Badania nieniszczące NDT – metody badań i zastosowanie w praktyce

Produkcja dóbr użytkowych w niektórych branżach przed dopuszczeniem ich do sprzedaży wymaga przeprowadzenia na nich serii testów, badań jakościowych. Zarządzanie jakością jest niezbędne do świadczenia usług, oferowania produktów detalicznych najwyższej jakości pod względem bezpieczeństwa i zastosowania praktycznego. W przemyśle ciężkim nierzadko stosuje się celem oceny jakości produktów tzw. badania nieniszczące. Czym są badania nieniszczące? Jak się je stosuje?

Co jest celem badań nieniszczących?

Wyróżnia się kilka rodzajów badań nieniszczących, których celem jest ocena właściwości produkowanych materiałów, składników majątku, czy też posiadanego przez przedsiębiorstwo sprzętu, nie wpływając na ich wytrzymałość, dalsze bezpieczne użytkowanie. Badania nieniszczące nie wpływają bowiem na właściwości strukturalne i powierzchniowe badanych materiałów. Dzięki nim możliwe jest wczesne wykrycie usterek i nieprawidłowości, zanim spowodują one poważne uszkodzenia lub niezgodność z wymogami technicznymi adekwatnymi do rodzaju danego materiału. Pozwala to podjąć odpowiednie środki zapobiegawcze dalszym konsekwencjom użytkowania wadliwych sprzętów, czy składników majątku. Dzięki możliwości selekcji wadliwych elementów można skutecznie wpływać na poziom jakości świadczonych usług, czy też sprzedawanych produktów i wyrobów przemysłowych.

Jakie są metody badań nieniszczących?

Badania nieniszczące NDT mogą być wykonywane różnymi metodami. Zalicza się do nich badania wizualne (VT), badania ultradźwiękowe (UT), badania emisji akustycznej (AT), badania penetracyjne (PT), badania magnetyczno-proszkowe (MT), badania prądami wirowymi (ET), badania termograficzne w podczerwieni (TT), badania szczelności (LT), badania radiograficzne (RT), badania tensometryczne (ST). Można je podzielić na badania powierzchniowe i objętościowe, a do ich przeprowadzenia potrzebna jest nie tylko specjalistyczna aparatura badawcza, ale również pomieszczenia laboratoryjne pozwalające zapewnić odpowiednie warunki środowiskowe do przeprowadzania badań. Przykładem firmy, która dysponuje wszelkim niezbędnym sprzętem i kwalifikacjami do przeprowadzenia badań nieniszczących każdego typy jest firma SGS Polska Sp. z o.o.

Przykłady badań powierzchniowych i objętościowych

Zaletą badań powierzchniowych jest możliwość oceny warstw powierzchniowych lub przypowierzchniowych, celem oceny ogólnych wad produktów jak wgłębienia, wklęśnięcia czy nierówności powierzchni, które nie tylko wpływają na gorsze walory wizualne przedmiotów, ale również na ich wytrzymałość i bezpieczeństwo stosowania. Badania objętościowe wykorzystujące m.in. fale ultradźwiękowe, wprowadzane do obiektu, a następnie odbijane, by w ten sposób wykryć pęknięcia, zniekształcenia, rozwarstwienia, porowatości i inne nieciągłości wewnątrz materiałów. W przypadku badań ultradźwiękami ważną ich zaletą jest możliwość wykrycia dzięki ich przeprowadzeniu ewentualnych rozwarstwień materiałów, czy brakach przetopu. To sprawia, że badania te są jednymi z podstawowych badań nieniszczących przeprowadzanych w budownictwie, przemyśle maszynowym czy też energetyce.

Innym ciekawym rodzajem badań należących do badań powierzchniowych są natomiast badania magnetyczno-proszkowe pozwalające precyzyjnie wykryć miejsca występowania wszelkich nieciągłości, niezgodności powierzchniowych na głębokości do 2 mm pod powierzchnią. Ten rodzaj badań jest stosowany zwłaszcza w przemyśle motoryzacyjnym, lotniczym, maszynowym, odlewniczym i energetycznym.