Przeróżne wyroby z czekolady i jej historia
Historia czekolady ma około trzech tysięcy lat i biegnie przez wiele kontynentów. Droga od gorzkich ziaren rośliny do dzisiejszych słodyczy pełna jest niespodzianek i zaskoczeń. Warto ją jednak poznać, bo dla nas czekolada kojarzy się z czymś niezwykle przyjemnym, ze słodkim podarunkiem, z relaksem, z nagrodą. Czy tak było zawsze? Jak postrzegali ziarna kakaowca ludzie zamieszkujący dawną Amerykę Południową – bo stamtąd ta roślina się wywodzi.
Początki uprawy rośliny zwanej kakaowcem
Świadectwa, takie jak sceny uwiecznianie na malowidłach, czy narzędzia do obróbki kakao, potwierdzają istnienie ziarna kakaowca w ludzkiej kulturze już w okresie rozkwitu kultur indiańskich Ameryki Południowej, około tysiąc lat przed naszą erą. Pierwszą wersję słowa kakao odnaleziono w języku Olmeków. Ponoć traktowali oni ziarna kakaowca niemal z czcią, wierząc, że otrzymali je od boga Quetzalcoatla. Kolejne ludy, które zamieszkiwały te tereny także posiadały dar uprawy tej rośliny, choć nie przetwarzały go w pyszne czekoladowe słodkości, jak czynimy to teraz. Majowie na przykład wykorzystywali ziarna kakaowca jako środek płatniczy i tylko wyższe klasy społeczne spożywały kakao jako gęsty płyn doprawiany chilli i pieprzem. Później ten zwyczaj przejęli Aztekowie i tak było aż do najazdu Hiszpanów. Do Europy pierwsze ziarna kakaowca dotarły jako łup zdobyty na jednym ze statków Majów, ale smak napoju, nazywanego wtedy xocoati, poznał dopiero Cortez, na dworze Montezumy II. Napój wytwarzany był z kruszonych ziaren kakaowca oraz z wody i dodawano do niego wanilię, cukier, miód lub inne przyprawy. Hiszpanom niemal przez sto lat udało się utrzymać monopol handlowy na ziarna tej rośliny, mimo, że zainteresowanie napojem w Europie rosło. W końcu jednak Portugalia, Anglia i Hiszpania zdobyły terytoria, na których uprawiano kakaowiec. Wkrótce w całej Europie napój stał się coraz bardziej dostępny.
Jak powstaje czekolada i wyroby czekoladowe?
W odróżnieniu od kawy czy herbaty proces produkcji kakao był i jest skomplikowany, problemem jest także wysoka zawartość tłuszczu w nasionach. Dopiero na początki XIX w. wynaleziono sposób na usuwanie tłuszczu z ziaren, dzięki czemu uzyskano czyste masło kakaowe, które z kolei mielono uzyskując kakao w proszku. W połowie XIX w. pojawiła się czekolada w formie stałej. Wtedy też powstały najsłynniejsze firmy produkujące czekoladę. Dziś kakaowiec rośnie w wielu rejonach świata, a czekoladę wytwarza się niemal wszędzie. Trzeba jednak przyznać, że wyroby czekoladowe z Czech, które na rynek polski sprowadza Jaroslav Häjek, nie mają sobie równych. Proces produkcji kakao i czekolady polega na tym, że po zebraniu ziarna kakaowca suszone są na słońcu, następnie usuwa się z nich łuski a część jadalną przerabia się na miazgę i masło kakaowe. W dalszym procesie obróbki, na przykład po dodaniu mleka, uzyskuje się różne rodzaje czekolady.
