Kiedy konieczny jest nadzór archeologiczny na placu budowy?
Rozpoczęcie prac budowlanych wiąże się z uzyskaniem szeregu pozwoleń. W niektórych przypadkach projekt inwestycji trzeba skonsultować z konserwatorem zabytków. Może on zlecić konieczność przeprowadzenia badań wykopaliskowych lub nadzór archeologiczny nad robotami ziemnymi. Ma to na celu zabezpieczenie przed uszkodzeniem ewentualnych przedmiotów lub reliktów architektury, mających historyczne znaczenie.
Konieczność zatrudnienia archeologa
Istnieją trzy sytuacje, w których podczas realizacji inwestycji musi być ona objęta nadzorem archeologicznym. Pierwsza ma miejsce wtedy, gdy teren, na którym mają odbyć się prace budowlane, podlega ochronie konserwatora zabytków. Uzyskane pozwolenia na rozpoczęcie budowy wiąże się z uzgodnieniem projektu z konserwatorem. Ten ma prawo zlecić przeprowadzenie badań archeologicznych na danym obszarze bądź nadzór archeologa podczas prac ziemnych. Wpływ na zatrudnienie specjalistów w tej dziedzinie ma także miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego bądź decyzja o warunkach zabudowy, z których może wynikać, że w pobliżu działki znajduje się stanowisko archeologiczne. Ostatnia okoliczność to natrafienie podczas robót ziemnych na przedmiot mogący należeć do znaków historii. Prawo wymaga przerwania budowy, zawiadomienia odpowiednich organów oraz zatrudnienia archeologa.
Przebieg nadzoru archeologicznego
Głównym zadaniem archeologa na budowie jest natychmiastowe wstrzymanie robót ziemnych w razie odnalezienia przedmiotu mogącego być zabytkiem. W takiej sytuacji konieczne jest przeprowadzenie złożonych i skomplikowanych prac wykopaliskowych. Zajmuje się tym między innymi firma archeologiczna APB Thor, znajdująca się w Gnieźnie. Ten proces może znacznie wydłużyć czas inwestycji. Jednakże sama obecność archeologa na placu budowy w żaden sposób nie przyczynia się do utrudnień. Specjalista jest jedynie zobowiązany do prowadzenia właściwej dokumentacji, zawierającej szczegółowy przebieg robót na terenie objętym ochroną konserwatora zabytków. Jego wizyty są odnotowywane w dzienniku budowy.
Badania archeologiczne na placu budowy
Najczęściej do odkrycia cennych obiektów archeologicznych dochodzi podczas inwestycji prowadzonych na terenach miejskich. Wykopaliska odbywają się w obrębie obszaru wytyczonego wcześniej przez geodetów, czyli terenu, na którym ma powstać dany budynek. Jeśli znaleziskiem są relikty architektury, konserwator zabytków może nakazać ich zachowanie ze względu na wiek lub charakter i wkomponowanie w projekt powstającego obiektu. Czasem zdarzają się sytuacje, w których po odpowiednim udokumentowaniu uzyskuje się pozwolenie na ich rozbiórkę. Podczas prac wykopaliskowych dopuszcza się wykorzystywanie ciężkiego sprzętu, jednak pod ścisłą kontrolą, tak aby nie uszkodzić odkrywanych przedmiotów bądź podziemnych fragmentów zabytkowych budynków.
