Jak wykorzystać stal?

Stal, czyli stop żelaza z węglem, charakteryzuje się szerokim zastosowaniem. Występuje wiele metod jej klasyfikacji i podziału. Właściwości stali zależą zaś w znacznej mierze od składu i rodzaju tego surowca. Nie każda nadaje się więc do tych samych celów. Poznaj poszczególne typy stali i dowiedz się więcej o ich zastosowaniu i specjalnym przeznaczeniu.

Rodzaje stali

Stal jest twarda i trwała, ale jednocześnie na tyle plastyczna, że daje duże możliwości obróbki i wykorzystania. Im więcej węgla w stopie, tym materiał jest twardszy. Poziom tego pierwiastka nie może jednak przekroczyć 2,06% – jest to górna granica rozpuszczalności węgla w żelazie. Produkcja stali odbywa się w hutach i zakładach metalurgicznych. Zajmują się one także jej dystrybucją. Popularne są też hurtownie stali, takie jak KKS Steel Sp. z o.o. – to właśnie tam poddawana jest ona dalszej obróbce.

Stal można podzielić ze względu na:

• sposób wytapiania,
• skład chemiczny,
• składniki strukturalne,
• jakość,
• sposób przeróbki,
• rodzaj stosowanej obróbki cieplnej,
• przeznaczenie.

Z punktu widzenia użytkowników najbardziej istotny jest ten ostatni podział. Stal ze względu na przeznaczenie można podzielić na:

• stale konstrukcyjne,
• stale narzędziowe,
• stale specjalnego przeznaczenia.

Ze stali konstrukcyjnej buduje się urządzenia i maszyny oraz ich części. Wyróżnić można kilka podtypów tego rodzaju metalu, jak między innymi stal konstrukcyjna ogólnego przeznaczenia, stal łożyskowa, sprężynowa, automatowa czy do azotowania. Każdy z nich odznacza się nieco innymi właściwościami i zastosowaniem.

Stal narzędziowa służy nie tylko do produkcji narzędzi, ale też na przykład elementów przyrządów pomiarowych. Wyróżniamy stal narzędziową węglową oraz stale stopowe: do pracy na zimno, do pracy na gorąco i szybkotnącą. Ze stali węglowej powstają między innymi osie, wirniki, wały korbowe, tłoki, dźwignie czy śruby. Stal narzędziowa do pracy na gorąco służy zaś do produkcji różnego rodzaju matryc, stempli, tłoczników, ciągadeł i narzędzi do wyciskania. Stal narzędziowa do pracy na zimno to zaś surowiec używany na przykład do produkcji dłut pneumatycznych, przebijaków, przecinaków, narzędzi do walcowania na zimno, wykrawania czy cięcia.

Stal specjalna – rodzaje i przeznaczenie

Osobną kategorię stanowi stal specjalnego przeznaczenia. Są to stopy o rozmaitych unikalnych właściwościach. Do najpopularniejszych rodzajów stali specjalnego przeznaczenia należą:

• stal nierdzewna,
• stal kwasoodporna,
• stal żaroodporna,
• stal odporna na ścieranie,
• stal magnetyczna.

Stopy tego typu zawierają dużą ilość dodatków, często wymagają też skomplikowanej obróbki. Mają jednak bardzo szerokie zastosowanie w przemyśle, budownictwie oraz przedmiotach codziennego użytku. Ze stali nierdzewnej wykonuje się zarówno naczynia do gotowania, sztućce czy armaturę domową, jak i instalacje przemysłowe czy zbiorniki na wyroby z ropy naftowej. Stal żaroodporna służy natomiast do konstrukcji różnego rodzaju pieców czy kotłów parowych.