Rehabilitacja w stwardnieniu rozsianym

Rehabilitacja pacjentów z SM stanowi bardzo istotną część tzw. leczenia objawowego. Pozwala poprawić lub chociażby utrzymać sprawność na dotychczasowym poziomie. Obok rehabilitacji logopedycznej, ergoterapii oraz socjoterapii jest ona nieodzownym elementem leczenia, które pozwala choremu na zachowanie samodzielności. Warto zatem dowiedzieć się nieco więcej na ten temat.

Indywidualny przebieg

Stwardnienie rozsiane jest chorobą, która u każdej osoby przebiega nieco inaczej. Dlatego nie da się ustalić jednego, uniwersalnego klucza, według którego będzie prowadzona rehabilitacja. Program rehabilitacji jest ustalany indywidualnie. Zawsze należy uwzględnić specyfikę choroby oraz unikać przetrenowania pacjenta. Rehabilitacja ruchowa opiera się przede wszystkim na zjawisku neuroplastyczności. Oznacza to, że w przypadku uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego może on tworzyć nowe połączenia nerwowe, co daje nadzieję na przywrócenie funkcji organizmu, które zostały utracone.

Rodzaj ćwiczeń

Bardzo istotne jest wczesne rozpoczęcie zabiegów z zakresu rehabilitacji. Najlepiej tuż po rozpoznaniu i fazie zaostrzenia. Rehabilitacja pacjentów z SM powinna być prowadzona nawet po ustąpieniu objawów. Pozwala to zbudować swoistą bazę w zakresie sprawności fizycznej i koordynacji ruchowej, która może okazać się bardzo przydatna w przyszłości. Regularne ćwiczenia połączone z zabiegami fizykoterapii pozwalają dłużej utrzymać sprawność i jednocześnie uchronić się przed powstaniem tzw. przykurczów.

Wśród ćwiczeń zalecanych dla pacjentów chorujących na stwardnienie rozsiane należy wymienić przede wszystkim:

• ćwiczenia rozciągające – poprawiające siłę mięśni oraz ich elastyczność, a także ruchomość stawów,
• ćwiczenia równoważne – ułatwiające zachowanie równowagi,
• ćwiczenia koordynacyjne – pozwalające zachować płynność ruchów,
• ćwiczenia dynamiczne – podnoszące siłę mięśni,
• ćwiczenia oddechowe – wzmacniające układ oddechowy.

Ważne jest, aby pamiętać, że ćwiczenia obciążające muszą być wykonywane w pozycji siedzącej lub leżącej. Dzięki temu pacjent nie zmęczy się zbyt szybko. Czas treningu powinien być stopniowo wydłużany. Ćwiczenia dynamiczne powinny być płynnie przeplatane treningiem oddechowym i relaksacyjnym. Dzięki temu chory uniknie szybkiego przemęczenia oraz przegrzania organizmu. W przypadku zaobserwowania pierwszych objawów przetrenowania najlepiej od razu przerwać trening. Zbyt intensywny wysiłek może spowodować zniechęcenie, a także wywołać kolejny rzut choroby.

Metody rehabilitacji

Stwardnienie rozsiane ma charakter choroby postępującej. Czasem może prowadzić do niepełnosprawności ruchowej. Celem rehabilitacji jest ograniczenie powikłań choroby. Możemy do nich zaliczyć:

• niedowłady,
• zmniejszenie zakresu ruchowego stawów,
• nadmierne napięcie mięśni,
• zaburzenia równowagi,
• szybkie męczenie się,
• ból,
• tzw. niezborność ruchów,
• zaburzenia w wypróżnianiu się,
• zaburzenia mowy,
• zaburzenia połykania.

Celem rehabilitacji jest również oddziaływanie na psychikę pacjenta oraz zwiększenie motywacji do walki z chorobą i tym samym zachowania sprawności.

Do zalecanych metod rehabilitacji możemy zaliczyć:

• rehabilitację funkcjonalną, która polega na poprawie lub utrzymaniu sprawności ruchowej,
• kinezyterapię, która polega na leczeniu ruchem,
• tzw. usprawnienie torowania nerwowo-mięśniowego, które pomaga w odtworzeniu funkcji motorycznej z wykorzystaniem receptorów, które są rozsiane na całym ciele,
• odtwarzanie naturalnych ruchów człowieka Bobath.

Szukając specjalisty, który posiada wiedzę i doświadczenie w zakresie rehabilitacji pacjentów z SM, warto zwrócić się do Michała Szymborskiego. Dyplomowany fizjoterapeuta prowadzi firmę Projekt Zdrowie i świadczy usługi pomocy fizjoterapeutycznej w domach pacjentów.