Zabytki architektury w Poznaniu

Pierwszą Wagę Miejską wybudowano na poznańskim Rynku najprawdopodobniej już w XIII w. i służyła ona do obowiązkowego ważenia towarów przeznaczonych na sprzedaż w obrębie murów miejskich. Pomiarów dokonywał ważnik oraz podlegli mu potażnicy, oczywiście za opłatą. Obecna forma budynku pochodzi z lat 1532-1534 i powstała według projektu Jana Baptysty di Quadro, któremu powierzono jej rozbudowę w 1563 roku. Renesansowy budynek charakteryzuje się bardzo wysokim, dwuspadzistym dachem oraz prostymi szczytami, które zdobią lizeny. Jednopiętrowy budynek rozebrano w 1890 roku na rozkaz władz pruskich, gdyż groził zawaleniem. W tym miejscu wybudowano wówczas neorenesansowy Nowy Ratusz, służący za siedzibę władz miejskich. Ponieważ jednak został on niemal doszczętnie zniszczony w 1945 roku, w latach powojennych postanowiono odbudować go w kształcie z XVI w. na podstawie planów Zbigniewa Zielińskiego. Przez długi czas mieścił się tutaj Urząd Stanu Cywilnego i od tamtej pory Waga Miejska wpisała się jako tradycyjne miejsce sobotnich ślubów. W 2009 roku obiekt został wydzierżawiony agencji public relations People Meet People, która zorganizowała tutaj centrum kultury i sztuki. Organizowane są w tym miejscu koncerty i recitale, konferencje, śluby i spektakle, a także funkcjonuje restauracja.

Jedną z niewielu willi na poznańskim Łazarzu zaprojektował dla siebie w 1905 roku architekt, Paul Steinbach. Wzorowana na berlińskich założeniach Willa nawiązuje do stylu secesyjnego swoją asymetrią i miękkimi liniami. Dominującym elementem jest wysoki szczyt oraz szerokie schody wejściowe prowadzące do narożnego podcienia wspartego na przysadzistym filarze. Najciekawszą ozdobą budynku jest jednak umieszczona na południowej ścianie sztukateria z postacią kobiecą, stanowiąca jednocześnie zegar słoneczny. Schody prowadziły pierwotnie do przestronnego ogrodu, który obecnie prezentuje się znacznie skromniej ze względu na gęstą zabudowę mieszkaniową w okolicy. Podobnie jak cała dzielnica również Willa Steinbacha szczęśliwie przetrwała wojnę. W okresie PRL-u została podzielona na kilka mniejszych mieszkań, a przynależące do Willi stajnie również zaadaptowano na funkcje mieszkaniowe. Niestety, nieremontowany obiekt niszczeje, choć nadal przyciąga uwagę swoim oryginalnym wzornictwem.

Neoklasycystyczna willa wybudowana została w 1908 roku dla prawnika Paula Ueckera według projektu Paula Genge. Bardzo rozbudowana bryła z licznymi przybudówkami przykryta jest mansardowym dachem. Jej główną ozdobę stanowi kilka sztukaterii, w tym reliefy wzorowane na oryginałach antycznych, a także pilastry, fryzy i balustrady tarasów. W okresie międzywojennym mieszkał tutaj właściciel fabryki wódek i likierów, Artur Gaede, a następnie willa należała do konsulatu Francji. W czasie drugiej wojny światowej została przeznaczona na rezydencję gauleitera Arthura Greisera, co uratowało ją przed większymi zniszczeniami. Krótko po wojnie przeniesiono tutaj poznańską rozgłośnię Polskiego Radia, dziś Radia Merkury, które istnieje od 1910 roku. Mieści się ono w tym miejscu do chwili obecnej.

Poznański Zamek Cesarski to najmłodszy zamek w Europie wybudowany dla monarchy. Powstał on w latach 1905-1910 według projektów Franza Schwechtena, a jego jedynym burgrabią był pomorski ziemianin, hrabia Bogdan Hutten-Czapski. Niemal w każdym elemencie architektonicznym dostrzec można rękę Wilhelma II, który podziwiał styl romański jako odzwierciedlający germańskość Rzeszy oraz pierwszych cesarzy niemieckich - Ottonów czy Fryderyka I Barbarossę. Stąd też nieregularna bryła pałacu reprezentuje styl neoromański. Złożony z dwóch skrzydeł budynek główny zajmowały pomieszczenia reprezentacyjne i mieszkalne, a także prywatna kaplica w stylu bizantyjskim autorstwa Augusta Oetkena. W pokojach cesarza i cesarzowej wstawiono posągi Gerona, Ottona I, Fryderyka Barbarossy i Władysława II Śląskiego, natomiast wszystkie apartamenty połączone były z zewnętrznym foyer obiegającym wewnętrzny dziedziniec. Największe wrażenie robiła jednak orientalna Sala Tronowa, wzorowana na bizantyjskich bazylikach. Na tyłach pałacu, zaraz za zamkniętym ogrodem znajdowały się pomieszczenia dla służby, masztalarnia, stajnia i garaże zamykające cały kompleks. Najsłynniejszy element ogrodów stanowi niewątpliwie Fontanna Lwów, wzorowana na fontannie z hiszpańskiej Alhambry. Po pierwszej wojnie światowej Zamek Cesarski stał się własnością Skarbu Państwa i oddano go do użytku naczelnika oraz prezydenta, przez jakiś czas mieściło się tu również kilka wydziałów Uniwersytetu Poznańskiego, kilka organizacji młodzieżowych i siedziby czasopism. Zaraz po wkroczeniu wojsk niemieckich w 1939 roku postanowiono o przeznaczeniu zamku na siedzibę Adolfa Hitlera. W tym celu zmieniono układ oraz wystrój wnętrz na korespondujący z monumentalizmem III Rzeszy. W dawnej kaplicy powstał gabinet Hitlera, którego niezmieniona do dziś aranżacja stanowi często dekoracje filmowe. Zaraz po kapitulacji Poznania w zamku zorganizowano obóz jeniecki dla niemieckich oficerów, a w podziemiach - koszary Ludowego Wojska Polskiego. W latach 60. mieścił się tutaj Nowy Ratusz, a następnie Pałac Kultury. Dopiero przejście budynku w ręce Centrum Kultury "Zamek" przywróciło jego świetność. Obecnie znajdują się tu: kino, teatr i liczne wystawy sztuki. Można zwiedzać zamek z przewodnikiem, a także spędzić czas w jednym z kilku pubów lub restauracji.