Powrót pracownika po długiej chorobie. Jakich formalności trzeba dopełnić?
Pracownik, który przebywał na zwolnieniu lekarskim dłużej niż 30 dni, nie może tak po prostu wrócić do swoich obowiązków zawodowych. Zanim pracodawca dopuści go do pracy, musi upewnić się, że stan zdrowia pracownika nie budzi żadnych zastrzeżeń. I nie wolno mu opierać się na ważnych jeszcze badaniach okresowych. Konieczne jest przeprowadzenie dodatkowej konsultacji z lekarzem medycyny pracy.
Czym są badania kontrolne pracowników?
Jak wynika z przepisów Kodeksu Pracy, każdy pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę musi poddać się badaniom profilaktycznym. Wyróżniamy badania wstępne, które są wykonywane przed podjęciem zatrudnienia, badania okresowe, które wykonuje się w trakcie zatrudnienia i badania kontrolne. Te ostatnie przeprowadza się w sytuacji, gdy pracownik przebywa na długotrwałym zwolnieniu lekarskim, które trwa co najmniej 30 dni. Ich celem jest ustalenie zdolności do wykonywania pracy na dotychczas zajmowanym przez pracownika stanowisku. Podstawą do przeprowadzenia badań kontrolnych jest skierowanie wystawione przez pracodawcę. Często bywa tak, że pracownik przedstawia pracodawcy orzeczenie o zdolności do pracy wystawione przez lekarza, u którego się leczył. Trzeba zaznaczyć, że taki dokument jest niewystarczający z prawnego punktu widzenia. Pracodawca, który go przyjmie, może mieć niemałe kłopoty w czasie kontroli Państwowej Inspekcji Pracy. Dlaczego? Ponieważ taki pracownik zostanie potraktowany przez urzędników jako osoba bez ważnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego zdolność do pracy.
Jakie są najczęstsze przyczyny długotrwałej absencji pracownika?
Przyczyn nieobecności pracownika może być wiele i nie zawsze dotyczą one jego sytuacji zdrowotnej. My natomiast skupimy się tylko na tym aspekcie. Według specjalistów z przychodni Medan, pracownicy najczęściej biorą długie zwolnienie lekarskie z powodu:
chorób układu krążenia,
urazów układu kostno-stawowego,
nowotworów,
zaburzeń psychicznych,
depresji,
powikłań związanych z ciążą (w przypadku kobiet).
Statystyki pokazują, że kobiety udają się na długie zwolnienie lekarskie częściej niż mężczyźni. Każda długotrwała absencja pracownicza niesie za sobą duże koszty dla pracodawcy. Można je podzielić na bezpośrednie i pośrednie. Do tych pierwszych trzeba zaliczyć konieczność wypłaty wynagrodzenia nieobecnemu pracownikowi. Z kolei w kosztach pośrednich mieszczą się wydatki związane z zatrudnieniem innej osoby na zastępstwo, przesunięciami pracowniczymi czy wypłatą nadgodzin dla pracowników, którzy musieli przejąć obowiązki chorego.
Badania kontrolne a czas pracy i wynagrodzenie
Pracodawca powinien zadbać o to, by badania kontrolne odbyły się w godzinach pracy pracownika. Powinien on wówczas zgłosić się do przychodni, z którą pracodawca ma podpisaną umowę na wykonywanie badań profilaktycznych. Kodeks Pracy mówi o tym, że za czas, jaki pracownik spędził na badaniach kontrolnych, liczy się do wynagrodzenia. Ponadto, jeśli placówka medyczna znajduje się daleko od miejsca zamieszkania pracownika, pracodawca jest zobligowany do pokrycia kosztów transportu według zasad, jakie obowiązują przy rozliczaniu podróży służbowych. Warto zaznaczyć, że jeśli pracownik odmówi wykonania badań kontrolnych, nie może zostać dopuszczony do pracy. W związku z tym – nie może liczyć na wynagrodzenie. Jest to także istotna podstawa do rozwiązania umowy o pracę. A co jeśli okaże się, że pracownik nie może pracować na starych zasadach? Wówczas konieczne będzie przeniesienie go na inne stanowisko, gdzie warunki pracy będą sprzyjające dla jego sytuacji zdrowotnej.
Badania kontrolne a powrót z urlopu macierzyńskiego
Co do zasady, pracownica, która dopiero wróciła z urlopu macierzyńskiego, nie musi poddawać się badaniom kontrolnym. Dłuższy urlop nie stanowi przesłanki do ponownego określenia zdolności do pracy. Problem w tym, że kobiety ciężarne często udają się na zwolnienie lekarskie, kiedy tylko dowiedzą się o ciąży. Taka absencja wynosi nierzadko więcej niż 30 dni i, jeśli miała miejsce, istnieje wówczas konieczność wykonania badań kontrolnych. W przypadku kobiet wracających z urlopu macierzyńskiego należy również zwrócić uwagę na ważność badań okresowych. Jeśli okaże się, że są one nieaktualne, trzeba bezzwłocznie skierować pracownicę do lekarza medycyny pracy. W przeciwnym razie nie będzie mogła ona przystąpić do pracy ani wykorzystać zaległego urlopu wypoczynkowego.
