Na czym polegają ustalenie oraz zaprzeczenie ojcostwa?
W większości sytuacji nie ma wątpliwości co do tego, kto jest ojcem dziecka. Zdarzają się jednak takie, gdy nie jest nim mąż matki dziecka, co pociąga za sobą konsekwencje prawne i formalne. Polskie prawo przewiduje uznanie ojcostwa przed odpowiednim organem władzy, ale także sądowe ustalenie ojcostwa. Mężczyzna, który formalnie uznawany jest za ojca, choć nie jest nim w rzeczywistości, może natomiast dokonać zaprzeczenia ojcostwa.
Jak przebiega ustalenie ojcostwa?
Pozew o ustalenie ojcostwa w sądzie złożyć może dziecko, jego matka lub domniemany ojciec. Ponadto Kodeks rodzinny i opiekuńczy jasno określa okoliczności, w jakich możliwe jest postępowanie. Przeprowadza się je jedynie wówczas, gdy dziecko nie jest objęte domniemaniem pochodzenia od męża matki lub zostało ono obalone oraz jeśli nie nastąpiło uznanie ojcostwa albo ustalona została bezskuteczność uznania. Większość przypadków dotyczyć zatem będzie dziecka, które nie narodziło się w małżeństwie, ale nie wszystkie. Powództwo o ustalenie ojcostwa może też być zasadne, jeśli istnieją dowody, że mąż matki nie uczestniczył w poczęciu.
Warto wiedzieć, że odpowiedni wniosek do sądu skierować może prokurator, jeśli ma to na celu dobro dziecka czy ochronę interesu społecznego. Dziecko lub matka wytaczają powództwo przeciwko domniemanemu ojcu, natomiast domniemany ojciec – przeciwko dziecku i matce. Po osiągnięciu pełnoletności przez dziecko tylko ono może żądać sądowego ustalenia ojcostwa. W każdym z tych przypadków zarówno sporządzenie stosownego pisma, jak i prowadzenie sprawy przed sądem rejonowym należy powierzyć dobrej kancelarii adwokackiej – takiej, jaką w Gdańsku prowadzi Adwokat Agata Morawska, która specjalizuje się między innymi w sprawach z zakresu prawa rodzinnego.
Kiedy możliwe jest zaprzeczenie ojcostwa?
O dziecku, które urodziło się w czasie trwania małżeństwa lub przed upływem trzystu dni od jego ustania czy unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Nie znajduje to zastosowania w sytuacji, gdy dziecko narodziło się po upływie wspomnianych trzystu dni. Ponadto, jeśli matka dziecka wstąpiła w nowy związek małżeński, będąc w ciąży, to za ojca dziecka uznawany jest jej drugi mąż. W związku z tym postępowanie o zaprzeczenie ojcostwa ma na celu wykazanie, że mąż lub były mąż matki nie jest ojcem dziecka.
Co ważne, mąż matki może wytoczyć powództwo przed upływem sześciu miesięcy od momentu, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę. Dodatkowym warunkiem, jaki musi być spełniony, jest wiek dziecka – wniosek można wnieść jedynie, jeśli nie ukończyło ono osiemnastego roku życia. W ciągu sześciu miesięcy od urodzenia dziecka pozew ma prawo wnieść matka. Natomiast dziecku przysługuje taka możliwość nie dłużej niż trzy lata od dnia osiągnięcia pełnoletności. Podobnie jak w przypadku ustalenia ojcostwa, prokurator występuje z powództwem, gdy wymaga tego dobro dziecko czy ochrona interesu społecznego. Nie jest on przy tym ograniczony żadnymi terminami.
