Problem smogu. Jakie ogrzewanie wybrać?

Wiele osób zdaje sobie sprawę, że przyczyną smogu jest używanie nieodpowiednich pieców i paliwa, jednak przeszkodą w zakupie nowoczesnego kotła są często kwestie finansowe. Rozwiązaniem może być skorzystanie z dofinansowania. Jak wybrać odpowiedni kocioł, by spełniał wymagane standardy dotyczące ograniczenia emisji szkodliwych pyłów?

Groźne zanieczyszczenie – skutki smogu

Ostatnio dużo mówi się o smogu i jego negatywnym wpływie na nasze środowisko i zdrowie. Nie od dziś wiadomo, że przewlekły katar i kaszel towarzyszy osobom, które zamieszkują najbardziej zanieczyszczone polskie miasta. Niestety z pozoru niegroźne objawy mogą w przyszłości skutkować rozwojem poważnych schorzeń. Lekarze alarmują, że zanieczyszczone powietrze może przyczyniać się do wielu chorób, w tym dolegliwości układu oddechowego, szkodzi naszym płucom i powoduje astmę. Wysokie stężenie pyłów w powietrzu przyczynia się także do chorób serca, nadciśnienia, a nawet problemów z pamięcią i koncentracją. Problem jest poważny, więc jak uchronić się przed negatywnymi skutkami smogu, a właściwie całkowicie go wyeliminować?

Nie dla kotłów niskiej jakości

Szacuje się, że obecnie 70% sprzedawanych pieców węglowych to tanie urządzenia niespełniające wymagań dotyczących emisji szkodliwych zanieczyszczeń. Powodem wyboru takich pieców jest cena – kocioł wysokiej jakości, czyli 5 klasy kosztuje nawet 8-10 razy więcej niż zwykły najtańszy piec. By ograniczyć poziom zanieczyszczenia, zgodnie z rozporządzeniem Ministerstwa Rozwoju ze sprzedaży mają zostać wyeliminowane tzw. kopciuchy, czyli kotły, które nie spełniają wymaganych norm w zakresie emisji pyłu. W 2018 roku nie będzie można zakupić już kotłów na paliwa stałe, które nie będą miały najwyższej klasy parametrów emisyjnych, czyli 5 klasy. Dotyczy to kotłów używanych w domowych kotłowniach, czyli o mocy nie większej niż 500 kW.

Inne rozwiązania, które mają ograniczyć emisje zanieczyszczeń, to wprowadzenie wymogu stopniowego podłączania do sieci ciepłowniczej budynków, które są zlokalizowane na terenach miejskich i podmiejskich, zachęcenie do instalacji pieców elektrycznych lub pomp ciepła, a co za tym idzie zapewnienie niższych stawek za pobór energii elektrycznej w okresach zmniejszonego zapotrzebowania, a także zaprzestanie sprzedaży węgla niesortowanego i węgla niespełniającego norm jakościowych.

Kotły z dopłatą

Na likwidację starego kotła i zainstalowanie kotła c.o., który spełni wymagania 5 klasy emisji, można uzyskać wysokie dofinansowanie. W tym celu należy udać się do Urzędu Miasta lub Urzędu Gminy i zapytać o program ograniczania niskiej emisji i jego szczegółowe zasady. W zależności od gminy dofinansowanie może dotyczyć również podłączenia do sieci ciepłowniczej, wymianę kotła na ogrzewanie gazowe, olejowe lub elektryczne. By uzyskać dofinansowanie, należy złożyć odpowiedni wniosek w wyznaczonym przez urząd terminie. 

Jaki kocioł wybrać?

Wybierając kocioł, należy zwrócić uwagę na klasę i sprawdzić, według której normy została wydana. Upewnijmy się, czy informacja jest kompletna, czyli czy dotyczy sprawności i emisji. Należy potwierdzić, czy certyfikat został wystawiony przez jednostkę posiadającą akredytację PCA.

Norma PN-EN 303-5:2012, która została znowelizowana w 2012 roku, obejmuje sprawność cieplną i graniczną emisji zanieczyszczeń wytwarzanych przez kotły grzewcze na paliwa stałe z załadunkiem ręcznym i automatycznym do mocy cieplnej 500 kW.  Według tej normy mamy 3 klasy, z czego najlepsza jest klasa 5. Do 2002 roku klasa 3 była klasą najwyższą, dziś jest to klasa najniższa. Do tej kategorii należą kotły z podajnikiem automatycznym, kotły zasypowe, w tym kotły z dolnym spalaniem.

Obecnie najlepsza jest klasa 5. Kotły tej klasy są produkowane zgodnie z restrykcyjnymi wymagania i gwarantują najniższą emisji CO, pyłów i węgla oraz wysoką sprawność i mniejsze zużycie paliwa. Do tej klasy należą kotły do spalania biomasy, np. kotły z palnikami pelletowymi. By nadać odpowiednią klasę, przeprowadza się specjalne badanie, które wykonuje wyłącznie jednostka mająca aktualną akredytację Polskiego Centrum Akredytacji (PCA). Potwierdzeniem jest wydane certyfikat.

Najlepszy wybór to kotły na paliwa kopalne i biopaliwa, które spełniają rygorystyczne normy. Warto wybrać także kotły na ekogroszek z palnikiem retortowym, poza tym kotły na pellet z palnikiem rynnowym, w którym paliwo przesuwane jest poziomo. Warto sprawdzić, czy w wymienniku ciepła kotłów znajdują się odpowiednio skonstruowane poziome lub pionowe płyty, które wpływają na sprawność kotła i ograniczenie emisji trujących substancji.

Dodatkowym atutem kotła są automatyczna zapalarka i pojemny zasobnik z podajnikiem, które umożliwiają kilkudniową bezobsługową pracę kotła. Warto zwrócić uwagę, czy kocioł posiada zabezpieczenie drzwiczek, które gwarantuje przerwanie pracy podajnika w przypadku ich otwarcia lub uchylenia. Warto wybierać kotły ze sterownikiem, który wyposażony jest w zegar, za pomocą którego określa się czas zapotrzebowania na wyższą lub niższą temperaturę.

Tymczasowe rozwiązania

Jeśli nie możemy pozwolić sobie teraz na wymianę kotła, możemy znaleźć przynajmniej chwilowe rozwiązanie, by choć trochę poprawić jakość powietrza. Wiele osób zastanawia się, czy przerobienie tzw. kopciucha na górne spalanie się opłaca. Niektórzy twierdzą, że taki sposób spalania jest bardziej ekologiczny. Zapewne to tańsze rozwiązanie niż zakup nowego pieca wysokiej klasy, jednak zdecydowanie nie powoduje obniżenia emisji szkodliwych substancji i może być niebezpieczne, więc wcześniej czy później trzeba wymienić stary kocioł na nowoczesny.

Innym sposobem, który pozwoli na ogrzanie mieszkania starym piecem (zanim kupimy ekologiczny kocioł), jest zadbanie, czym w nim palimy. Kategorycznie nie wolno palić śmieci ani odpadów. Nie należy również palić lakierowanego drewna i płyt meblowych. I odwrotnie, jeśli zakupimy już certyfikowany kocioł, ale będziemy palić w nim nieodpowiednie paliwo, taki kocioł wciąż będzie kopcić i wytwarzać szkodliwe zanieczyszczenia.

Źródło: Polskie Radio, Polski Alarm Smogowy