Wycena środków trwałych – na czym polega i w jakim celu się ją przeprowadza?
Aby przedsiębiorstwo mogło prowadzić swoją działalność, powinno dysponować określonymi środkami trwałymi. Zwykle stanowią one większą część ogółu aktywów firmy, a więc można stwierdzić, że są ważnym czynnikiem obrazującym sytuację finansową i majątkową przedsiębiorstwa. Wielkość środków trwałych posiadanych przez firmę warunkuje jej obecność na rynku i rozwój. Dlatego też ich prawidłowa wycena jest niezwykle ważna przy podejmowaniu decyzji związanych ze sposobem ich wykorzystania. Co można określić jako środek trwały? Jak wycenia się środki trwałe?
Czym jest środek trwały?
Środkami trwałymi nazywa się rzeczowe składniki majątku, które stanowią własność lub współwłasność przedsiębiorcy i które są kompletne i zdatne do użytku w ramach prowadzenia działalności gospodarczej. Użyteczność ekonomiczna środków trwałych musi być dłuższa niż jeden rok. Do środków trwałych zalicza się:
nieruchomości,
środki transportu,
maszyny, urządzenia
inwentarz żywy.
Warto wiedzieć, że środki trwałe wykorzystywane na rzecz prowadzenia firmy stopniowo tracą swoją wartość, ponieważ się zużywają. Zużycie środków trwałych skutkuje koniecznością zaliczenia ich utraconej wartości do kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, co określa się mianem amortyzacji.
W jakim celu wycenia się środki trwałe?
Najczęściej wycena środków trwałych opracowywana jest w celu ustalenia ich wartości do amortyzacji. Taką analizę przeprowadza się również kiedy przedsiębiorca ma zamiar dany środek trwały sprzedać lub ubezpieczyć. Ponadto wycena środków trwałych może być potrzebna do zabezpieczenia kredytu. Jest za to konieczna do opracowania sprawozdania finansowego, które powinno być zgodne z Międzynarodowym Standardem Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) i Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSR). Dzięki owym standardom sprawozdanie finansowe jest czytelne i rzetelnie przedstawia kondycję finansową danego przedsiębiorstwa, przez co łatwiej porównać je z innymi, podobnymi firmami. MSSF zdobyły powszechną akceptację w Unii Europejskiej i USA. Obecnie stosowane są w ponad 100 państwach świata, a w części z nich wykorzystanie tych standardów jest wymogiem prawnym.
Jak wycenić środek trwały?
Wycena początkowej wartości środka trwałego powinna opierać się na sposobie, w jakim został on nabyty. Jeśli dany środek trwały został kupiony, podstawą do wyceny jest koszt jego nabycia. Jeśli środki trwałe zostały wytworzone samodzielnie, należy wziąć pod uwagę wszystkie koszty, jakie towarzyszyły procesowi produkcji. W przypadku, gdy doszło do częściowo odpłatnego nabycia środka trwałego, cenę zakupu trzeba powiększyć o koszt przychodu. MSSF dają szeroki zakres możliwości wyceny i klasyfikacji środków trwałych. Wśród najczęściej stosowanych metod można wymienić:
model wartości godziwej (tak wycenia się np. nieruchomości inwestycyjne - MSR40, aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży- MSSF5),
model wartości przeszacowanej (tak wycenia się trwałe środki operacyjne - MSR16),
model ceny nabycia lub kosztu wytworzenia (tak wycenia się środki trwałe operacyjne, nieruchomości inwestycyjne, zapasy- MSR2 ).
Szczegóły dokonywania wyceny aktywów zostały precyzyjnie przedstawione w Międzynarodowym Standardzie Sprawozdawczości Finansowej. W tym akapicie jedynie je nakreśliliśmy, by zobrazować dostępne możliwości. Trzeba jeszcze dopowiedzieć, że wycena aktywów w firmie nie może być prowadzona rzadziej niż na dzień bilansowy. Jest to dzień zamknięcia roku obrotowego, zakończenia działalności firmy lub przejęcia jej przez inne przedsiębiorstwo.
Komu zlecić wycenę środków trwałych?
Zwykle ustalaniem wartości środków trwałych wykorzystywanych do prowadzenia firmy dla celów ewidencji księgowej zajmuje się przedsiębiorca lub księgowa. Wycena rzeczoznawcy jest jednak potrzebna w wielu innych przypadkach, np. określenia cen transferowych, sprzedaży środka trwałego na rynku, aportu, sprzedaży spółki, przekształcenia spółki, zabezpieczenia wierzytelności (kredyt bankowy, leasing, emisja obligacji). Profesjonalna wycena potrzebna jest również w celu badania utraty wartości aktywów (MSR 36), czy na potrzeby określania wartości nieruchomości inwestycyjnych (MSR40). Jeśli pomoc eksperta jest niezbędna, warto skorzystać z usług Kancelarii Rzeczoznawców Majątkowych AEDIUM. Firma ta może się pochwalić kilkunastoletnim doświadczeniem w wycenie przedsiębiorstw, nieruchomości, maszyn i aktywów. Zatrudnia specjalistów z różnych branż, którzy z dużym zaangażowaniem podchodzą do powierzonych obowiązków. Kancelaria Rzeczoznawców Majątkowych AEDIUM jest liderem w swojej dziedzinie. Terminowo wywiązuje się z powierzonych zadań i dokłada wszelkich starań, by opracowywane przez nią analizy były obiektywne, rzetelne i zgodne z międzynarodowymi standardami.
