Rodzaje prefabrykatów betonowych
Prefabrykacja jest technologią stosowaną już od lat 60-tych ubiegłego wieku. Polega na wykonywaniu gotowych elementów z betonu lub innych materiałów poza placem budowy, najczęściej na terenie zakładu produkcyjnego. Następnie są one transportowane i montowane. Takie konstruowanie obiektów ma wiele zalet. Jedną z nich jest ogromna różnorodność elementów prefabrykowanych.
Zasady produkcji prefabrykatów
Prefabrykaty były znane jeszcze w połowie ubiegłego stulecia, a ich najlepszym przykładem jest tzw. wielka płyta. Osoby ze starszego pokolenia z pewnością do dziś pamiętają gigantyczne betonowe klocki, często całe pokoje lub kuchnie unoszone przez dźwigi i ustawiane na kolejnym piętrze budynku. Taka metoda miała wiele zalet, wśród których wyróżniał się czas stawiania konstrukcji. Krótki okres jej realizacji oznaczał też niższe koszty, a sama prefabrykacja – oszczędność materiałów. Niestety, bloki z wielkiej płyty, a w szczególności katastrofy budowlane, podczas których budynki składały się jak przysłowiowe domki z kart, znacznie zmniejszyły popularność tej metody. Jednak pomimo że została ona odsunięta na boczny tor, nie zapomniano o jej wielu zaletach. Rozwój technologii materiałowych i budowlanych pozwolił na jej wykorzystanie w nowej formie. Opracowano metody stabilizacji konstrukcji oraz normy wytwarzania prefabrykatów, wśród których najważniejsze są:
- PN-EN 13369:2013-09 „Wspólne wymagania dla prefabrykatów z betonu”,
- PN-EN 206:2014-04 „Beton – Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność”.
W normach określono zarówno składniki betonu oraz jego właściwości, jak i „kryteria wykonawcze i zasady oceny zgodności prefabrykowanych wyrobów betonowych, żelbetowych i sprężonych, wytwarzanych z betonów zagęszczonych, lekkich zwykłych oraz ciężkich, niezawierających innych frakcji gazowych niż pobrane z powietrza” (cytat z normy).
Rodzaje prefabrykatów wykonywanych z betonu
Prefabrykaty betonowe stanowią bardzo szeroką grupę produktów, począwszy od wielkogabarytowych elementów instalacji energetycznych czy wodnych, po bloczki betonowe czy listwy nadproży. W ofercie, jaką przygotowały Bolesławskie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych, znajdują się między innymi prefabrykaty ogniotrwałe, wykonane ze specjalnych odmian betonu – konwencjonalnych, żaroodpornych, szamotowych, boksytowych i kilku innych.
Prefabrykaty można podzielić na grupy pod względem różnych kryteriów. Pod kątem kształtu wyróżnia się:
- elementy prętowe (belki, słupy, podkłady kolejowe),
- elementy płytowe (stropy, płyty drogowe, ażurowe, mury oporowe),
- elementy blokowe (stropy fundamentowe, bloki wentylacyjne, krawężniki),
- elementy rurowe (kręgi, przepusty),
- elementy przestrzenne (gotowe szyby windowe pomieszczenia garażowe).
Inne klasyfikacje dzielą prefabrykaty betonowe, uwzględniając kryteria: masy i wymiarów, przeznaczenia funkcjonalno-użytkowego (np. elementy osłonowe, konstrukcji wsporczych czy budowlano-architektoniczne niekonstrukcyjne), rozwiązań konstrukcyjnych (elementy z betonu, żelbetonu, siatkobetonu, kablobetonu), zróżnicowania budowy wewnętrznej, materiałowe i kilka innych.
