Czym jest gestoza EPH i jak ją leczyć?
Ciąża to szczególny okres w życiu kobiety nie tylko ze względu na niezwykłe doświadczenie zbliżającego się macierzyństwa, ale również z powodu ryzyka, jaki ten czas ze sobą niesie. Organizm przyszłej matki przechodzi diametralną przemianę w ciągu dziewięciu miesięcy, narażony też jest na różne zagrożenia. Jednym z nich, wyjątkowo niebezpiecznym zarówno dla matki, jak i dziecka, jest gestoza EPH, czyli zatrucie ciążowe.
Jak rozpoznać zatrucie ciążowe?
Gestoza lub inaczej zatrucie ciążowe to poważne zaburzenie przebiegu ciąży. Wyróżnić możemy jego dwa rodzaje; zatrucie ciążowe wczesne oraz zatrucie ciążowe późne – stwierdzane dopiero po dwudziestym tygodniu ciąży. To ostanie stanowi największe zagrożenie dla życia matki oraz dziecka, a zgodnie z terminologią medyczną określane jest ono jako ciążowe nadciśnienie tętnicze powikłane stanem przedrzucawkowym lub rzucawką. Ze względu na niebezpieczeństwo, jakie stwarza, konieczna jest w przypadku jego wystąpienia opieka wykwalifikowanych lekarzy ginekologów. Opiekę nad pacjentkami cierpiącymi na gestozę EPH w czasie ciąży, porodu i połogu prowadzi Przychodnia Toszecka w Gliwicach.
Nieznane są dokładne przyczyny gestozy, wiemy jednak, że zaburzenie krążenia krwi w łożysku może prowadzić do nadciśnienia indukowanego ciążą, a w efekcie do zatrucia ciążowego. Czynnikami ryzyka są zatem:
- pierwsza ciąża,
- krótkotrwała ekspozycja na nasienie ojca dziecka oraz ekspozycja na nasienie niewielkiej liczby partnerów,
- ciąża mnoga,
- wielowodzie,
- cukrzyca,
- choroby nerek przed ciążą,
- ciążowa choroba trofoblastyczna,
- choroby tkanki łącznej,
- obecność gestozy, stanu przedrzucawkowego, rzucawki w rodzinie,
- nadciśnienie obecne podczas poprzednich ciąż.
Wczesne zatrucie ciążowe najsilniej objawia się w pierwszym trymestrze poprzez nudności i wymioty w pierwszej połowie dnia. Rzadko występują uporczywe wymioty niepowściągliwe. Te oznaki wraz z utratą apetytu prowadzić mogą do spadku masy ciała i odwodnienia, co negatywnie wpływa na rozwój płodu.
Natomiast objawy późnego zatrucia ciążowego obejmują zawsze ciążowe nadciśnienie tętnicze, a ponadto również:
- białkomocz,
- obrzęki twarzy i kończyn,
- zaburzenia funkcji nerek,
- zaburzenia funkcji wątroby,
- zaburzenia oddychania,
- wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu.
Te oznaki wskazują na stan przedrzucawkowy. Rozwinięcie u ciężarnej kobiety uogólnionych drgawek toniczno-klonicznych z utratą przytomności oznacza rzucawkę, która należy do najcięższych powikłań ciąży.
Diagnostyka i leczenie gestozy EPH
W czasie ciąży kobieta pozostaje pod stałą opieką ginekologa, co pozwala na bieżąco kontrolować stan jej zdrowia i odpowiednio wcześnie wykryć niepokojące odstępstwa od normy. Wczesne zatrucie ciążowe czy niepowściągliwe wymioty diagnozowane są na podstawie wywiadu, a standardowe badania laboratoryjne pozwalają wykluczyć poważne powikłania. W rozpoznaniu późnego zatrucia ciążowego kluczowe jest monitorowanie ciśnienia tętniczego. Dlatego każda ciężarna kobieta powinna prowadzić dzienniczek kontroli ciśnienia tętniczego, a także regularnie wykonywać badania ogólne moczu oraz krwi, które przeanalizuje lekarz prowadzący ciążę.
Gestoza wczesna ustępuje samoistnie około dwunastego tygodnia ciąży i oprócz dostarczenia organizmowi niezbędnych składników odżywczych i witamin oraz nawodnienia nie wymaga stosowania dodatkowych środków farmakologicznych. Ich włączenie będzie konieczne w przypadku nadciśnienia indukowanego ciążą. Konieczny jest wówczas również oszczędzający tryb życia. Gestoza późna często wymaga nie tylko intensywnego leczenia, ale także pilnego zakończenia ciąży, zazwyczaj poprzez cięcie cesarskie.
