Jakich kwalifikacji wymaga praca w branży energetycznej?

Po długim okresie zastoju spowodowanym luką pokoleniową wśród pracowników branży energetycznej, rynek pracy w tym sektorze gospodarki zaczął intensywnie się rozrastać. Nowe inwestycje w tym obszarze wpływają na zwiększenie zatrudnienia, a do najczęściej poszukiwanych specjalistów należą elektrycy, elektromonterzy, monterzy oraz technicy. Z tym wiążą się też atrakcyjne, sukcesywnie wzrastające zarobki w tej branży.

Sieci urządzenia oraz instalacje elektryczne

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, wyróżnić możemy trzy grupy urządzeń, których eksploatacja wymaga uzyskania odpowiednich uprawnień. Pierwsza z nich obejmuje sieci, urządzenia oraz instalacje energetyczne wytwarzające, przesyłające i zużywające energię elektryczną. W jej zakresie znajdą się:

• urządzenia prądotwórcze przyłączone do krajowej sieci elektroenergetycznej;
• sieci, urządzenia i instalacje o napięciu do 1 kV;
• sieci, urządzenia i instalacje o napięciu znamionowym powyżej 1 kV;
• zespoły prądotwórcze o mocy powyżej 50 kW;
• urządzenia elektrotermiczne;
• urządzenia do elektrolizy;
• sieci elektrycznego oświetlenia ulicznego;
• elektryczna sieć trakcyjna;
• elektryczne urządzenia w wykonaniu przeciwwybuchowym;
• aparatura kontrolno-pomiarowa oraz urządzenia i instalacje automatycznej regulacji, sterowania i zabezpieczeń urządzeń oraz instalacji należących do tej grupy.

Każda osoba, która zajmuje się eksploatacją wyżej wymienionych, a także omawianych w dalszej części urządzeń musi przed przystąpieniem do pracy uzyskać świadectwo kwalifikacyjne odpowiadające rodzajowi obsługiwanych urządzeń czy wykonywanych prac. Stowarzyszenie Polskich Energetyków ma uprawnienia do egzaminowania we wszystkich grupach, a ponadto prowadzi przygotowujące do nich kursy energetyczne oraz BHP.

Urządzenia, wytwarzające, przetwarzające, wysyłające i zużywające ciepło

Druga grupa uprawnień energetycznych obejmuje urządzenia wytwarzające, przetwarzające, wysyłające, zużywające ciepło, a także inne urządzenia elektryczne. Do niej należeć będą:

• kotły parowe oraz wodne na paliwa stałe, płynne i gazowe o mocy od 50 kW i wyższej wraz z urządzeniami pomocniczymi;
• sieci i instalacje cieplne z urządzeniami pomocniczymi o przesyle ciepła powyżej 50 kW;
• turbiny parowe oraz wodne o mocy powyżej 50 kW wraz z urządzeniami pomocniczymi;
• przemysłowe urządzenia odbiorcze pary i gorącej wody powyżej 50 kW;
• urządzenia wentylacji, klimatyzacji i chłodnicze, o mocy powyżej 50 kW;
• pompy, ssawy, wentylatory oraz dmuchawy o mocy powyżej 50 kW;
• sprężarki o mocy powyżej 20 kW oraz instalacje sprężonego powietrza i gazów technicznych;
• urządzenia do składowania, magazynowania i rozładunku paliw, o pojemności składowania odpowiadającej masie ponad 100 Mg (100 ton);
• piece przemysłowe o mocy ponad 50 kW;
• aparatura kontrolno-pomiarowa i urządzenia automatycznej regulacji do urządzeń i instalacji z tej grupy.

Należy przy tym zaznaczyć, że polskie prawo wymienia rodzaje prac, jakie mogą być wykonywane przy urządzeniach i instalacjach. Są to obsługa, konserwacja, naprawa, czynności kontrolno pomiarowe oraz montaż. Uprawnienia energetyczne uzyskane drogą szkolenia i zdanego egzaminu umożliwiają wykonywanie tych prac w konkretnej grupie, której dotyczy świadectwo kwalifikacji.

Urządzenia, instalacje oraz sieci gazowe

Trzecia i ostatnia grupa to urządzenia, instalacje oraz sieci gazowe wytwarzające, przetwarzające, przesyłające, magazynujące i zużywające paliwa gazowe. Zgodnie z rozporządzeniem znajdują się tu:

• urządzenia do produkcji paliw gazowych, generatory gazu;
• urządzenia do przetwarzania i uzdatniania paliw gazowych, rozkładnie paliw gazowych, urządzenia przeróbki gazu ziemnego, oczyszczalnie gazu, rozprężalnie i rozlewnie gazu płynnego, odazotownie, mieszalnie;
• urządzenia do magazynowania paliw gazowych;
• sieci gazowe przesyłowe o ciśnieniu wyższym od 0,5 MPa (gazociągi, stacje gazowe, tłocznie gazu);
• sieci gazowe rozdzielcze o ciśnieniu powyżej 0,5 MPa (gazociągi, stacje gazowe, tłocznie gazu);
• urządzenia, instalacje i przybory gazowe o ciśnieniu nie wyższym niż 5 kPa;
• urządzenia, instalacje i przybory gazowe o ciśnieniu powyżej 5 kPa;
• przemysłowe odbiorniki paliw gazowych o mocy powyżej 50 kW;
• turbiny gazowe;
• aparatura kontrolno-pomiarowa, urządzenia sterowania do sieci, urządzeń i instalacji wymienionych w tej grupie.

Na koniec należy zaznaczyć, że uprawnienia energetyczne mogą dotyczyć eksploatacji lub dozoru. W pierwszym przypadku mówimy o stanowiskach osób wykonujących zadania w zakresie obsługi, konserwacji, kontroli i pomiarów czy też montażu. Natomiast w drugim o stanowiskach osób kierujących czynnościami osób zajmujących się eksploatacją.