Kompostowanie – metoda recyklingu organicznego
Utylizacja odpadów to proces bardzo istotny z punktu widzenia gospodarki komunalnej oraz ochrony środowiska. Eliminowanie wysypisk śmieci wymaga sięgnięcia po odpowiednie metody przetwarzania pozostałości z gospodarstw i przemysłu. Jedną z nich jest kompostowanie, któremu poddaje się materiały pochodzenia roślinnego. Proces ten przeprowadza się w specjalnych, mechaniczno-biologicznych kompostowniach.
Kompostowanie w rolnictwie i w miastach
O kompostowaniu słyszał z pewnością niejeden właściciel działki rekreacyjnej i ogrodu, a także każdy rolnik. Metoda organicznego przetwarzania naturalnych odpadów roślinnych to nie tylko sposób na zagospodarowanie ich dużej ilości, ale również szansa na produkcję cennego nawozu naturalnego. O ile mieszkaniec miasta może każdy zbędny śmieć wyrzucić do kosza, na działce czy w gospodarstwie rolnym pozbywanie się wszelkich pozostałości w znacznym stopniu zależy od samego gospodarza. U gospodarnego rolnika nic się nie marnuje. Stosują oni spalanie niektórych śmieci w domowych piecach, a w przypadku pozostałości roślinnych – kompostowanie. W miastach te zadania wykonują profesjonalne firmy, do których zalicza się Empol Sp. z o.o. Przedsiębiorstwo usług komunalnych. Po procesie segregacji materiał roślinny trafia do specjalnych mechaniczno-biologicznych kompostowni.
Co to jest kompostowanie?
Kompostowanie to proces organiczny, który przebiega z udziałem specjalnych odmian bakterii. Aby zachodził on efektywnie, konieczne jest wilgotne środowisko i dostęp tlenu. Czynniki te sprzyjają rozwojowi bakterii tlenowych, a te intensywnie rozkładają materiał roślinny. W efekcie ich pracy powstają proste związki mineralne, jak woda, dwutlenek węgla czy azotany. Równolegle z procesem rozkładu zachodzi również synteza złożonych związków próchnicznych określana jako humifikacja.
Najlepsze efekty w kompostowni biologicznej osiąga się przy następujących parametrach:
- wilgotność 50-60%,
- bardzo dobre natlenienie,
- kwasowość odpadów na poziomie pH 6,5,
- stosunek węgla do azotu w masie roślinnej do kompostowania – 25-35 do 1.
Powyższe wartości nie są bezwzględne, bowiem proces rozkładu będzie zachodził też w innych warunkach. Jego skuteczność będzie jednak znacznie mniejsza, a czas przetwarzania o wiele dłuższy. Zbyt mały dostęp tlenu sprawia, że do akcji wkraczają beztlenowce, a biomasa ulega gniciu. Efektem jest nie tylko przykry zapach, ale też nawóz o znacznie niższej wartości.
Kompostownie mechaniczno-biologiczne
O ile w rolnictwie budowa kompostownika nie jest żadnym problemem, o tyle w warunkach miejskich proces ten wymaga już specjalnej organizacji. Zakłady usług komunalnych, które oferują również sortowanie i utylizację odpadów budują mechaniczno-biologiczne kompostownie. Przetwarzanie biomasy odbywa się w nich kilkuetapowo. Na wstępie dokonuje się rozdrobnienia części roślinnych w specjalnych urządzeniach. Materiał umieszczany jest w specjalnych zbiornikach, stale nawilżany i dotleniany. Efektem przetwarzania biomasy może być kompost, biogaz, paliwo alternatywne, surowiec wtórny lub balast. Po przeprowadzeniu procesu stabilizacji to również doskonały nawóz organiczny.
Tlenowe przetwarzanie biomasy jest procesem czasochłonnym i trudnym do kontrolowania. Kompostownie wymagają wiele miejsca oraz mogą być uciążliwe dla środowiska i problematyczne w automatyzacji. Podczas przetwarzania odpadów nie powstaje też biogaz i jest notowany ujemny bilans energetyczny. Wyższe są ponadto nakłady finansowe na instalacje tlenowe. Obecnie dąży się do zastępowania takich naturalnych procesów kompostowania metodą metanizacji. Jest ona tańsza, skuteczniejsza i znacznie szybsza.
