Urządzenia melioracji wodnych

Melioracje wodne są bardzo ważne zarówno do celów gospodarczych, jak i agrotechnicznych. Ich znaczenie jest także duże, jeśli chodzi o metody zabezpieczania terenów przed zalewaniem podczas intensywnych deszczów oraz roztopów. To dzięki melioracjom tworzy się optymalne stosunki wodne na danym podłożu, co ma znaczenie m.in. przy maksymalizacji plonów zbieranych z pól. Z tworzeniem melioracji wodnych wiąże się także termin urządzeń melioracyjnych, które warto poznać.

Czym są urządzenia melioracji wodnych?

Urządzenia melioracyjne dotyczą przede wszystkim melioracji wodnych, o których mowa w art. 197 ustawy prawo wodne (z dnia 20 lipca 2017r., Dz.U. z 2020r., poz. 310, 284). Zgodnie z przepisami  w/w ustawy melioracje wodne polegają na regulacji stosunków wodnych w celu polepszenia zdolności produkcyjnej gleby i ułatwienia jej uprawy. Ich zadaniem jest także ochrona użytków rolnych przed powodziami. Nie oznacza to jednak tego, że melioracje wodne, a w zasadzie urządzenia melioracji wodnych nie są tworzone do innych celów. Czym jednak są omawiane urządzenia? Zaliczyć można do nich przede wszystkim:

• rowy oraz różnego typu obiekty, które są z nimi zintegrowane,
• systemy drenażowe – np. drenaże powierzchniowe lub podziemne systematyczne,
• stawy rybne,
• systemy nawodnień ciśnieniowych i grawitacyjnych,
• rurociągi odprowadzające wodę podziemną, opadową itp.,
• groble na obszarach nawadnianych,
• a nawet mury oporowe, pomagające zapobiec przed wylewaniem wód z naturalnych zbiorników.

Kiedy stosowane są melioracje wodne?

Melioracje wodne mają bardzo szerokie zastosowanie. Przede wszystkim jednak mowa o celach gospodarczych i agrotechnicznych. Spotkać się można zatem z fitomelioracjami oraz agromelioracjami. Pierwszy typ tworzony jest głównie do utrwalania skarp, nasypów czy brzegów zbiorników. Fitomelioracje można spotkać m.in. w lasach. Agromelioracje to zaś systemy zagospodarowania pastwisk, łąk, pól i innych terenów przeznaczenia rolnego.

Melioracje wodne są także często przygotowywane jako systemy przeciwerozyjne. Pomagają one zapobiec podtopieniom terenów czy zabezpieczają przed powstawaniem osuwisk. Mogą być zatem tworzone na różnych obszarach np. podlegających szczególnej ochronie środowiskowej czy na terenach kopalnianych.

Wykonywanie i utrzymanie urządzeń melioracyjnych

Urządzenia melioracyjne tworzone mogą być tylko przez uprawnione firmy usług hydrotechnicznych i melioracyjnych, które wykonują dane prace na podstawie złożonych projektów. Przykładem doświadczonego zespołu jest Rejonowy Związek Spółek Wodnych, który obsługuje klientów indywidualnych, biznesowych oraz publicznych. Zgodnie z artykułem 205 prawa wodnego: "Utrzymywanie urządzeń melioracji wodnych należy do zainteresowanych właścicieli gruntów, a jeżeli urządzenia te są objęte działalnością spółki wodnej działającej na terenie gminy lub związku spółek wodnych, w którym jest zrzeszona spółka wodna działająca na terenie gminy – do tej spółki lub tego związku spółek wodnych."

Utrzymanie i przebudowa urządzeń melioracyjnych istniejących, które wymagają przebudowy lub budowy nowych elementów (np. przepusty i przejazdy drogowe), zgodnie z prawem budowlanym o średnicy do 100 cm nie wymagają pozwolenia na budowę  tylko zgłoszenia do starostwa. Powyżej tych parametrów pozwolenie na budowę i pozwolenie wodnoprawne  jest konieczne. Zgodnie z prawem wodnym określona jest również długość przepustu do 10 m długości, kiedy to nie jest  wymagane  pozwolenia na budowę ani  pozwolenie wodnoprawne – wystarczy zgłoszenie.

W  przypadku   zarurowania rowu istniejącego lub zmiany biegu jego trasy potrzebny jest również projekt w celu uzyskania pozwolenia  na budowę, które wydaje starostwo. Istotne jest także sporządzenie operatu wodnoprawnego, dzięki czemu można przygotować dokumenty dotyczące wydania pozwolenia wodnoprawnego, czym od 2017 roku zajmują się Wody Polskie.

Ponadto właściciel działki (np. nowo budowanego budynku), który zamierza odprowadzić wody opadowe, roztopowe  i gruntowe do rowu melioracyjnego, który przebiega przez działkę sąsiada, musi najpierw przed sporządzeniem projektu uzyskać jego zgodę na zrzut. W jego obowiązku jest również zwrócenie się do Spółki wodnej (Związku),  jeżeli miejscowość jest objęta jej działalnością. Dlaczego jest to ważne? Dla wydania warunków inwestorskich związanych z daną inwestycją. Warunki są niezbędne w celu wydania decyzji przez Wody Polskie.