Badania wzroku już od najmłodszych lat życia człowieka pozwalają na wykrywanie wad wzroku, schorzeń oczu, a także innych chorób i dolegliwości organizmu. Badania okulistyczne pozwalają nie tylko na określenie rodzaju i stopnia wady wzroku, ale także na wykrycie chorób oczu oraz niektórych innych schorzeń, takich jak cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze. Osoby po 30. roku życia powinny badać wzrok co 3 lata, po 40. roku życia – co 4 lata, a po 50. roku życia – co roku. Niezależnie od wieku wzrok regularnie powinni kontrolować nadciśnieniowcy, diabetycy oraz osoby noszące już okulary.
Badanie ostrości wzroku
Po wywiadzie lekarskim oraz wstępnym badaniu narządu wzroku następuje badanie ostrości wzroku za pomocą tablic ze znakami, literami i cyframi różnej wielkości. Badanie to wykonuje się oddzielnie dla każdego oka. Badanie można ponadto wykonać komputerowo – pacjent obserwuje wówczas czarny punkt na monitorze, a komputer mierzy w tym czasie ostrość wzroku.
Badanie refrakcji
Badanie to pozwala na określenie wady wzroku: krótkowzroczności, nadwzroczności oraz astygmatyzmu. Można je wykonywać metodami tradycyjnymi (np. skiaskopia) lub komputerowo.
Badanie przedniego odcinka oka
Jest to badanie mikroskopowe, podczas którego pacjent opiera brodę i czoło na podpórkach, a lekarz w tym czasie analizuje wygląd rogówki, tęczówki, soczewki i spojówki.
Badanie pola widzenia
Wykonuje się je w diagnostyce chorób siatkówki oraz nieprawidłowości funkcjonowania nerwów wzrokowych i ośrodka wzrokowego. Najpierw lekarz porównuje własne pole widzenia z polem widzenia pacjenta. Następnie używa perymetru komputerowego. Pacjent podczas badania obserwuje świetlny znaczek o odpowiedniej wielkości i kontraście. Informuje lekarza, gdy znaczek pojawi się w polu widzenia.
Badanie dna oka
Badanie dna oka pozwala lekarzowi określić wiele rodzajów schorzeń, m.in. odklejenie się siatkówki, jaskrę, zapalenie nerwu wzrokowego, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę, choroby nerek, miażdżycę. Lekarz ogląda dno oka przy pomocy wziernika okulistycznego (oftalmoskopu). Przed badaniem pacjentowi wpuszcza się do oczu krople z atropiną, która rozszerza źrenice i ułatwia obejrzenie dna oka. Pacjent po badaniu nie może prowadzić pojazdów. Najlepiej, aby ktoś towarzyszył mu podczas powrotu do domu, ponieważ źrenice pozostaną rozszerzone przez pewien czas.
Pomiar ciśnienia wewnątrzgałkowego
Badanie to wykonuje się za pomocą tonometru. Jest ono bezbolesne – pacjent odczuwa jedyne „dmuchnięcie” w stronę oczu. Przed badaniem oko jest znieczulane za pomocą specjalnych kropli, aby pacjent nie mrugał. Prawidłowa wartość ciśnienia śródgałkowego nie powinna przekraczać 21-22 mm Hg. Wartości powyżej 28-30 mm Hg świadczą zwykle o obecności jaskry. Wartości zbyt niskie (12-15 mm Hg) mogą natomiast wskazywać na uraz oka, cukrzycę bądź stan zapalny naczyniówki. Diagnozę warto zweryfikować u więcej niż jednego specjalisty, aby wyeliminować ryzyko potencjalnej choroby i uniknąć problemów związanych z każdym poważnym zabiegiem wymagającym ingerencji w gałkę oczną, jakim jest na przykład późniejsza
operacja jaskry czy
operacja zaćmy.
USG gałki ocznej
Badanie to jest przydatne w diagnostyce guzów oczodołowych i śródgałkowych, a także w przypadku odklejenia się siatkówki lub podejrzenia dostania się do oka ciała obcego. Lekarz otrzymuje pełny obraz całej gałki ocznej.
Angiografia fluoresceinowa oka
Badanie to polega na wykonaniu serii fotografii dna oka lub tęczówki. Wykonuje się je po podaniu pacjentowi dożylnie środka cieniującego (fluoresceiny). W trakcie badania poszerza się też źrenicę. Badanie to wykonuje się w celu wykrycia guzów śródgałkowych oraz zmian chorobowych dna oka (diagnostyka niektórych chorób siatkówki i błony naczyniowej). Przed badaniem przeprowadzany jest z pacjentem wywiad na temat ewentualnych alergii, chorób płuc, układu krążenia, przyjmowanych leków. W ciągu 3–4 dni po podaniu fluoresceiny pacjent nie powinien wykonywać badań krwi, moczu oraz radiologicznych, gdyż substancja ta może zafałszować wyniki badań.
