Prawa konsumenta. Jakie uprawnienia przysługują klientom?

Światowy Dzień Praw Konsumenta obchodzony jest na całym świecie. Jego celem jest uświadomienie zarówno decydentom politycznym, jak i obywatelom, że odpowiedni poziom ochrony konsumenta przyczynia się do zwiększenia poczucia bezpieczeństwa i sprawiedliwości w społeczeństwie.

Bez konsumenta zadowolonego z towarów i usług, który ma zaufanie do funkcjonowania rynku oraz uczciwości przedsiębiorcy, nie ma rozwoju gospodarki.

Prawa konsumenta w Polsce

Prawo do ochrony zdrowia i życia

Według obowiązujących w naszym kraju przepisów towary i usługi oferowane przez sprzedawcę nie mogą stanowić zagrożenia dla życia lub zdrowia kupującego. W przypadku gdy klient doznał szkody przez produkt niebezpieczny, ma on prawo do odszkodowania. Oceniając bezpieczeństwo przedmiotów, bierze się pod uwagę ich cechy, oddziaływanie na inne produkty, wygląd i kategorię konsumentów narażonych na niebezpieczeństwo.

Prawo do prywatności

Prawo to gwarantuje m.in. ochronę konsumenta przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi, a także wolność od niepokojenia w domu, w miejscu pracy czy innymi miejscu, którego kupujący nie uważa za odpowiednie do kontaktów handlowych. Prawo to obejmuje również kwestie związane z ochroną danych osobowych. Tego rodzaju informacje dotyczące klienta mogą być przetwarzane jedynie w konkretnych przypadkach wskazanych przez RODO.

Prawo do informacji

Zapewnia ono konsumentowi prawo do pełnej informacji o tym, co jest przedmiotem zakupu. W zakres tego przepisu wchodzi m.in. ochrona przed nadużyciami reklamy – niedozwolone są reklamy, które są sprzeczne z dobrymi obyczajami, wprowadzają w błąd, wywołują lęk, wykorzystują łatwowierność dzieci lub stanowią ingerencję w sferę prywatności kupującego.

Prawo do odstąpienia od umowy i reklamacji

Daje ono możliwość odstąpienia od umowy zawartej na odległość w ciągu 14 dni od daty zakupu, bez konieczności podania powodu zwrotu. Koszty ponosi w tym przypadku kupujący. Sprzedawca nie ma jednak prawa żądać innych opłat manipulacyjnych. Klient ma również prawo do reklamacji niezgodnego z umową towaru na podstawie rękojmi lub gwarancji w ciągu 2 lat od daty wydania produktu.

Jakie instytucje zajmują się ochroną praw konsumenta?

W Polsce najważniejszą instytucją stojącą na straży praw klientów jest Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Należy jednak pamiętać, że nie zajmuje się on sprawami osób indywidualnych, a problemami dotyczącymi większej grupy kupujących, np. wprowadzającą w błąd reklamą czy budzącą wątpliwości klauzulą zawartą w umowie z klientami.

Porady w zakresie naruszeń praw konsumenckich możemy jednak uzyskać w oddziale Federacji Konsumentów, do którego można się zgłaszać w sprawie przekroczeń dotyczących m.in. usług finansowych, sprzedaży internetowej, usług turystycznych czy artykułów spożywczych. Jeśli porada uzyskana w oddziale FK okaże się niewystarczająca, instytucja może podjąć się bezpośredniej interwencji u sprzedawcy.

Bezpłatne porady oferuje również Stowarzyszenie Konsumentów Polskich. Jeśli chcemy uzyskać pomoc w zakresie naruszenia praw, musimy skontaktować się mailowo z konsumenckim centrum e-porad i szczegółowo opisać swój problem.

Klienci mają również możliwość zgłoszenia się do powiatowego rzecznika konsumentów. Do jego kompetencji należy m.in. udzielanie bezpłatnych porad, występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów, wytyczanie powództwa na rzecz kupujących a także wstępowanie za ich zgodą do toczącego się postępowania sądowego w sprawie o ochronę interesów klientów.