Rodzaje kruszyw budowlanych

Kruszywa budowlane są materiałami, które wykorzystuje się jako komponent mieszanek betonowych i asfaltowych w celu uzyskania pożądanych cech fizycznych konstrukcji. Są też stosowane w charakterze warstw nośnych pod nawierzchnie dróg oraz jako wodoprzepuszczalne i mrozoodporne wypełniacze. Producenci oferują wiele rodzajów kruszyw, które różnią się ziarnistością i cechami fizycznymi.

Kruszywa naturalne

Kruszywa to grupa ziarnistych materiałów, które znajdują zastosowanie w budownictwie liniowym (drogi) i kubaturowym (budynki). Są one stosowane do produkcji mieszanek betonowych, zapraw oraz jako podłoże nasypowe w budowie dróg. Materiały naturalnie rozdrobnione takie jak otoczaki wykorzystuje się również do dekoracji ogrodów, alejek czy klombów z egzotycznymi roślinami.

Rodzaje i właściwości kruszyw definiują normy PN-EN, zgodnie, z którymi materiały te dzieli się na naturalne, sztuczne i recyklingowe. Najpopularniejszą i jednocześnie najczęściej pozyskiwaną grupą są kruszywa naturalne (mineralne), które pochodzą ze skał takich jak dolomity, bazalty, granity, piaskowce, wapienie itp..

Kruszywa naturalne, które oferuje hurtownia Smolnik mogą być pozyskiwane już w postaci rozdrobnionego materiału, który jest efektem erozyjnego wietrzenia skał. Do tej grupy zaliczają się wszystkie kruszywa rozdrobnione lub uformowane przez wodę (otoczaki). Drugą metodą produkcji takiego materiału jest łamanie skał w specjalnych maszynach – kruszarkach.

Podstawowa klasyfikacja kruszyw uwzględnia rodzaj materiału i sposób produkcji. Pod tym względem wyróżnia się:

• piasek (do 2 mm),
• żwir (2-63 mm),
• otoczaki (63-250 mm),
• mieszanki klasyfikowane,
• pospółkę (mieszaninę piasku i żwiru o ziarnistości do 63 mm),
• kliniec (kruszywo łamane o ziarnach 4-31,5 mm),
• tłuczeń (kruszywo łamane o ziarnach 31,5 – 63 mm),
• grysy (kruszywa granulowane, stosowane w budowie dróg jako składnik warstw ścieralnych).

Ziarnistość kruszyw

Jednym z kryteriów podziału naturalnych kruszyw budowlanych jest ich ziarnistość. Ma ona duże znaczenie w przypadku doboru materiału skalnego do konkretnego zastosowania. Normy budowlane wyróżniają kruszywa:

• drobne (do 4 mm),
• grube (4-63 mm),
• bardzo grube (pow. 63 mm),
• wypełniacze (większość ziaren przechodzi przez sito 0,063 mm,
• mieszanki żwirowe pochodzenia lodowcowego lub rzecznego (uziarnienie 0–8 mm),
• kruszywa mieszane o uziarnieniu ciągłym (0–63 mm),

Inne klasyfikacje i właściwości

W praktyce budowlanej i handlowej stosuje się klasyfikacje kruszyw, które pozwalają na wybór najlepszego materiału do danego zastosowania. Szczegółowy opis i parametry poszczególnych klas zawierają polskie normy. Zakwalifikowanie materiału do grupy kruszyw budowlanych odbywa się też na podstawie jego cech fizycznych. Typowe właściwości to odporność na miażdżenie do 24%, nasiąkliwość do 5%, mrozoodporność do 10% ubytku masy czy zawartość słabych ziaren do 15%.