nie tylko zostaną przeprowadzone testy,
ale też porady udzieli lekarz internista. Przesłanką do wybrania się na badanie powinny być utrzymujące się dysfunkcje i nieprawidłowości w funkcjonowaniu organizmu.
Na niedoczynność mogą wskazywać:

• senność, zmęczenie i problemy z koncentracją,
• osłabienie fizyczne
• częste zaparcia,
• spadek odporności,
• nadwaga,
• zmienność nastrojów,
• częste uczucie chłodu,
• pieczenie i ból oczu.

Objawem nadczynności natomiast są:

• ciągłe podekscytowanie i nerwowość,
• wyższe od standardowego ciśnienie krwi,
• uczucie gorąca i pocenie się,
• spadek wagi,
• chroniczne biegunki,
• problemy z zasypianiem,
• szybkie męczenie się.

Oznaczanie poziomu hormonów tarczycy jest tylko wstępem do dalszych badań diagnostycznych. W przypadku pojawienia się nieprawidłowych wyników lekarz kieruje
na USG tarczycy, RTG klatki piersiowej, a także na scyntygrafię i biopsję.