Kruszywa naturalne i ich zastosowanie
Jednym z podstawowych surowców, wykorzystywanych od wieków w budownictwie zarówno kubaturowym, jak i drogowym, są kruszywa. Tą nazwą określane są materiały ziarniste różnego pochodzenia, choć najbardziej znane są kruszywa naturalne. Można je dzielić ze względu na sposób produkcji, pochodzenie czy uziarnienie. Różnią się one pod względem właściwości fizycznych, a co za tym idzie – pod względem zastosowania.
Pochodzenie i podział kruszyw naturalnych
Kruszywa naturalne pochodzą ze skał naturalnych. Podstawowe rozróżnienie obejmuje podział na kruszywa żwirowe i łamane. Te ostatnie produkowane są ze skał litych poprzez poddanie ich obróbce mechanicznej, polegającej na ich kruszeniu.
Do kruszyw żwirowych zaliczamy:
- żwir,
- piasek,
- otoczaki,
- pospółkę.
Do kruszyw łamanych zaliczamy:
- kliniec,
- tłuczeń,
- grys,
- kamień łamany,
- mieszany sortowane,
- niesorty,
- miał.
Kruszywa łamane pochodzą zwykle z takich skał jak piaskowiec, wapień, granit i bazalt. Podział kruszyw z uwagi na ich uziarnienie pozwala na wyróżnienie kruszyw drobnych, grubych, bardzo grubych, wypełniaczy, mieszanek i pyłów.
Szerokie zastosowanie kruszyw mineralnych
Kruszywa naturalne wykorzystywane są między innymi do produkcji betonów i wyrobów betonowych. Znajdują także zastosowanie jako surowiec przy wytwarzaniu warstw nośnych i ścieralnych nawierzchni drogowych, parkingów, lotnisk itp. oraz zapraw, mieszanek asfaltowych i chemii budowlanej. Wydobywane w Kopalni Surowców Mineralnych Krusz-Mar kruszywa takie jak:
- piasek płukany,
- żwir płukany
- grys płukany
i inne, stosuje się też przy budowie warstw filtracyjnych i mrozoodpornych, nasypów, wykopów, murów oporowych oraz innych elementów konstrukcji, także w budownictwie wodnym i kolejowym. Największe zastosowanie kruszyw ma miejsce w budownictwie drogowym. Rozkład wielkości ziaren rozdrobnionego materiału – to znaczy wielkość pojedynczych ziaren – określa się mianem granulacji. Ma ona podstawowe znaczenie przy wyborze zastosowania danego typu kruszywa na przykład do zagęszczenia mieszanki betonowej. Niewłaściwie dobrana granulacja może negatywnie wpłynąć na efekt końcowy.
