Czy notariusz może odmówić wykonania czynności?

Czasem zdarza się tak, że klienci zlecają czynności notarialne, które są niezgodne z prawem. W takim przypadku notariusz może odmówić ich wykonania. Czynności sprzeczne z prawem określa artykuł 81 ustawy Prawo o notariacie. Notariusz w przypadku niezgodności czynności z prawem może złożyć zażalenie do sądu okręgowego właściwego ze względu na siedzibę kancelarii.

Jakie czynności notarialne mogą być niezgodne z prawem?

Notariusz to zawód, którego wykonywanie wiąże się z podejmowaniem czynności wywołujących określone skutki prawne. Kancelarie muszą zatem działać zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zanim notariusz podejmie się wykonania określonych czynności dla klienta, musi określić czy są one zgodne z prawem. Sporządzane przez notariuszy pisma mają moc dokumentów urzędowych. Oznacza to, że wpływają, czasem znacząco na sytuację osób trzecich. Notariusz ponosi odpowiedzialność za wykonane czynności na gruncie prawa cywilnego, karnego i dyscyplinarnego. Reguluje je ustawa Prawo o notariacie.

Czynności podejmowane przez Kancelarię notarialną nie mogą:

• wprowadzać w błąd,

• być podejmowane w przypadku pokrewieństwa notariusza z którąś ze stron,

• mieć przesłanek dotyczących możliwości pokrzywdzenia którejś ze stron.

Odmawiając dokonania czynności niezgodnych z prawem, notariusz jest zobowiązany do sporządzenia protokołu. Jego koszt to obecnie około 200 zł plus VAT. Klient, któremu notariusz odmówił współpracy, może poprosić kancelarię o uzasadnienie takiej odmowy. Pismo należy wysłać w terminie siedmiu dni od podjęcia takiej decyzji przez notariusza.

Jakich obowiązki dotyczące wykonywania czynności spoczywają na notariuszu?

Notariusz może odmówić wykonania praktycznie każdej powierzonej mu czynności. Kancelarie przed podjęciem decyzji o współpracy z klientem zobowiązane są do jego identyfikacji i weryfikacji tożsamości na podstawie dokumentów lub publicznie dostępnych informacji. Czynności notarialne powinny być wykonywane z należytą starannością i odpowiedzialnością. Obowiązkiem notariusza jest także beneficjenta rzeczywistego transakcji, czyli:

• osoby fizycznej sprawującej kontrolę nad klientem,

• w imieniu której przeprowadzana jest transakcja,

• w imieniu której prowadzona jest działalność,

• będącej udziałowcem lub akcjonariuszem,

• sprawującej kontrolę nad co najmniej 25% majątku.

Jeśli kancelaria notarialne nie ma możliwości spełnienia wszystkich ciążących na niej obowiązków, nie może podjąć się danej czynności notarialnej. W takim przypadku konieczne jest poinformowanie Generalnego Inspektora Informacji Finansowej o planowanych przez klienta transakcjach.