Wczesne wykrywanie raka jelita grubego - badania przesiewowe

Rak jelita grubego jest nowotworem złośliwym, który każdego roku diagnozowany jest u 14 000 Polaków – jest on drugim pod względem częstotliwości występowania nowotworem, zaraz za rakiem płuc. Ryzyko śmierci w wyniku tej choroby można znacząco zmniejszyć poprzez stosowną profilaktykę oraz wczesne wykrycie nowotworu – w tym celu zaleca się wykonywanie badań przesiewowych. Na czym one polegają?

Przyczyny powstawania raka jelita grubego

Rak jelita grubego rozwija się z tak zwanych polipów, czyli nienowotworowych, łagodnych zmian, powstających w wyniku uwypuklenia się śluzówki do światła jelita. Większość polipów zanika sama, pozostałe należy usunąć – jeśli nie zostaną usunięte, w przeciągu kilkunastu lat od powstania mogą przekształcić się w nowotwór. Dlatego tak istotna jest odpowiednia profilaktyka i regularne badanie jelita pod kątem obecności zmian, szczególnie, że ani polipy, ani nowotwór we wczesnym stadium nie dają żadnych widocznych objawów. Badanie przesiewowe wykonywane jest w celu wykrycia tych bezobjawowych zmian i usunięcia ich – dzięki temu można zmniejszyć ryzyko wystąpienia raka jelita o nawet 90%.

Na czym polega badanie przesiewowe?

Badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego obejmuję sigmoidoskopię i kolonoskopię. Oba przeprowadzane są w podobny sposób, poprzez wprowadzenie przez odbyt długiego, cienkiego wziernika zakończonego kamerą – z jego pomocą lekarz przeprowadzający badanie może obejrzeć wnętrze jelita grubego i odnaleźć zmiany. Różnicę stanowi fakt, że podczas sigmoidoskopii badany jest odcinek ostatnich 50-60 cm jelita grubego, zaś podczas kolonoskopii badane jest całe jelito. Podczas badania możliwe jest również pobranie próbek tkanki do badania histopatologicznego oraz usunięcie polipów. Badanie można wykonać zarówno w placówkach państwowych, jak i prywatnych takich jak Centrum Medyczne Endo-Med – jest ono finansowane z odrębnych środków Ministerstwa Zdrowa w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych.

Wskazania do badania

Do badania przesiewowego jelita grubego kwalifikują się osoby:

• W wieku od 50 do 65 lat bez objawów raka jelita grubego
• W wieku od 40 do 65 lat bez objawów raka jelita grubego, w których rodzinie przynajmniej jeden krewny pierwszego stopnia (rodzice, rodzeństwo, dzieci) chorował na raka jelita grubego
• W wieku 25-65 lat, pochodzące z rodziny HNPCC lub FAP – w takim przypadku do wykonania badania konieczne jest skierowanie z Poradni Genetycznej

Do badania nie kwalifikują się osoby, które miały wykonywaną kolonoskopię w przeciągu ostatnich 10 lat.