Jakie zastosowanie mają poszczególne rodzaje sprężyn?

Historia sprężyn sięga jeszcze czasów starożytnych, kiedy to ta sama zasada działania została wykorzystana w konstrukcji łuku. W ciągu kolejnych wieków powstało wiele wynalazków opartych na nagłym wyładowaniu nagromadzonej energii mechanicznej, a znana dziś wszystkim dobrze sprężyna śrubowa była używana już u schyłku XVIII wieku. Dziś elementy te wykorzystywane są przede wszystkim w budowie maszyn.

Klasyfikacja sprężyn

Sprężyny to podstawowe elementy łączące w tak zwanych połączeniach sprężystych. Mogą mieć różne formy, jednak ich funkcja pozostaje niezmienna. Umożliwiają one wzajemne przesunięcia części maszyny, a jednocześnie kumulują nadmiar energii kinetycznej w układzie. Parametrem, który jest brany pod uwagę przy doborze sprężyny, jest sztywność łącznika. Wyróżniamy przy tym podział sprężyn ze względu na sposób obciążenia. Obejmuje on sprężyny ściskane, rozciągane, skręcane oraz zginane. W powszechnym użyciu są również rozmaite rodzaje sprężyn, w tym:

• sprężyny naciskowe,
• sprężyny naciągowe,
• sprężyny krążkowe (talerzowe),
• sprężyny płaskie,
• sprężyny spiralne,
• sprężyny skrętne.

Nazwy poszczególnych typów wskazują przy tym charakter ich pracy. Sprężyna naciskowa jest ściskana, natomiast naciągowa – rozciągana. Sprężyny talerzowe mają charakter podkładowy i służą obciążeniom osiowym. Sprężyna płaska jest elementem wykonanym ze sprężystego materiału takiego jak blacha, taśma, płaskownik czy pręt. Spiralna zbudowana jest cienkiej taśmy stalowej obciążonej momentem skręcającym. Ostatnie z wymienionych, sprężyny skrętne, swoim wyglądem przypominają agrafkę.

Sprężyny w użyciu

Uniwersalny charakter i wielość dostępnych rodzajów sprawiają, że ich zastosowanie obejmuje liczne branże gospodarki i dziedziny życia. Na rynku dostępne są między innymi sprężyny dla przemysłu hutniczego, górniczego czy motoryzacyjnego. Podstawowym przeznaczeniem sprężyn jest budowa maszyn i głównie dla tego sektora swoje produkty oferuje wytwórnia sprężyn Wimet z Katowic. Ich głównym zadaniem jest zazwyczaj amortyzacja uderzeń, jak ma to miejsce w przypadku zderzaków kolejowych oraz resorów. To także istotne elementy łączące w konstrukcji pojazdów. Innym ich zastosowaniem są siłomierze.

Warto zwrócić jednak uwagę, że szeroko pojęty przemysł to nie jest jedyna sfera, w której sprężyny są powszechnie wykorzystywane. Na przykład sprężyny skrętne spotkamy też w przedmiotach codziennego użytku – klipsach do przypinania firanek oraz klamerkach do wieszania prania. Ten rodzaj sprawdza się ponadto w segmentowych bramach garażowych, gdzie gwarantuje prawidłową równowagę skrzydła. Sprężyny talerzowe natomiast to nieodłączny element narzędzi tnących oraz prasujących.