Jak działa melatonina i jak zbadać jej poziom?
Melatonina to bardzo ważny hormon, który pełni istotną rolę w organizmie. Sprawia, że wieczorem stajemy się senni, a rankiem znów jesteśmy gotowi do działania. Nieprawidłowe wydzielanie melatoniny powoduje szereg problemów. Okazuje się, że melatonina to hormon odpowiedzialny przede wszystkim za sen, ale nie tylko. Dowiedz się, jak zbadać jego poziom i za co jeszcze odpowiada.
Co to jest melatonina?
Melatonina jest to hormon, za którego produkcję odpowiedzialna jest szyszynka znajdująca się w mózgu. Szyszynka odpowiada za to, by nasz wewnętrzny zegar biologiczny współgrał z rytmem dnia i nocy. Wielu specjalistów określa melatoninę jako hormon ciemności, ponieważ ma on wpływ na regulację dobowego cyklu snu i czuwania.
Jak działa melatonina?
Wydzielanie melatoniny zależne jest od dobowego cyklu. Gdy jest jasno, ilość produkowanego hormonu jest niewielka. Praca na pełnych obrotach zaczyna się dopiero wtedy, gdy zapada zmrok. To właśnie w nocy następuje wzrost wytwarzania cennej melatoniny.
Warto pamiętać, że proces wydzielania hormonu snu nie jest taki prosty. Biorą w nim udział nie tylko komórki szyszynki mózgowej. Zostaje uruchomiony cały układ nerwowy, a przede wszystkim neurony odpowiedzialne za odbiór bodźców świetlnych. Do pobudzenia produkcji melatoniny niezbędna jest niemal całkowita ciemność.
Docierające do narządu wzroku światło sprawia, że wydzielanie melatoniny zostaje hamowane, a poziom stężenia hormonu spada. Warto pamiętać, że źródło światła nie musi być wcale naturalne. Oprócz promieni słonecznych na zahamowanie wytwarzania melatoniny wpływ mają także sztuczne oświetlenie żarówek oraz niebieski blask telefonu, tabletu czy komputera. Nic dziwnego, że dziś coraz więcej osób skarży się na kłopoty z zasypianiem oraz samym snem.
Jak zbadać poziom melatoniny?
By zbadać poziom melatoniny, można wykonać nieinwazyjne i zupełnie bezbolesne badanie neurohormonalne. W tym celu należy w porze nocnej pobrać trzy próbki śliny. Do wykonania przyda się specjalny zestaw, który dostępny jest w przychodniach specjalistycznych. W próbce oznacza się aktywną fazę hormonów.
Stężenie melatoniny we krwi zmienia się wraz z wiekiem. Na początku życia poziom jest najwyższy, natomiast im człowiek starszy, tym wytwarzane są coraz mniejsze ilości w ciągu nocy. Nie bez powodu osoby starsze skarżą się na kłopoty z zasypianiem i nie potrzebują tak dużo snu jak w przeszłości. Roczne dziecko ma ponad trzykrotnie większe stężenie tego hormonu niż dorosły. Warto wiedzieć, że stężenie w ciągu dnia pozostaje stałe niezależnie od wieku.
Melatonina na sen i nie tylko. Co jeszcze daje melatonina?
Melatonina to nie tylko hormon odpowiedzialny za sen. Nie wszyscy mają świadomość, że melatonina pozytywnie wpływa na zdrowie także pod innym kątem. Zawiera cenne przeciwutleniacze, które wspomagają oczy. Melatonina może pomóc w walce z depresją. Badania wykazały też zbawienny wpływ na refluks.
Melatonina nie jest jednak obojętna wobec naszego układu hormonalnego. Wpływa hamująco na hormony odpowiedzialne za rozwój gonad i regulację cyklu miesiączkowego, co bezpośrednio wiąże się z opóźnianiem procesu dojrzewania płciowego. Stwierdzenie, że dzisiejsza młodzież dorasta zdecydowanie szybciej niż jeszcze 30 lat temu, wcale nie jest na wyrost. Odpowiedzialne za to jest codzienne korzystanie z telefonów, tabletów czy komputerów, które emitują niebieskie światło zaburzające prawidłowe wydzielanie melatoniny.
Dowiedz się, jak brać melatoninę.
