Jak zapobiegać wadom zgryzu u dziecka?
Wada zgryzu u dziecka to problem, którego nie należy lekceważyć. Nieleczona wada może mieć u dziecka bardzo poważne konsekwencje i w znacznym stopniu utrudnić mu funkcjonowanie. Obecnie ponad połowa dzieci boryka się z wadą zgryzu, z czego przeszło 70% wad spowodowanych jest przez czynniki zewnętrzne. Warto więc dowiedzieć się, jak można im zapobiegać, aby nie dopuścić do pojawienia się wady u dziecka w przyszłości.
Zapobieganie wadom zgryzu u noworodków
Na zapobieganie wadom zgryzu u dziecka nigdy nie jest za wcześnie. Profilaktyka zaczyna się już w łonie matki, dlatego tak ważne jest, aby kobiety ciężarne dbały o siebie i monitorowały swoje zdrowie. W okresie noworodkowym ogromne znaczenie ma pozycja dziecka podczas snu. Dziecko w tym wieku powinno spać z płasko ułożonym kręgosłupem i na płaskiej poduszce, ponieważ nadmierne wysuwanie żuchwy i języka do przodu lub nadmierne wygięcie głowy do tyłu podczas snu może skutkować przodozgryzem lub tyłozgryzem. Warto też zwrócić uwagę, czy maluch nie śpi z podłożoną dłonią pod brodą lub policzkiem, ponieważ to z kolei może prowadzić do zgryzu krzyżowego.
Nie mniej ważne jest prawidłowe karmienie noworodka. Karmienie piersią wymaga od niego wysiłku, ponieważ w trakcie karmienia dziecko ma gimnastykę mięśniową, przez co stymulowany jest rozwój jego twarzoczaszki. Trzeba pamiętać, aby karmić dziecko piersią w pozycji maksymalnie pionowej. Jeżeli występują jakiekolwiek problemy z karmieniem, warto skonsultować je z neurologopedą dziecięcym. Natomiast jeśli noworodek jest karmiony butelką, należy zwrócić uwagę na to, aby smoczek swoim kształtem naśladował naturalne ukształtowanie brodawki sutkowej.
Zapobieganie wadom zgryzu u niemowląt i dzieci do 3. roku życia
W przypadku dzieci w wieku niemowlęcym istotne jest rozszerzanie diety oraz odpowiedni dobór konsystencji pokarmu. Około 3 miesiąca życia dziecka należy rozpocząć podawanie dziecku półpłynnych pokarmów łyżeczką. W momencie, gdy pojawią się pierwsze zęby, warto rozpocząć naukę odgryzania, dając dziecku np. skórkę chleba. Należy stopniowo zwiększać zakres podawanych pokarmów o kolejne konsystencje, na stałej kończąc. Jeżeli dziecko korzysta ze smoczka, należy z niego możliwie jak najszybciej zrezygnować, ponieważ może to doprowadzić do zaburzeń zgryzowych.
Jeżeli dziecko niechętnie je określone konsystencje, nadmiernie się krztusi, wymiotuje lub traci zainteresowanie jedzeniem, należy udać się do specjalisty, np. do poradni Meritum w Sosnowcu. Czujność rodzica powinna także wzbudzić niechęć malca do porozumiewania się za pomocą mowy, nasilający się problem z płynnością mówienia lub oddychanie przez usta. Im szybciej rodzic zareaguje na niepokojące symptomy, tym większa szansa, aby zapobiec wystąpieniu wady zgryzu lub jej dalszemu rozwojowi. Na wizytę kontrolną u logopedy bądź ortodonty warto się udać również w momencie, gdy dziecku wyrżną się już wszystkie zęby mleczne, czyli około 3 roku życia. Młodszym dzieciom, w tym także niemowlętom, jeśli na przykład zachodzi obawa przed dziedzicznymi wadami zgryzu, pomóc może terapeuta Ortodoncji Funkcjonalnej MFS.
Zapobieganie wadom zgryzu u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym
U dzieci w tym wieku zapobieganie wadom zgryzu obejmuje kilka czynników zewnętrznych. Pierwszym jest prawidłowa higiena jamy ustnej. Próchnica, szczególnie zaawansowana, to jeden z najczęstszych powodów powstawania wad zgryzu. Nie bez znaczenia jest także fakt, czy dziecko ma przerośnięty migdałek, ponieważ powoduje on trudności z oddychaniem, przez co dziecko wysuwa żuchwę lub odruchowo oddycha ustami. Wpływ na powstawanie wad zgryzu ma również nieodpowiednia postawa ciała, szczególnie skolioza oraz lordoza szyjna, dlatego ten aspekt też należy kontrolować.
Bardzo dużą rolę w zapobieganiu wadom zgryzu u dzieci, niezależnie od wieku, odgrywa eliminowanie parafunkcji. To szkodliwe, wykonywane nieświadomie nawyki, w tym przypadku ustne. Najczęściej spotykane są u dzieci nieśmiałych, nadpobudliwych lub takich, które zostały narażone na silny stres, związany np. ze zmianą miejsca zamieszkania lub szkoły. Parafunkcje to m.in. obgryzanie paznokci, ssanie palca, gryzienie długopisu, policzka lub zgrzytanie zębami. Istnieje szereg różnych, doraźnych sposobów na wyeliminowanie parafunkcji. Warto jednak rozpocząć od poznania przyczyny ich występowania, aby skutecznie oduczyć dziecko szkodliwych nawyków.
