Charakterystyka gazociągów polietylenowych niskiego i średniego ciśnienia

Według polskich norm można wyróżnić klasyfikacje gazociągów m.in. ze względu na maksymalne ciśnienie robocze. Wiele z sieci, w tym przyłączy do budynków, które prowadzone są także pod drogami, mostami i akwenami, tworzone są zatem w rodzaju gazociągów niskiego i średniego ciśnienia. Czym się one wyróżniają? Poznaj ich charakterystykę.

Kilka słów o gazociągach niskiego i średniego ciśnienia 

Gazociągi niskiego ciśnienia są tworzone w ścisłych centrach miast np. Bielsko-Biała, Czechowice Dziedzice, Pszczyna, Tychy itd. (w blokach 10 piętrowych). Praca gazociągu polega na tym, że ciśnienie wewnątrz rury gazowej ma małe ciśnienie (takie jak w kuchence gazowej czteropalnikowej) i nie ma potrzeby stosowania tzw. reduktorów, które redukują ciśnienie w gazociągach średniego ciśnienia. Za zredukowanie ciśnienia w gazociągach niskiego ciśnienia odpowiedzialne są tzw. stacje redukcyjno-pomiarowe.    

Gazociąg średniego ciśnienia stosuje się zaś wszędzie tam, gdzie jest duża odległość od miast. Przykład: Buczkowice, Bystra, Międzyrzecze, Jasienica i wszystkie inne miasta, miasteczka, wsie itd. Na takich przyłączach średniego ciśnienia stosuje się reduktory, które redukują, czyli przekształcają średnie ciśnienia na niskie za reduktorem. Takie pomniejszone ciśnienie wychodzi przez licznik do każdego budynku mieszkalnego.

Polska klasyfikacja gazociągów

Gazociągi można podzielić ze względu na materiał budulcowy. Wyróżnia się zatem wspomniane i opisywane rury polietylenowe, a także te stalowe. Te jednak częściej stanowią linie międzymiastowe, międzynarodowe oraz międzykontynentalne. Odpowiedniki polietylenowe to przede wszystkim gazociągi krajowe, miastowe oraz te stosowane do przyłączania budynków do sieci miejskich. 

Jeśli chodzi o ciśnienie robocze, wyróżnia się obecnie następujące typy gazociągów:

• gazociągi niskiego ciśnienia do 10 kPa włącznie,
• gazociągi średniego ciśnienia powyżej 10 kPa do 0,5 MPa włącznie,
• gazociągi podwyższonego średniego ciśnienia powyżej 0,5 MPa do 1,6 MPa włącznie,
• gazociągi wysokiego ciśnienia powyżej 1,6 MPa.

Przykład wysokiej jakości gazociągu polietylenowego

Gazociągi polietylenowe podziemne są dzisiaj bardzo popularne ze względu na łatwość ich układania, projektowania, a także ze względu na niskie koszty. Nie wymagają one również konserwowania. Obecnie wykorzystuje się między innymi rury w klasie SDR 11 szeregu wymiarowego, PE 100, a także rury RC. 

Podkreślić przy ty warto, że żywotność rur polietylenowych związana jest z ich wielowarstwowością. Technologia ta opiera się na zastosowaniu na powierzchni zewnętrznej lub zewnętrznej i wewnętrznej rury specjalnych warstw odpornych na ścieranie o zwiększonej wytrzymałości mechanicznej. Umożliwia to również bezpieczne stosowanie takich rurociągów przy montażach bezwykopowych:

• przepychy pod drogami siłownikiem hydraulicznym np. do średnicy rury stalowej fi 200, 
• przewierty sterowane horyzontalne m.in. od 32 PE do 125 PE i 100 metrów bieżących.

Rury z płaszczem ochronnym

Rury polietylenowe dla gazociągów niskiego i średniego ciśnienia mogą być tworzone bez lub z płaszczem ochronnym (najwydajniejsze są rury dwuwarstwowe z płaszczem ochronnym). Obecnie na rynku popularne są rurociągi z surowca PE100 RC, które cechują się olbrzymią odpornością na uszkodzenia powierzchniowe. Dzięki temu mogą być układane w wykopach bez konieczności tworzenia podsypki oraz obsypki. Wykorzystywany jest tylko grunt rodzimy  bez kamieni, otoczaków lub ostrych skał łupkowych. Tego typu rury są znacznie bardziej rekomendowane od odpowiedników zwykłych PE100 również ze względu na wyższą odporność na naprężenie punktowe.

Rury zwykłe oraz z płaszczem ochronnym spełniają wymagania m.in. normy PN-EN 12201-2+A1 w zakresie cech geometrycznych, właściwości mechanicznych, właściwości fizycznych i cechowania. Rurociągi PE100 RC posiadają przy tym płaszcze ochronne, dzięki temu są niebywale odporne na warunki atmosferyczne, nacisk, obciążenia i uszkodzenia mechaniczne. Czasami stosowane są osłony. Są to elementy tworzone z blachy stalowej ocynkowanej, ale obecnie nie są często stosowane ze względu na swoją wysoką cenę. 

Połączenia stalowe gazociągów niskiego i średniego ciśnienia

Dla rurociągów polietylenowych niskiego i średniego ciśnienia przygotowywane są również inne konstrukcje metalowe. Przede wszystkim są to kolumny przy ogrodzeniu lub budynku mieszkalnym, gdzie w ziemi umieszczone jest tworzywo sztuczne, a na powierzchnię wychodzi przewód przyłączeniowy, łączony za pomocą złączek elektrooporowych. Cała metalowa konstrukcja połączona z rurociągiem PE składa się z:

• tulei zaciskowej,
• tuby termokurczliwej,
• rury stalowej z powłoką ochronną antykorozyjną,
• końcówek półśrubunku,
• nakrętki stalowej,
• kurka sferycznego.

Najważniejsze parametry techniczne gazociągów polietylenowych

Przy projektowaniu i montażu, a także doborze rur dla gazociągów polietylenowych ważne są m.in. własności fizyczne rurociągów. Dokładnie określa się zatem takie dane jak:

• gęstość rur niskiego i średniego ciśnienia,
• wskaźnik szybkości płynięcia MFR,
• ciepło właściwe,
• współczynnik przewodności cieplnej,
• wytrzymałość na rozciąganie na granicy plastyczności,
• wydłużenie względne przy zerwaniu,
• twardość.