Turystyczne atrakcje Jury Krakowsko-Częstochowskiej

Obszar, o którym tutaj mówimy, wziął swoją nazwę od drugiego okresu ery mezozoicznej, zwanego Jurą (od 201 do 145 milionów lat temu), gdyż wtedy to osadziła się tutaj większość skał, które dzisiaj w tak charakterystyczny i spektakularny sposób wyróżniają cały region od otaczających go miast, a więc Krakowa i Częstochowy. Jest to makroregion geograficzny o długości ok. 80 km, stanowiący wschodnią część Wyżyny Śląsko-Krakowskiej ze wzgórzami wznoszącymi się na wysokość od 400 do 515 m n.p.m. Natura stworzyła tutaj wyjątkowo ciekawe, widowiskowe i urokliwe formacje skalne, które wraz z pozostałościami zamków pobudowanych tutaj przez Kazimierza Wielkiego i malowniczymi szlakami przyciągają niezliczone rzesze turystów.

Jurajskie cuda natury

Liczne obiekty Jury Krakowsko-Częstochowskiej stanowią często znakomitą scenerię dla filmowców, którzy kręcili tutaj m.in. tak znane produkcje, jak „Janosik” i „Zemsta”. O atrakcjach turystycznych tego ciekawego regionu, tych stworzonych przez naturę i tych zbudowanych przez człowieka, opowiedzieli nam włodarze Zamku Ogrodzieniec. Obszar Jury stanowił dawniej dno morza, przez co powstało tutaj wiele skał osadowych, w których dominują wapienie górnojurajskie. Działające przez długie tysiąclecia erozja i zjawiska krasowe utworzyły liczne doliny erozyjne, wolno stojące i odosobnione tzw. ostańce oraz jaskinie. Ostańce to odporniejsze fragmenty skał wapiennych, które nie uległy wypłukaniu i które ostały się do dzisiaj (stąd ich nazwa). Mają one niejednokrotnie bardzo ciekawe, charakterystyczne kształty, które były inspiracją do nadawania im odrębnych nazw. Oto najciekawsze z nich:

• Okiennik Wielki w Skarżycach – skała mająca otwór przypominający okno
• Maczuga Herkulesa w Pieskowej Skale – najbardziej rozpoznawalny twór na Jurze
• Brama Krakowska w Ojcowie w Dolinie Prądnika na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego
• Brama Bolechowicka w Bolechowicach – najpotężniejsza na Jurze brama skalna, często wykorzystywana do sportu wspinaczkowego
• Góra Zborów – czyli obszar skałkowy w Skałach Kroczyckich z udostępnioną do zwiedzania Jaskinią Głęboką
• Mirowskie Skałki – dłuższy ciąg malowniczych ostańców pomiędzy zamkami w Mirowie i Bobolicach.
• Skalne Miasto Podzamcza – ciąg malowniczych ostańców otaczających min. Zamek Ogrodzieniecki, przybierających fantazyjne kształty i ciekawe nazwy np. wielbłąd, czy lalka.

Inną naturalną atrakcją Jury są liczne jaskinie utworzone przez zjawiska krasowe, będące dzisiaj obiektami tłumnie eksplorowanymi przez grotołazów i speleologów; najwięcej z nich znajduje się w okolicach Ojcowa i Olsztyna. Oto najbardziej znane z nich:

• Grota Łokietka w Ojcowskim Parku Narodowym, udostępniona dla turystów
• Jaskinia Ciemna w Ojcowie, bez oświetlenia elektrycznego, do zwiedzania z własnym źródłem światła
• Jaskinia Nietoperzowa w Jerzmanowicach na obszarze Dolinek Podkrakowskich, udostępniona dla turystów (to tutaj kręcono słynne sceny z Horpyną do filmu „Ogniem i Mieczem”)
• Jaskinia Wierzchowska Górna w Wierzchowie, mająca najdłuższą jaskiniową trasę w całej Polsce i udostępniana do zwiedzania przez cały rok
• Jaskinia Koralowa w Sokolich Górach o pionowym otworze, tylko dla speleologów

Dla zapalonych piechurów, rowerzystów, a nawet jeżdżących konno z pewnością wielką gratką są liczne tutaj szlaki turystyczne, z których najdłuższe i najbardziej znane to:

• Czerwony Szlak Orlich Gniazd
• Niebieski Szlak Warowni Jurajskich
• Szlak Rowerowy Orlich Gniazd
• Pomarańczowy Transjurajski Szlak Konny

Unikatową atrakcją Jury jest także Pustynia Błędowska, jedyny taki obszar śródlądowy w Europie z luźnymi piaskami.

Atrakcje turystyczne na Jurze będące dziełem ludzkich rąk

Jedną z największych atrakcji turystycznych omawianego regionu są liczne warownie, zbudowane dla obrony pasa przygranicznego głównie w XIV wieku przez Kazimierza Wielkiego. Dzisiaj to w większości ruiny bądź fragmenty zamków przycupnięte na okolicznych wzgórzach. Ludziom o dużej wyobraźni przypominać one mogą skalne, orle gniazda, stąd zresztą wywodzi się nazwa czerwonego szlaku prowadzącego od zamku do zamku określanego jako Szlak Orlich Gniazd. Najbardziej znane z tych zamków znajdują się w Ogrodzieńcu, Bobolicach, Mirowie, Korzkwi, Ojcowie, Smoleniu, Siewierzu, Rabsztynie i na Pieskowej Skale. Wszystkie zamki udostępniane są do zwiedzania.

Nieodłączną częścią Jury Krakowsko-Częstochowskiej są także liczne tutaj miasta i miasteczka, z których najciekawsze i warte zwiedzenia to:

• Kraków
• Częstochowa
• Olkusz
• Sławków
• Ojców
• Żarki
• Krzeszowice

Jura ciągle się rozwija, a tutejsi włodarze wzbogacają ofertę turystyczną o coraz to nowsze atrakcje, takie jak parki linowe, trasy narciarskie, parki miniatur itp.