Co o właściwościach śruby mówią nam jej oznaczenia

Wybierając śrubę, nie należy kierować się wyłącznie jej rozmiarem, kształtem i typem zakończenia. Bardzo ważna jest także jej klasa wytrzymałości. To bowiem od niej zależy rodzaj prac, jakie możemy zrealizować. Oznaczenie tej właściwości można znaleźć na trzpieniu. Umiejętne rozszyfrowanie symboli pozwoli wybrać odpowiedni produkt, który zagwarantuje sukces realizowanych prac.

Jak należy czytać oznaczenia na śrubach?

Każda śruba zgodnie ze zunifikowanymi standardami oznaczona jest symbolem, który dostarcza informacji na temat dokładności wyrobu oraz jego plastyczności i podatności na rozciąganie.

Klasa dokładności oznaczona jest literami od A, B lub C. Są to odpowiednio: klasa dokładna, średniodokładna oraz zwykła.

Jak wyjaśniają specjaliści z firmy Darmet - następujące po literze cyfry wskazują na minimalną wytrzymałość na rozciąganie (Rm) oraz granicę plastyczności (Re). Obie wartości wyrażone są w megapaskalach (MPa).

Pierwsze wartość dostarcza informacji na temat tego, po jakim naprężeniu śruba się zerwie. Druga natomiast wskazuje na punkt naprężenia, od którego śruba zaczyna się rozciągać.

W polskiej klasyfikacji wyróżnia się dziesięć typów wytrzymałości:

• 3.6 (Rm 300 MPa i Re 180 MPa) - jest to klasa niskoweglowa;

• 4.6 (Rm 400 MPa i Re 240 MPa) - jest to klasa średniowęglowa;

• 4.8 (Rm 400 MPa i Re 320 MPa)  - jest to klasa średniowęglowa;

• 5.6 (Rm 500 MPa i Re 300 MPa) - jest to klasa średniowęglowa;

• 5.8 (Rm 500 MPa i Re 400 MPa) - jest to klasa średniowęglowa;

• 6.8 (Rm 600 MPa i Re 480 MPa) - jest to klasa średniowęglowa;

• 8.8 (Rm 800 MPa i Re 640 MPa) - jest to klasa niskoweglowa z dodatkiem stopów, hartowana lub klasa średniowęglowa, hartowana;

• 9.8  (Rm 900 MPa i Re 720 MPa) - jest to klasa niskoweglowa z dodatkiem stopów, hartowana lub klasa średniowęglowa, hartowana;

• 10.9 (Rm 1000 MPa i Re 900 MPa) - jest to klasa niskoweglowa z dodatkiem stopów, hartowana lub klasa średniowęglowa, hartowana;

• 12.9 (Rm 1200 MPa i Re 1080 MPa) -jest to stal niskostopowa ze stopem chromu, niklu, molibdenu albo wanadu.

Im wyższa wartość, tym większa wytrzymałość śruby. Zwykle związane jest to z poddaniem stali hartowaniu i dodaniu stopów boru, manganu albo chromu.

Warto również dodać, że wyroby o średnicy nieprzekraczającej 2 cm cechuje klasa w przedziale od 3.6 do 4.8. Te o większych rozmiarach oznaczone są wartościami powyżej 5.6.

Jak dobrać klasę wytrzymałości śruby do realizowanych prac?

Podział śrub na klasy, zgodnie z Polskimi Normami PN-M-82084, ułatwia dobranie produktu w zależności od rodzaju wykonywanych prac.

Wybierając śrubę oznaczoną jako 6.8, którą cechuje Rm (wytrzymałość na rozciąganie) 600 MPa i Re (granica plastyczności) 480 MPa, można spodziewać się, że poddana naciskowi 60 kg zacznie się rozciągać, natomiast kolejne 48 kg spowoduje zerwanie metalu. Jest to cenna informacja, w kontekście planowanych naprężeń, jakim poddawana będzie śruba w późniejszym, typowym użytkowaniu.

Im wyższa klasa wytrzymałości, tym wyższa odporność metalu na obciążenia. W pracach budowlano-wykończeniowych wykorzystuje się więc śruby wyższych klas, natomiast do majsterkowania w warunkach domowych, wystarczą te z klas niższych.