Badamy drugi mózg – wpływ jelit na kondycję psychiczną

W dalekiej przeszłości za centrum dowodzenia ludzkiego organizmu uważano serce. Dzisiaj wiemy, że serce można zastąpić sztucznym lub pochodzącym od dawcy, a to mózg jest dużo istotniejszym, niemożliwym do regeneracji czy podmiany organem. To on odpowiada za nasze wspomnienia, zdolność do analitycznego myślenia, wykazywaną inteligencję i tak dalej. Okazuje się jednak, że jego skomplikowana konstrukcja nie jest jedyną posiadającą tak rozbudowaną sieć neuronową.

Dlaczego jelita nazywane są drugim mózgiem?

Niemal równie mocno jak mózg unerwione oraz „wyposażone” są także jelita – do tego stopnia, że coraz częściej określa się je mianem drugiego mózgu. Ich działanie ma bezpośrednie przełożenie nie tylko na odżywianie naszego organizmu, ale także samopoczucie. Aż 90% serotoniny produkowanej przez ludzki organizm wytwarzane jest właśnie w jelitach! Jej poziom zależy m.in. od drobnoustrojów zasiedlających jelita. Jeśli więc dręczą nas niepokoje, lęki czy stany depresyjne, przyczyny możemy szukać nie tylko u psychologa, ale także w poradni dietetycznej. Równowaga mikroorganizmów, które naturalnie występują w naszych jelitach jest równie istotna jak spokój ducha.

Istota badania równowagi jelitowej

Niestety, niewiele placówek medycznych oferuje kompleksowe badanie tego zagadnienia. Wśród nich pozytywnie wyróżnia się Centrum Medycyny Ekologicznej, które – jak sama nazwa wskazuje – w swojej praktyce stosuje wyłącznie naturalne metody. Związane z jelitami badania Gut Flora i Gut Flora Plus mają na celu między innymi wykrycie zaburzeń flory bakteryjnej jelit. Badania te zalecane są szczególnie przy następujących problemach: zaburzenia ze spectrum autyzmu, atopowe zapalenie skóry, alergie i nietolerancje pokarmowe, zaburzenia żołądkowojelitowe (przewlekłe biegunki, zaparcia, gazy, wzdęcia, bóle brzucha, zespół jelita drażliwego, nieswoiste choroby zapalne jelit), choroby autoimmunologiczne, nawracające infekcje, nadwaga i otyłość, częste antybiotykoterapie, nadużywanie leków przeciwbólowych, przewlekły stres, depresja, zaburzenia nastroju, nieprawidłowy tryb życia (brak ruchu, niezdrowe odżywianie, używki). Istnieje również prawdopodobny związek pomiędzy równowagą panującą w jelitach i wieloma chorobami przewlekłymi, również autoimmunologicznymi, takimi jak Hashimoto czy różnego rodzaju nieswoiste zapalenia jelit. Badanie flory bakteryjnej ma zatem wielopłaszczyznowe znaczenie. Jej zaburzenia mogą wpływać na ogromną liczbę procesów zachodzących w naszych organizmach – od psychicznych, przez trawienne, po odpornościowe. Utrzymanie flory bakteryjnej jelit w należytym stanie jest kluczem do zachowania dobrego zdrowia. Eksperci nie mają co do tego wątpliwości – badania Gut Flora i Gut Flora Plus to idealny sposób, by zacząć dbać o swoje jelita, a tym samym wszystkie układy w organizmie.

Emocje prosto z jelit

Jelita, dzięki swojej ogromnej powierzchni, spełniają rolę największego narządu zmysłowego w ludzkim organizmie. W przeciwieństwie do mózgu, który zamknięty jest w izolującej go całkowicie czaszce, jelita zawsze znajdują się w centrum wszystkiego, co nas dotyka. Informacje, które zbierają, są niezwykle istotne dla działania naszego organizmu. Jelita przesyłają je za pomocą nerwu błędnego. Biegnie on przez przeponę, mijając serce, płuca i przełyk, docierając bezpośrednio do mózgu. Docierają do wielu jego części – między innymi do hipokampu, ciała migdałowego i układu limbicznego. Struktury te są natomiast powiązane z naszą motywacją oraz regulują zachowania emocjonalne – związane z negatywnymi i pozytywnymi odczuciami.

Zespół jelita drażliwego a samopoczucie

Pierwsi badacze zainteresowani tym fenomenem sprawdzili powiązanie flory bakteryjnej jelit z kondycją psychiczną na gryzoniach. Okazało się, że te o lepiej funkcjonującym układzie pokarmowym były bardziej zdeterminowane, miały niższy poziom hormonów związanych ze stresem i lepsze wyniki w testach na orientację. Ich motywacja oraz pamięć także były lepsze. Wielu z nas te skomplikowane badania wykonywane przez naukowców nigdy nie były potrzebne i czuliśmy instynktownie, że gospodarka naszych jelit wpływa nie tylko na nasze samopoczucie, ale także stany emocjonalne. Osoby cierpiące na nadwrażliwość jelit lub wrzodziejące zapalenie jelita grubego znacznie częściej chorują na depresję, częściej także odczuwają stany lękowe. Nie są one powiązane ze strachem o własne zdrowie, ale bezpośrednio z sygnałami wysyłanymi od jelit. Tutaj ponownie dochodzimy do wspomnianego wyżej badania Gut Flora, pozwalającego na określenie ewentualnych  zaburzeń flory jelitowej i związanej z nią dysbiozy. Celowana terapia probiotykami pozwoli na wyrównanie i stabilizację flory jelitowej, co wiąże się z poprawą samopoczucia, a także procesów trawienia, wchłaniania, pracy przewodu pokarmowego, a nawet podwyższenie odporności.

Negatywne skutki stresu – osłabienie flory bakteryjnej jelit

Komunikacja na linii jelita‐mózg jest obustronna. Jeśli odczuwamy stres, nasz mózg próbuje z nim walczyć, uruchamiając swoisty tryb awaryjny. Nakłada priorytet na własne działanie oraz działanie mięśni. Robi to poprzez zaciągnięcie swoistego długu u jelit. Pobiera z nich energię, przez co wyhamowaniu ulegają procesy trawienne. Mniejsza ilość krwi trafia do jelit, które wytwarzają mniej śluzu. Wpływa to negatywnie na ich ścianki, które stają się słabsze, co wpływa na powstawanie nieprzyjaznych bakterii. Te z kolei zaburzają równowagę flory bakteryjnej jelit, bezpośrednio wpływającą na naszą odporność na stres. Oba układy osłabiają się wzajemnie, dlatego obok ćwiczeń medytacyjnych i redukujących stres powinniśmy także zadbać o nasze jelita, odpowiednio regulując ilość znajdujących się w nich mikroorganizmów, nie zapominając o prawidłowym odżywianiu i diecie prebiotycznej. Po wykonaniu badania Gut Flora takie zalecenia ustala dietetyk. Poprawi się wówczas nie tylko nasze samopoczucie oraz odporność na stres, ale także wiele innych aspektów – zdrowe jelita to bowiem zdrowe, pozbawione nierównowagi ciało.