Stop miedzi i cynku – otrzymywanie oraz właściwości mosiądzu
Mosiądz stanowi jeden z najczęściej wykorzystywanych stopów metali. Powszechnie stosuje się go już od wieków, a jego popularność zdaje się nie maleć. Historycy dowodzą, że po raz pierwszy użyto go w Indiach w epoce żelaza. W Europie mosiądz spotykany jest natomiast od starożytności, choć swój renesans przeżył dopiero w średniowieczu. Technologia jego otrzymywania poszła do przodu, zwiększyła się także liczba jego zastosowań.
Otrzymywanie oraz cechy fizyczne mosiądzu
Wieloletnie eksperymentowanie z proporcjami miedzi oraz cynku przy formowaniu mosiądzu dało wymierne rezultaty. Współcześnie produkowany mosiądz stanowi maksymalnie 40‐45% cynku – pozostała jego część to miedź. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, by te proporcje zmieniać, co wpływa na właściwości mosiądzu i jego zastosowanie. Spotykane są stopy zawierające wyłącznie 10% cynku. W mosiądzu bardzo często znajdują się także domieszki innych metali – takich jak cyna, ołów, mangan, aluminium, chrom czy żelazo.
Charakterystyczna pomarańczowożółta barwa mosiądzu wynika przede wszystkim z jego składu – odpowiada za to głównie cynk. Mimo tego mosiądz może występować w naprawdę wielu kolorach – od złotego do srebrnego, od czerwonego do żółtego. Wiele mają tutaj do powiedzenia domieszki innych metali dodawanych do mosiądzu. Już dodanie 1% manganu sprawia, że mosiądz przybiera interesującą, czekoladową barwę.
Temperatura topnienia mosiądzu wynosi około tysiąca stopni, co sprawia, że wyroby powstające z jego użyciem tworzone są wyłącznie w wyspecjalizowanych w tym kierunku zakładach, takich jak pracownia metaloplastyczna Adamart.
Jakie są zalety mosiądzu?
Do zalet mosiądzu należy niewątpliwie jego plastyczność, która wzrasta proporcjonalnie do zawartości cynku – im go więcej, tym mosiądz jest bardziej plastyczny. Inną ważną cechą uznawaną za zaletę mosiądzu jest jego wysoka ciągliwość, która przekłada się niemal bezpośrednio na łatwość w utrzymaniu wysokiej jakości obróbki mechanicznej.
Mosiądz jest także całkowicie odporny na korozję – niestraszne mu korozje atmosferyczne oraz przebywanie w wodzie. Jednakże w wodzie miękkiej, zawierającej przy tym chlor, mosiądz przechodzi proces odcynkowania.
Wśród zalet mosiądzu warto wymienić na koniec jego doskonałe przewodnictwo cieplne. Jeśli zaś chodzi o przewodnictwo elektryczne, nie ma porównania z czystą miedzią – wynosi od około 20 do 40% tego, którym charakteryzuje się miedź.
Mosiądz stosowany jest powszechnie w przemyśle – buduje elementy naszych samochodów, armaturę, osprzęt statków odporny na morską wodę, okucia budowlane czy… amunicję!
