Wykonywanie przewiertów sterowanych krok po kroku
Przewierty sterowane to nowoczesna technologia umożliwiająca modernizowanie i wykonywanie instalacji podziemnych lub ułożenie okablowania, rurociągów bądź też przepustów, bez potrzeby wykonywania tradycyjnych wykopów otwartych, a co za tym idzie z minimalnymi zakłóceniami ładu na powierzchni i bez naruszania pobliskich warstw podłoża. Aby jednak prace te przyniosły oczekiwany efekt muszą być one przeprowadzone z podziałem na poszczególne etapy i przy wykorzystaniu niezbędnych maszyn oraz urządzeń.
Jak wykonywane są przewierty sterowane
Przewierty sterowane, nazywane także horyzontalnymi, stanowią jedną z metod robót instalacyjnych określanych mianem technologii bezwykopowej. Metoda ta polega na wykonywaniu poziomych przewiertów kierunkowych. Zastosowanie nowoczesnych systemów pomiarowych oraz sterujących sprawia, że trajektoria wykonanego przewiertu
i położenie punktu wyjścia idealnie pokrywają się z zapisami projektowymi, co pozwala na wykonywanie przewiertów sterowanych na terenach w ogromnym stopniu zurbanizowanych. Prace tego typu podzielone są na trzy podstawowe etapy:
- etap pierwszy – wiercenie pilotażowe – podczas którego wykonuje się otwór wiertniczy zgodnie z założeniami projektowymi. W tym przypadku głowica pilota wprowadzana jest do gruntu za pomocą żerdzi wiertniczych o ściśle określonej długości i średnicy, uzależnionej od planowanej średnicy instalowanego rurociągu. Narzędziem urabiającym grunt może być płytka sterująca (urabianie hydromonitorowe) lub, gdy warunki geologiczne są mniej sprzyjające, stosowany jest świder gryzowy (urabianie hydromonitorowe oraz kruszenie struktury przewiercanej warstwy). W głowicy wiercącej-pilotażowej umieszczona jest również sonda-nadajnik, która umożliwia dokładną lokalizację oraz sterowanie kierunkiem przewiertu. Trasa wiercenia kontrolowana jest przy pomocy systemów sterujących i nawigujących, co pozwala na prawidłowe wykonanie otworu pod względem położenia osi. Urobek powstały podczas wiercenia, wynoszony jest przez płuczkę wiertniczą. Etap ten umożliwia również weryfikację czy droga instalacji została wytyczona poprawnie i nie narusza w żaden sposób chronionych struktur,
- etap drugi - rozwiercanie powrotne - gdyż po wykonaniu przewiertu pilotażowego powstały otwór należy poszerzyć do zakładanej średnicy, przy czym, w zależności od warunków geologicznych, poszerzany jest on do średnicy 20% – 50% większej niż wymiar rury w nim instalowanej. Na tym etapie głowica wiertnicza zastępowana jest specjalnym rozwiertakiem, który dobierany jest odpowiednio do rodzaju gruntu występującego na trasie rozwiercanego otworu. Poszerzanie może przebiegać
w jednym lub kilku etapach, - etap trzeci - wciąganie rury przewodowej do otworu – wykonywane po sprawdzeniu prawidłowości wykonania oraz ustabilizowania otworu. W tym przypadku rurę wprowadza się w kierunku do wiertnicy i jest ona połączona z rurami płuczkowymi. Wciąga się ją przy pomocy głowicy do wciągania rur, przed którą działa również rozwiertak „zwiercający” otwór już na etapie wciągania. Proces ten dodatkowo ułatwia płuczka wiertnicza, która wynosi pozostałości urobku, zmniejszając jednocześnie tarcie pomiędzy rurą przewodową, a ścianą otworu wiertniczego.
Urządzenia wykorzystywane przy przewiertach sterowanych
Przewierty kierunkowe to skomplikowany proces, w przypadku którego z jednej strony niezbędne jest odpowiednie rozplanowanie prac i koordynacja poszczególnych czynności na każdym etapie, a z drugiej strony wymaga on zastosowania właściwe dobranych maszyn i urządzeń. Do podstawowych narzędzi wykorzystywanych przez firmy zajmujące się przewiertami sterowanymi, w tym także Bernadeta Wyciszkiewicz Instalatorstwo elektryczne wiertnice horyzontalne, zaliczyć należy wiertnice. Są to najczęściej urządzenia samojezdne (gąsienicowe lub kołowe), wyposażone w lawetę wiertniczą, agregat prądotwórczy, zespół hydrauliczny oraz pompę płuczkową. Wiertnice można podzielić na małe, średnie i duże. Do podstawowych parametrów tego typu maszyn, branych pod uwagę przy ich wyborze, zaliczyć należy rodzaj napędu, moc, siłę uciągu i pchania, maksymalny moment obrotowy, a także długość, średnicę i promień gięcia żerdzi wiertniczych, jak również wydajność pompy płuczkowej. Warto jednak pamiętać, że przy doborze urządzenia o parametrach odpowiednich do danej pracy, trzeba uwzględnić również warunki geologiczne, parametry geometryczne trajektorii HDD oraz przewidywaną technikę i technologię wiercenia. Nie należy przy tym zapominać, że wiertnica musi być odpowiednio zakotwiona w podłożu w taki sposób, aby mogła stabilnie pracować oraz przenosić siły osiowe i momenty obrotowe
z wiertnicy na grunt.
Dodatkowym elementem, bez którego nie byłoby możliwości wykonywania przewiertów sterowanych, są żerdzie wiertnicze, czyli elementy bezpośrednio wprowadzane w grunt, umożliwiające wydrążenie odpowiednich otworów. Warto jednak pamiętać, że podczas pracy, na skutek działania różnych sił - tarcia, ściskających, rozciągających, tnących czy oddziaływania momentu gnącego oraz skręcającego, ulegają one zużyciu i wymagają regularnej wymiany.
Wykonanie przewiertów horyzontalnych przy użyciu właściwie dobranego sprzętu, obsługiwanego przez doświadczonych fachowców, w sposób uwzględniający odpowiednią kolejność prac, to gwarancja prawidłowo wykonanych, a przede wszystkim bezpiecznie przeprowadzonych prac instalatorskich.
