Zespół policystycznych jajników – przyczyny, objawy, leczenie
Zespół policystycznych jajników (PCOS – policystic ovary syndrome) jest najczęściej występującym zaburzeniem hormonalnym u kobiet w wieku rozrodczym. Jego objawy mogą jednak nie wskazywać na chorobę. Jak go rozpoznać? Jak przebiega leczenie PCOS i czy można w jego trakcie zajść w ciążę? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w naszym poradniku.
Czym jest zespół policystycznych jajników (PCOS)?
Zespół policystycznych jajników to zaburzenie, którego przyczyną są zaburzenia hormonalne wpływające negatywnie na funkcjonowanie jajników. W jajnikach chorej powstają pęcherzyki, w których dojrzewa komórka jajowa, jednak zazwyczaj nie wydostaje się ona do jajowodu, same pęcherzyki zaś obumierają i zamieniają się w małe torbiele.
Zespół policystycznych jajników nazywany jest również zespołem wielotorbielowatych jajników, drobnotorbielowatych jajników lub zespołem Steina-Leventhala. To jedno z najczęściej występujących zaburzeń hormonalnych u kobiet w wieku rozrodczym, jednak jego objawy często nie wskazują na chorobę. Jak je rozpoznać?
Jak rozpoznać zespół policystycznych jajników?
Objawy PCOS to między innymi:
- nieuzasadnione tycie (zwłaszcza w dolnej części ciała),
- skąpe lub nieregularne miesiączki,
- nasilony trądzik, pojawiający się również na klatce piersiowej czy plecach,
- nadmierne owłosienie na twarzy, udach, plecach, związane z dużą ilością androgenów (męskich hormonów płciowych),
- przerzedzone włosy,
- nadciśnienie,
- widoczne podczas USG mikrotorbiele w jajnikach,
- kłopoty z zajściem w ciążę, wynikające głównie z rzadkich owulacji lub ich braku.
Jeśli zauważysz u siebie powyższe objawy, koniecznie zgłoś się do ginekologa. Lekarz wykona badania, m.in. USG dróg rodnych oraz badania hormonalne. Pamiętaj, nieleczony zespół policystycznych jajników może być przyczyną poważnych powikłań. Jeśli chcesz zajść w ciążę, terapię powinnaś rozpocząć jak najszybciej.
Na czym polega leczenie zespołu policystycznych jajników?
Leczenie PCOS jest trudne. Najczęściej jest to leczenie objawowe. Terapię rozpoczyna się od zrzucenia nadwagi i zerwania z nałogami, m.in. paleniem papierosów. Nikotyna i tkanka tłuszczowa mogą bowiem pobudzać organizm do produkcji większej ilości androgenów.
W leczeniu niezbędna może być terapia hormonoterapia. Lekarz zapisuje zazwyczaj preparaty, które maja przywrócić regularność cyklu. Zazwyczaj są to tabletki antykoncepcyjne. Dzięki „uśpieniu” za ich pomocą jajników w organizmie obniża się stężenie androgenów i poziom LH, w jajnikach przestają pojawiać się torbiele, a same jajniki zmniejszają swoją objętość.
Nieprzyjemne symptomy mogą się cofnąć dzięki odpowiedniej diecie. Kobieta powinna spożywać dużą ilość warzyw i owoców, korzystne jest także ograniczenie węglowodanów. Pomaga też regularna aktywność fizyczna.
Należy jednak pamiętać, że PCOS jest schorzeniem, którego nie można całkowicie wyleczyć. Dobrana kuracja powinna być przede wszystkim dopasowana do potrzeb pacjentki. Jeśli w najbliższym czasie myślisz o założeniu rodziny, koniecznie powiedz o tym swojemu lekarzowi.
Zespół policystycznych jajników, a ciąża
Leczenie hormonalne PCOS często trwa wiele lat. Jeśli w jego trakcie kobieta planuje powiększenie rodziny, po kilku miesiącach terapia jest przerywana. Bywa, że ten okres wystarcza, aby stan hormonalny poprawił się na tyle, by doszło do zapłodnienia. Czasem konieczne jest jednak podanie leków stymulujących jajeczkowanie.
Kobieta, której lekarz od razu po rozpoznaniu schorzenia zaleci leczenie, ma spore szanse na zajście w ciążę. Należy też pamiętać, że nie każda chora ma problemy z płodnością. Z terapią nie ma jednak co czekać, bo objawy zespołu policystycznych jajników nasilają się z wiekiem i problemy z płodnością mogą wystąpić nawet po jakimś czasie. Lekarze sugerują kobietom z PCOS, aby starały się o dziecko przed 25 rokiem życia.
