Diagnostyka obrazowa, czyli kiedy trzeba wykonać badania USG, TK czy MR
Przez dziesięciolecia człowiek mógł radzić sobie ze schorzeniami jedynie na podstawie objawów opisywanych przez chorego oraz wyników prostych badań. Rozwój medycyny sprawił jednak, że dogłębne poznanie przyczyn licznych dolegliwości trapiących człowieka stało się możliwe. Nowoczesne narzędzia medyczne, jak choćby USG czy rezonans magnetyczny pozwalają postawić trafną diagnozę.
Diagnostyka obrazowa – co to oznacza?
Diagnostyka obrazowa jest ściśle powiązana z radiologią, a możliwość „zajrzenia” wgłęb organizmu to cenna zdobycz technologiczna, która swój początek czerpie od odkrycia promieniowania X w 1895 roku przez Wilhelma Roentgena. Od tego przełomowego odkrycia nastąpił dynamiczny rozwój metod oraz technologii niezbędnych do kompleksowego badania ludzkiego organizmu. Mimo, że medycyna wciąż ewoluuje i zmienia się, to pewne narzędzia diagnostyczne zadomowiły się w szpitalach i centrach medycznych pokroju HCP na stałe.
Trudno wyobrazić sobie wykrycie wielu chorób czy dolegliwości bez zastosowania USG, promieni rentgena czy tomografu komputerowego. Obrazowanie medyczne sprawdza się równie dobrze w nagłych przypadkach, kiedy na oddział ratunkowy trafia pacjent z podejrzeniem poważnych urazów wewnętrznych, jak i w schorzeniach przewlekłych.
Badania w ramach diagnostyki obrazowej
Diagnostyka obrazowa jest niezwykle istotna z punktu widzenia zdrowia człowieka. Dobrze dobrana metoda obrazowania pomaga w ustaleniu przyczyny dolegliwości, ocenie skuteczności leczenia, a także zobrazowaniu rozległości urazu czy tempa rozrostu nowotworu. Istnieje kilka metod wykorzystywanych w diagnostyce obrazowej, które różnią się od siebie technologią oraz wykorzystaniem odmiennych zjawisk fizycznych. Badania diagnostyczne obrazowe to przede wszystkim:
- USG (ultrasonografia) – popularne badanie obrazujące organy w czasie rzeczywistym, zasada działania opiera się na zjawisku odbicia fal ultradźwiękowych od organów, metoda szybka, bezbolesna i nieinwazyjna.
- RTG (badanie rentgenowskie) – podstawowe badanie wykorzystujące promieniowanie X, tanie i łatwo dostępne, idealne do obrazowania uszkodzeń w obrębie układu kostnego, kobiety w ciąży nie powinny robić zdjęć RTG.
- TK (tomografia komputerowa) – wykorzystuje promienie rentgenowskie do wykonania trójwymiarowych zdjęć organów wewnętrznych.
- MR (rezonans magnetyczny) – jest jedna z najdokładniejszych metod obrazowania, nie korzysta z promieni rentgenowskich, jest bezpieczny dla zdrowia, generuje trójwymiarowy obraz badanych narządów
Badania diagnostyczne różnią się od siebie zasadą działania, dzięki czemu można dokładnie zbadać każdy organ. Radiologia klasyczna czy tomografia komputerowa działa w oparciu o promieniowanie rentgenowskie, USG działa dzięki ultradźwiękom, rezonans magnetyczny wykorzystuje fale radiowe. Taka różnorodność pozwala na kompleksowe i dokładne zobrazowanie tego, co dzieje się w środku organizmu, a tym samym przekłada się to na wykrycie niepokojach zmian w tkankach, dzięki czemu szanse na wdrożenie skutecznej terapii znacznie rosną.
Kiedy tomograf, a kiedy USG?
Diagnostyka obrazowa jest niezbędna na różnych etapach leczenia – prześwietlenia przez operacja, USG piersi w celach profilaktycznych czy szukanie urazu wewnętrznego w razie wypadku. To, jakie badania diagnostyczne wykorzystujące metody obrazowe są niezbędne, decyduje lekarz, który kieruje na dalsze, konkretne badania. Wpływ mają na to objawy występujące u pacjenta, a także wyniki innych badań diagnostycznych.
Tomografia komputerowa jest wykonywana głównie w nagłych wypadkach, kiedy istnieje duże prawdopodobieństwa urazu wewnętrznego, więc pacjenci powypadkowi z pewnością trafią do tomografu. Badanie jest na tyle przydatne i małoinwazyjne, że wykonuje się je również w przypadku podejrzenia nowotworów np. mózgu, u pacjentów z chorobami zwyrodnieniowymi kręgosłupa, czaszki czy nerek.
Rezonans magnetyczny z kolei to badanie w pełni bezpieczne i niezwykle dokładne, które stosuje się głównie w diagnostyce nowotworów tkanek miękkich. Podejrzenie złamania wymaga jedynie zdjęcia RTG, a ból w obrębie jamy brzusznej może wymagać prostego USG. Wybór odpowiedniej metody badania zależy przede wszystkim od umiejscowienia potencjalnego problemu, który wymaga pogłębionej diagnostyki obrazowej, a także od stanu zdrowia pacjenta.
