Ewidencja gruntów i budynków – rola geodety w jej aktualizacji

Podjęcie decyzji o budowie domu, zakupie działki, a także o jej podziale wymaga dokonania wpisu do ewidencji gruntów i budynków. Prowadzony przez odpowiednie władze lokalne wykaz jest obowiązkowy, a jego cel to gromadzenie realnych danych, niezbędnych podczas tworzenia planów zagospodarowania przestrzennego. Kto prowadzi taką ewidencję i jaką przyjmuje ona formę?

Pojęcie ewidencji gruntów i budynków w świetle prawa

Ewidencja, jaką mają obowiązek prowadzić lokalne władze, nie jest jedynie ogólnym ustaleniem, ale wynika z formalnego zapisu, jaki znajduje się w prawie geodezyjnym i kartograficznym. Zgodnie z art. 2 pkt 8 Ustawy z dnia 17 maja 1989 r. przez taką ewidencję rozumie się system informacyjny, którego zadaniem jest gromadzenie, aktualizowanie i udostępnianie danych obejmujących takie elementy, jak:

• grunty,
• budynki i lokale,
• właściciele budynków, lokali i gruntów,
• podmioty gospodarujące gruntami, budynkami i lokalami.

Wspólną cechą wszystkich informacji jest jednolity dla całego kraju sposób ich gromadzenia i udostępniania. Kwestie ewidencji reguluje również rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa w sprawie ewidencji gruntów i budynków.

Kto prowadzi ewidencję i dokonuje w niej wpisów?

Obowiązek prowadzenia ewidencji gruntów i budynków spoczywa na starostach i to oni dokonują też – za pośrednictwem wykwalifikowanych urzędników – wpisów i aktualizacji danych. Aby było to możliwe, każda zmiana w zagospodarowaniu terenu – podział działki, budowa lub przebudowa domu, nowy sposób zagospodarowania terenu – powinien być zilustrowany odpowiednim planem i poparty dokumentacją, którą wykonuje wykwalifikowany geodeta. Dlatego też prawo geodezyjne i budowlane nakazuje przeprowadzanie inwentaryzacji powykonawczych, a każdy podział gruntu czy zmiana granic działki wymaga uwzględnienia w nowych lub aktualizowanych planach. Takie zadanie wykona na zlecenie firma Niwa Geodeta Barbara Kloske oraz inne firmy geodezyjne na terenie kraju.

Zależnie od sytuacji, o zmianach w zagospodarowaniu gruntu informuje starostę właściciel, użytkownik lub geodeta, jeśli został on zatrudniony do obsługi geodezyjnej inwestycji. Zmiany zgłasza się w okresie 30 dni od ich dokonania. Informacje o gruntach, budynkach i lokalach trafiają do tzw. operatu ewidencyjnego, który składa się z map, rejestrów i innych uzasadniających wpisy dokumentów.

Rola geodety w aktualizacji ewidencji gruntów i budynków

Aktualizacja bazy ewidencji wymaga dostarczania precyzyjnych danych. Nie pojawiają się one znikąd, ale są efektem starannie wykonywanych pomiarów, które zleca się geodetom. Przepisy prawa narzucają obecność takiego specjalisty przy większości inwestycji. Obowiązkowo trzeba też dołączyć uzupełnioną planami dokumentację do niemal każdego wniosku o zezwolenie na budowę czy zmianę zagospodarowania terenu. Ekspertyzy i pomiary geodezyjne niekiedy są też zlecane przez sąd, jeśli sprawa dotyczy sporów majątkowych w kontekście dziedziczenia, rozwodu i innych tego typu zagadnień. Geodeta nie tylko dostarcza dokumentację niezbędną do aktualizacji ewidencji, ale też korzysta z zasobów tej ostatniej podczas sporządzania planów. Podstawą każdej nowej dokumentacji jest bowiem już istniejący plan zagospodarowania, na który nanosi się odpowiednie zmiany.