Kiedy wnioskować o pozbawienie lub ograniczenie władzy rodzicielskiej?

Nie każdy rodzic w pełni wywiązuje się ze swoich obowiązków w stosunku do dziecka. W określonych sytuacjach możliwe jest ograniczenie lub pozbawienie władzy rodzicielskiej jednego bądź obojga rodziców, jeśli dobro małoletniego jest zagrożone. Kiedy ograniczyć władzę rodzicielską, a kiedy całkowicie jej pozbawić? W jaki sposób można się o to ubiegać? Jakie są skutki ograniczenia lub pozbawienia władzy rodzicielskiej?

W jakich sytuacjach ubiegać się o ograniczenie władzy rodzicielskiej? 

Pełna definicja władzy rodzicielskiej została jasno określona w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Są to przede wszystkim prawa, ale także obowiązki rodzica do sprawowania pieczy nad dzieckiem, jego wychowywania z poszanowaniem jego godności oraz praw. Pozbawienie władzy rodzicielskiej jest bardzo dużą ingerencją  w prawa rodzica i nie zawsze możliwe jest wykonanie tego żądania. W takich sytuacjach odpowiednim rozwiązaniem może być ograniczenie władzy rodzicielskiej. Najczęściej decyzja o ograniczeniu praw do dziecka zostaje podjęta przez sąd w momencie gdy rodzice małoletniego rozwodzą się i nie mogą dojść do porozumienia w sprawach dotyczących potomstwa. Rodzic z ograniczoną władzą wciąż jednak może współdecydować o najważniejszych kwestiach. Często zdarza się, że jedno z rodziców zaniedbuje dziecko, nadużywa alkoholu, a dobro małoletniego jest zagrożone. Wtedy również sąd przychyla się do decyzji o ograniczeniu władzy. 

Kiedy rodzice zostają pozbawieni władzy rodzicielskiej? 

Sąd ma prawo pozbawić rodziców władzy rodzicielskiej, jeśli dochodzi do poważnych zaniedbań i dobro dziecka jest zagrożone. Najczęściej dzieje się to w sytuacji, kiedy rodzic na stałe przebywa za granicą, odbywa karę pozbawienia wolności, uznany jest za zaginionego lub przewlekle chory. Pozbawienie władzy rodzicielskiej może także nastąpić, kiedy rodzic nadużywa swojej władzy, karząc cieleśnie, wykorzystując seksualnie, zmuszając do ciężkiej pracy czy namawiając do przestępstw. Zaniedbanie obowiązków, nadużywanie alkoholu czy innych używek to również poważne wskazania do pozbawienia praw. W Lublinie i Białej Podlaskiej sprawami ograniczenia i pozbawienia władzy rodzicielskiej zajmuje się Kancelaria Adwokacka i Mediacyjna prowadzona przez Adwokat Małgorzatę Lustyk-Portuś.

Jakie są konsekwencje pozbawienia władzy rodzicielskiej? 

Prawo cywilne jest niezbywalne, dlatego rodzic nie może wyrzec się dziecka. Pozbawienie władzy rodzicielskiej skutkuje utraceniem praw i obowiązków wobec potomka, ale nie ma wpływu na zakres praw i obowiązków wchodzących w zakres władzy opiekuńczej. Oznacza to, że na rodzicu wciąż ciąży obowiązek alimentacyjny, a dziecko może dziedziczyć po rodzicu lub rodzic po dziecku. Możliwe jest także zachowanie prawa do kontaktu z potomkiem, jeżeli sąd nie orzeknie inaczej.