Produkcja świec dawniej i dziś
Świece są dziś bardzo popularnym elementem dekoracyjnym, towarzyszącym nam zarówno na uroczystych stołach, jak i podczas codziennych zajęć. Zapalamy je dla przyjemności, pięknego zapachu, nastroju czy też dla upamiętnienia bliskich. Historia produkcji świec jest niemal tak stara, jak cywilizacja.
Świece jako źródło światła
W czasach współczesnych w większości przypadków świece traktujemy w charakterze ozdób, a nieco rzadziej jako element symboliczny czy rytualny. W przeszłości stanowiły one podstawowe źródło światła, a ponieważ elektryczność znamy niewiele ponad sto lat, największa sława świec przypada na kilka wieków wcześniej. Do dziś w muzeach możemy zobaczyć gigantyczne żyrandole, w których miejsce współczesnych żarówek zajmowały świece, a ich liczba sięgała kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu w jednym żyrandolu. Płomienie wzmacniane były jeszcze licznymi kryształkami, które odbijały światło i potęgowały je. Na takie żyrandole mogli sobie pozwolić jedynie najzamożniejsi. Ubodzy sięgali po gorszej jakości łojówki, które dymiły i pozostawiały wiele do życzenia pod względem estetyki.
Początki i historia świec
Pierwsze świece najprawdopodobniej powstały jako następcy pochodni, stanowiących połączenie kija z nasyconymi olejem włóknami lnianymi. Olej stosowany był do oświetlania wnętrz jeszcze w starożytności, a lampy oliwne są symbolem tamtych lat. Z czasem olej zastąpiono woskiem, który pozwalał na formowanie kształtów, dzięki czemu niepotrzebny stał się również kij. Źródła historyczne nie są zgodne, czy pierwsze świece powstały w II tys. p.n.e. u Etrusków czy też wynaleźli je Rzymianie, zastępując pochodnię lnem oblewanym woskiem i smołą. Pojawienie się świec przypisuje się też Chińczykom, których perfekcja w wytwarzaniu przedmiotów sprawiła, że były one dobrej jakości i nie dymiły podczas palenia. Przez całe pierwsze tysiąclecie świece były bardzo drogie i służyły jedynie specjalnym rytuałom oraz obrzędom kościelnym. W X wieku wynaleziono pierwszą świecę łojową, która stała się bardzo powszechnym źródłem światła również w domach biedniejszej ludności.
Proces produkcji świec
Produkcja świec w przeszłości stanowiła wyróżniające się rzemiosło, a na ich wytwarzanie trzeba było mieć koncesję. W Polsce Zygmunt August nadał taki przywilej miastu Przemyśl. Produkowane świece woskowe powstawały metodą polewania woskiem i wygładzania kolejnych warstw, aż do uzyskania pożądanej grubości. W XVI wieku produkowano już świece różniące się wielkością, wyglądem i przeznaczeniem. Metodą, która przyniosła spore zmiany w tej dziedzinie, była hydroliza oleju przeprowadzona przez francuskiego chemika Chevreula. Zapoczątkowała ona produkcję świec na skalę przemysłową i przyczyniła się do powstania pierwszych fabryk. Pod koniec XIX wieku, w wyniku destylacji ropy naftowej, pojawiły się tanie świece parafinowe. Dziś firmy takie jak np. Zorza-Bis. G. Głowacki produkują świece parafinowo-stearynowe, a liczba wzorów, kolorów i kształtów jest ogromna, co pozwala na wybieranie nie tylko rozmiarów, ale i formy pasującej do wystroju wnętrza czy okoliczności. Dostępne są też świece barwione, pachnące i wiele wzorów zniczy.
