Jak leczyć niedosłuch u dziecka?
Pierwsze sygnały, że dziecko cierpi na niedosłuch są niestety często ignorowane przez rodziców. W większości przypadków wynika to jednak z niewiedzy opiekunów i braku ich świadomości co do tego, w jaki sposób rozwija się narząd słuchu. Przyczyn ubytku słuchu jest wiele, warto zapoznać się z nimi bliżej, by w odpowiednim momencie udać się z maluchem do laryngologa. Jak leczy się niedosłuch u najmłodszych pacjentów?
Otoemisja akustyczna – pierwsze badanie słuchu u dzieci
We wszystkich polskich szpitalach na oddziałach noworodkowych prowadzone są przesiewowe badania słuchu u nowo narodzonych dzieci. Zazwyczaj położne wykonują je w drugiej dobie życia maluszka, kiedy to uszy oczyszczą się już z mazi porodowej. Mowa o otoemisji akustycznej, która polega na rejestracji dźwięków powstających w odpowiedzi na bodziec akustyczny za pomocą sondy, którą umieszcza się w kanale ucha zewnętrznego noworodka. Metoda ta jest nieiznwazyjna i pozwala na ocenić, czy dziecko słyszy. Nie jest to jednak badanie ilościowe stanu narządu słuchu.
Dzieci, które badanie otoemisji akustycznej przejdą pozytywnie otrzymują niebieską naklejkę, którą umieszcza się w książeczce zdrowia. Maluszki, u których wynik badania będzie negatywny otrzymują naklejkę żółtą, co oznacza konieczność powtórzenia badania. Badanie przesiewowe tego rodzaju jest niezwykle istotne dla rozwoju dziecka, gdyż pozwala na wstępne wykrycie wad narządu słuchu i rozpoczęcie ich leczenia.
Znaczenie słuchu w rozwoju dziecka
Niedosłuch odpowiedzialny jest za trudności z mówieniem i wolniejszy rozwój dziecka. Nawet, jeśli wada zostanie wykryta i skorygowana, maluch przez lata może ponosić konsekwencje swoich wcześniejszych problemów ze słuchem. Jeżeli ubytek słuchu nie jest duży, pierwsze kłopoty mogą pojawić się dopiero w wieku szkolnym. Co powinno zaniepokoić rodziców? Jak informuje specjalista z poradni laryngologicznej „Lar-Med” - opiekunowie dziecka powinny rozważyć wizytę u laryngologa, jeśli:
- maluch będzie miał wyraźne problemy w komunikowaniu się z otoczeniem,
- zrozumienie złożonych poleceń będzie sprawiać dziecku trudność,
- wystąpią problemy z nauką czytania,
- wystąpią trudności w nauce języków obcych,
- dziecko szybko zacznie tracić koncentrację podczas zajęć.
Tak naprawdę każdego dnia od narodzin dziecka powinniśmy zwracać uwagę na to, czy rozwija się ono w sposób prawidłowy, także pod kątem słuchu. Dziecko, które nie ma problemów z narządem słuchu reaguje na dźwięki otoczenia, ludzki głos i zaczyna gaworzyć najpóźniej w szóstym miesiącu życia. Pierwsze słowo powinno paść w okolicy roku. Uważna obserwacja maluszka to klucz do zrozumienia jego potrzeb.
Przyczyny niedosłuchu u dzieci
Wada słuchu u noworodka może być wynikiem obciążenia genetycznego. Jeżeli u rodziców i innych krewnych występują problemy z narządem słuchu, istnieje duże prawdopodobieństwo, że dziecko również będzie miało podobne dolegliwości. Niedosłuch u maluszka jest też często wynikiem powikłań w przebiegu ciąży. Dużym zagrożeniem dla rozwijającego się u płodu narządu słuchu jest zdiagnozowana u matki różyczka, ospa wietrzna lub świnka.
Wada słuchu u dziecka może być też konsekwencją stosowania przez matkę antybiotyków w czasie ciąży bądź spożywania przez nią alkoholu i środków psychoaktywnych. Do nieprawidłowości w rozwoju słuchu przyczynić się też może wcześniactwo, żółtaczka i uraz okołoporodowy.
Jeżeli chodzi o dzieci starsze to ich problemy ze słuchem wynikać mogą z przewlekłego zapalenia wysiękowego ucha bądź przerośniętych migdałków (gardłowego i podniebiennych). Za uszkodzenia narządu słuchu odpowiedzialny jest także chroniczny hałas. Według szacunków specjalistów dźwięki o natężeniu 85 decybeli prowadzą już do stopniowego uszkodzenia słuchu. Dla porównania hałas o mocy 110 decybeli generuje miejska ulica w czasie szczytu komunikacyjnego.
Diagnozowanie wad słuchu u dzieci
Wspomniane wyżej badania przesiewowe u noworodków, pozwalają stwierdzić, czy dziecko słyszy. Natomiast w diagnozowaniu wad słuchu przeprowadza się badania zupełnie innego typu. Jednym z nich jest rejestracja słuchowych potencjałów wywołanych pnia mózgu, zwana w skrócie BERA. Badanie to pozwala wykryć wady słuchu w obszarze ucha środkowego, ślimaka, nerwu słuchowego i pnia mózgu. Innym narzędziem diagnostycznym jest audiometria tonalna, która pozwala na ocenę progu słyszenia. W gabinetach laryngologicznych wykonuje się również tympanometrię. Dzięki niej możliwe jest określenie sztywności błony bębenkowej.
Leczenie niedosłuchu u dzieci
Leczenie niedosłuchu u dzieci uzależnione jest od przyczyny problemu. Jeśli więc u malucha zdiagnozowany zostanie np. przerośnięty trzeci migdałek, koniczne będzie jego usunięcie. Poważne wady słuchu koryguje się przy użyciu aparatów słuchowych dobieranych indywidualnie do potrzeb małych pacjentów. Dzięki osiągnięciom współczesnej medycyny, nawet noworodek może nosić urządzenie, które wspierać będzie narząd słuchu. Przy głębokiej głuchocie i wybranych uszkodzeniach uszu, specjaliści decydują się na zabieg operacyjny, który polega na wszczepieniu implantu ślimakowego.
